درس ریاضی ممکن است برای بسیاری از افراد، یک درس مهم و کلیدی و البته استرسآور است. بعضی از ما حداقل یک بار تجربه شکست در این درس را داشته و به خاطرش مواخذه شدهایم. اختلال یادگیری ریاضی کودکان اما گستردهتر از مشکل کسب نمره قبولی در این درس است! یعنی این اختلال در سرتاسر زندگی کودک هر جایی که سروکاری با اعداد داشته باشد، دیده میشود. اختلال حساب و ریاضی، به معنای ناتوانی در درک مفاهیمِ ریاضی و محاسباتی و اطلاعات عددی است.
اختلال ریاضی ممکن است، از سال اول ابتدایی وجود داشته باشد اما معمولا در سالهای دوم و سوم ابتدایی تشخیص داده میشود. با این حال، این اختلال نشاندهندهی کمتوانی ذهنی نیست. اختلال یادگیری ریاضی در کودکان ممکن است گسترهای از محاسبات پایهای ریاضی (جمع، تفریق، ضرب و تقسیم) تا معادلات پیچیده (جبر، مثلثات و…) را شامل شود. لباس سفید برفی دخترانه طراحی این لباس بسیار فانتزی و کاملا کودکانه است
ویژگیها و علائم اختلال ریاضی در کودکان
برای ارائه کمک موثر به کودکان دارای اختلال یادگیری ریاضی، درک ویژگیها و تفاوت آن با سایر اختلالات یادگیری بسیار مهم است. برخی از ناتوانیهای ریاضی ممکن است ناشی از آسیبهای گسترده مغزی باشد اما اختلال ریاضی این ویژگی را ندارد و قابل درمان است. حل یک مسئله ریاضی مانند «?=۲+۲» ممکن است ساده به نظر برسد، اما برای انجام آن نیاز به چندین مهارت مختلف پایه ( درک زبان و نمادهای ریاضی، پردازش تصویری نمادهای ریاضی، حافظه شنیداری، حافظه دیداری، دقت و توجه و… ) وجود دارد دارد. برخی از علائم اختلال ریاضی عبارتند از:
- در شمارش اعداد به ترتیب مشکل دارند.
- یادگیری پول و محاسبات پولی برای آنها دشوار است.
- در حفظ جدول ضرب دچار چالش میشوند.
- یادآوری اعداد و قواعد ریاضی برایشان سخت است و از انگشتان دست برای شمارش استفاده میکنند.
- در استدلال ریاضی و ترجمه مسائل انشایی به زبان محاسبه، اشکال دارند. برای مثال، درک آن که «آرمین از میوه فروشی ۷ سیب خرید، دو سیب را به دوستش نیما و سه سیب را به دوستش علیرضا داد. حالا چند سیب برای آرمین باقی مانده است؟ » نمیشوند.
- در درک نمادهای ریاضی به زحمت میافتند ( مانند: > به معنای «بیشتر از» یا < به معنای «کمتر از»).
- سازماندهی اعداد بر اساس مقیاس (۱۰s، ۱۰۰s، ۱۰۰۰s) یا رقم اعشار (۰.۱، ۰.۰۱، ۰.۰۰۱) برایشان سخت است.
- مسائل را با سرعتی که از آنها انتظار میرود، انجام نمیدهند.
اختلال یادگیری این نیست!
بسیاری اختلال یادگیری را به شکل نادرستی توصیف میکنند. اختلال یادگیری؛ ناتوانی ذهنی یا داشتن ضریب هوشی پایین نیست. کودک ممکن است ضریب هوشی بالای 85 داشته باشد اما دچار اختلال یادگیری نیز باشد. همینطور اختلال یادگیری با کم شنوایی، مشکلات بینایی، یک رفتار یا اختلال عاطفی، اختلال کم توجهی (ADHD یا ADD) یا اوتیسم نیز متفاوت است و باید مراقب بود تا با هیچ یک از اینها اشتباه گرفته نشود.
اختلال یادگیری شرایطی مادام العمر است!
از آنجا که بسیاری از افراد با بالغ شدن یاد میگیرند تا ضعفهای یادگیری خود را جبران کنند، به نظر میرسد که اختلال یادگیری از بین رفتنی نیست و تا پایان عمر همراه فرد باقی خواهد ماند. به همین دلیل است که زمانی تصور میشد LD فقط کودکان را تحت تأثیر قرار میدهد و بعد از سپری کردن دوران کودکی و مدرسه پایان مییابد. اما اکنون میدانیم که اختلالات یادگیری در طول زندگی فرد ادامه مییابند؛ حتی اگر افراد یاد بگیرند که مشکل و ناتوانی خود را به نوعی جبران کنند. با این حال استراتژیهایی وجود دارد که فرد میتواند برای اینکه راحتتر با مشکلات مربوط به این اختلال کنار بیاید؛ آنها را به کار گیرد.
انواع اختلالات یادگیری در کودکان
اصطلاح اختلال یادگیری مشکلات مختلف یادگیری را در بر میگیرد. سه نوع اصلی اختلالات یادگیری عبارتند از: اختلال خواندن، اختلال نوشتن و اختلال در ریاضیات. اختلالات یادگیری دیگری وجود دارند که کمتر رایج هستند و بر حافظه، مهارتهای اجتماعی و عملکردهای اجرایی تأثیر میگذارند. معمولا لباس پرنسس زیبای خفته در تولدها و مراسمات پوشیده می شود و مورد بسیار مناسبی برای کادوی تولد یا هر مناسبت دیگری می باشد.
اختلال یادگیری خواندن
اختلال خواندن اغلب با عنوان نارساخوانی شناخته میشود. بین 2 تا 8 درصد از کودکان در سنین مدرسه دارای اختلال خواندن هستند.
برخی از علائم رایج اختلال در خواندن عبارتند از:
- دشواری در تشخیص اصواتی که شکل نوشتاری نزدیک به هم دارند.
- ضعف در تفکیک اصوات درون کلمات
- دشواری در تلفظ کلمات
- مشکلات در درک و استفاده از دستور زبان
- ضعف در هجی کردن
تشخیص اختلالات یادگیری
اگر والدین یا معلمان متوجه شوند كودك در حوزهای از یادگیری در تلاش است ولی با عملکرد وی در آن زمینه مطابقت ندارد، ارزیابی انجام میشود. هیچ آزمون واحدی برای تشخیص اختلالات یادگیری وجود ندارد. در عوض، یک سری ارزیابی انجام میشود که اغلب شامل آزمونهای پیشرفت، ارزیابیهای شناختی (آزمون های ضریب هوشی) و آزمون های مربوط به خواندن، ریاضیات و تواناییهای نوشتاری است.
درمان اختلالات یادگیری
هیچ دارو یا درمان قطعی برای کمک به بهبود ناتوانی یادگیری وجود ندارد. با این حال مطالعات نشان میدهد که کودکان مبتلا به ADHD و LD با دنبال کردن یک برنامه درمانی شامل داروهای ADHD، بهبود در هر دو را خواهند داشت. علاوه بر این، استراتژیهای آموزشی میتوانند در کلاس کودک شما گنجانده شوند.
در اختلال یادگیری چه اتفاقی برای مغز می افتد؟
اختلالات یادگیری بر نحوه یادگیری خواندن، نوشتن و ریاضیات تأثیر میگذارد. آنها به دلیل تفاوت در عملکرد مغز و همچنین گاهی اوقات تفاوت در ساختار آن ایجاد می شوند؛ یعنی برخی سیم کشی های مغز خراب شده است و بسته به این که کجای این سیم کشی ها خراب است بر نحوه پردازش اطلاعات توسط مغز تأثیر می گذارد و انواع مختلفی از اختلالات یادگیری را شاهد هستیم.
علائم و نشانه های اختلال یادگیری چیست؟
چگونه بفهمم فرزندم اختلال یادگیری دارد؟
نشانههای رایجی که نشان میدهد ممکن است یک فرد اختلال یادگیری داشته باشد شامل موارد زیر است:
- مشکلات خواندن و یا نوشتن
- مشکلات ریاضی
- حافظه ضعیف
- مشکلات توجه
- در دنبال کردن دستورالعملها مشکل دارد.
- دست و پا چلفتی
- مشکل در تشخیص و درک مفهوم زمان
- مشکل در تشخیص راست از چپ
- معکوس کردن حروف، کلمات یا اعداد بعد از کلاس اول یا دوم
- مشکل در تشخیص الگوها یا مرتب کردن اقلام بر اساس اندازه یا شکل
- مشکل در درک و پیروی از دستورالعمل ها یا سازماندهی کردن
- مشکل در به خاطر سپردن مطالبی که به تازگی گفته شده یا آنچه که خوانده شده است.
- عدم هماهنگی هنگام حرکت
- مشکل در انجام کارهایی مانند برش یا کشیدن با دست
انواع اختلالات یادگیری
اختلالات یادگیری، به سه گروه اختلال در خواندن، اختلال در نوشتن و اختلال در ریاضی تقسیم بندی می شود. با درک انواع مختلف اختلالات یادگیری و علائم آن، میتوانید چالشهای خاصی را که فرزندتان با آن مواجه است مشخص کنید و یک برنامه درمانی مؤثر پیدا کنید. لباس بچه گانه السا و آنا دو خواهر در کارتون فروزن هستند که دارای پوششی بسیار دوس داشتنی و زیبا هستند.