رزین اپوکسی (Epoxy Resin) یا همان رزین پلی پوکساید، ماده ای ژله‌ای و چسبناک می باشد که به صورت طبیعی و یا مصنوعی تولید می شود که نوع طبیعی آن از صمغ درختان و شیره گیاهان بوده و نوع مصنوعی آن از سنتز و فعل و انفعالات شیمیایی مواد آلی و معدنی در آزمایشگاه و کارخانه ها تولید می شود.

مشخصات	جزء A	جزء B
نام ماده	پایه رزین	هاردنر
نام انگلیسی	Epoxy resin	Epoxy Hardner
نوع متداول	بیسفنول A	پلی آمید و پلی آمین (دی اتیل تری آمین)
شکل ظاهری	جامد سفیدرنگ	مایع بی رنگ و شفاف و یا زرد رنگ
حلالیت	قابل حل در الکل	در الکل حل می شود.
برخی از خواص	مقاومت در برابر مواد شیمیایی چسبندگی بالا وزن سبک	مقاومت در برابر مواد شیمیایی امکان سخت شدن در دمای پایین سرعت خشک شدن بالا
قیمت	—–	—–

ساختار اپوکسی و رزین اپوکسی

به طورکلی می توان گفت اپوکسی ها، گروهی از مواد شیمیایی می باشند که در سیستم آیوپاک با نام اکسیران شناخته شده‌اند و در آن یک اتم اکسیژن، با دو اتم کربن که با هم پیوند دارند که ساده ترین نوع آن، یک ساختمان حلقوی سه عضوی می باشد که به آن 1 و 2 اپوکسی یا آلفا اپوکسی می گویند.

رزین های اپوکسی و رزین پلی استر ساختارهای متنوعی دارند ولی در ساختار همه ی آنها دو گروه آلفا اپوکسی وجود دارد که در انتهای زنجیر قرار گرفته اند و در هنگام برخورد با هاردنر که عامل پخت می باشد، حلقه‌ی آنها باز می شود و پیوندهایی عرضی در سرتاسر مولکول تشکیل می شود که سبب حفظ استحکام و افزایش مقاومت محصول نهایی خواهد شد.

انواع رزین اپوکسی

رزین های اپوکسی با توجه به کاربرد، در انواع گوناگونی وجود دارند که در ادامه بررسی هریک از خواص آنها خواهیم پرداخت.

· پرایمر اپوکسی

این نوع اپوکسی که بر پایه رزینمی باشد، به عنوان لایه آستری اپوکسی در اجرای کفپوش‌ها کاربرد دارد که پس از خشک شدن، سطحی غیر متخلخل و سخت ایجاد می کند.

جهت از بین بردن سطح سخت آن، می توان از سمباده استفاده کرد. سپس آن را رنگ آمیزی نمود.

این ماده به دلیل چسبندگی خوب با سطوح فلزی، در مخازن و سازه های فلزی نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

یکی از مزایای پرایمر اپوکسی این است که مصرف رزین را می تواند تا 20 درصد کاهش دهد.

· اپوکسی گروت

اپوکسی گروت، نوعی دوغاب می باشد که نسبت به دوغاب سیمانی، تخلخل کمتری دارد و از آن در کاشی کاری، به خصوص در قسمت هایی که با چربی سر و کار دارند، مانند محیط آشپزخانه، استفاده می شود.

· چسب اپوکسی

چسب‌های اپوکسی را به دو صورت می توان مورد استفاده قرار داد. به این صورت که یا جهت اتصال دو جسم همجنس یا غیر همجنس به یکدیگر استفاده شود و در حالت دیگر این که، جایگزین سیمان شده و با ایجاد اتصال‌های بسیار قوی و بدون نیاز به آب، میان ذرات سیلیس و دیگر سنگ دانه ها، بتن‌ها و گروه‌های پلیمری را ایجاد می کند.

از مزایای چسب‌های اپوکسی می توان به مقاومت مکانیکی و شیمیایی بالا، قدرت چسبندگی فوق العاده، قیمت مناسب نسبت به کاربرد وسیع و… اشاره کرد.

· ماستیک اپوکسی

این نوع اپوکسی، با اضافه شدن فیلترهای نرم به رزین، تولید می شود که در لایه های میانی کفپوش‌های رزینی مورد استفاده قرار می گیرد.

این ماده در ترمیم بتن، درزگیری و زیرسازی رنگ‌های دیگر، مورد استفاده قرار می گیرد.

· رزین اپوکسی تزریقی

اپوکسی‌های تزریقی مایعاتی زردرنگ رقیق با غلظت کم و قدرت نفوذ بالا می باشند که توانایی نفوذ به ترک‌های ریز، ترک‌های بتن‌ها و دیگر مصالحی که عرض آنها بیش از 100 میکرون می باشد را دارا می باشند.

· بتونه اپوکسی

بتونه اپوکسی (ترمیم کننده اپوکسی) ماده‌ای دوجزئی بر پایه هاردنر اپوکسی ALTANA با مقاومت شیمیایی و مکانیکی بالا می باشد که به عنوان آستری جهت ترمیم و بسترسازی سطوح بتنی با ضخامت کم جهت اجرای FRP مورد استفاده قرار می گیرد.

از مزایای این نوع اپوکسی می توان به سهولت در اجرا و چسبندگی زیاد، مقاومت بالا در برابر عوامل محیطی، نفوذ آسان در ترک ها و… اشاره کرد.

· ژل اپوکسی

این نوع اپوکسی‌ها که حالت خمیری و ژله‌ای دارند، و در اصطلاح خشک چسبان می باشند یعنی در جهت کاربردهایی که امکان اشباع سازی الیاف FRP و جذب ندارد و نصب لمینت‌ها و میلگردها استفاده می شود. در صورت ترکیب این ژل با ماسه سیلیسی، ملاتی به وجود می آید که در نصب الیاف FRP در زیر آب، در سازه‌های آبی و دریایی مورد استفاده قرار می گیرد.

· ملات اپوکسی

این نوع اپوکسی، بر خلاف سایر اپوکسی‌ها دارای 3جزء می باشد و به دلیل اینکه روان نمی باشد، در سطوح افقی و بالاسری مناسب است. همچنین این ماده مقاومت فیزیکی و شیمیایی بالایی داشته و از این رو در بستر سازی سطوح بتنی و همچنین به عنوان آب بند مورد استفاده قرار می گیرد.

هاردنر چیست؟ انواع هاردنرهای پرکاربرد برای اپوکسی

اگر نمیدانید هاردنر چیست پرکاربردترین سخت کننده های اپوکسی به دو گروه اصلی تقسیم میشوند:

هاردنرهای پلی آمین
هاردنرهای پلی آمید

کاربرد هاردنر پلی آمین و رزین اپوکسی چیست ؟

در کارهای دکوراتیو معمولاً از نوع خاصی از هاردنرها استفاده می‌کنند که به آن «پلی ‌آمین» می‌گویند. هاردنرهای پلی آمین معمولاً بی‌رنگ‌اند و قابلیت اعمال در حجم را دارند. هاردنر پلی آمین رقیق است و قابلیت اضافه کردن حلال را ندارد (حلال‌پذیر نیست).

همان طور که گفتم این دو جزء باید به نسبت مشخص، طبق دستور کارخانۀ تولیدکننده، با یکدیگر مخلوط و داخل ظرف یا قالب دلخواه ریخته شود تا بعد از گذشت مدت‌زمان مشخص به نهایت سختی برسد و شکل قالب را به خود بگیرد.

کاربرد هاردنر پلی آمید و رزین اپوکسی چیست ؟

نوع دیگری از هاردنر با نام «پلی آمید» هم تولید میشود که قابلیت ترکیب را رزین اپوکسی را دارد. هاردنر پلی آمید رنگ نارنجی مایل به قرمز دارد و غلطت بالایی دارد. همچنین پلی آمید حلال‌پذیر است یعنی میتوانید حلال‌های خاصی را به هاردنر پلی آمید اضافه کنید تا رقیق شود. البته دقت کنید این نوع هاردنر برای ساخت میز رزینی، مته همزن صنعتی، جواهرات رزینی و قطعات تزیینی رزینی به هیچ عنوان مناسب نخواهد بود و عمدتاً برای کفپوش اپوکسی استفاده میشوند.

چرا پلی آمید مناسب ساخت زیورآلات و میز رزینی نیست؟

همانطور که اشاره شد پلی آمید بنا به فرمولاسیون آن از غلظت بسیار بیشتری نسبت به پلی آمین برخوردار است و باید به آن حلال اضافه شود تا قابل اعمال باشد. این حلال اضافه شده در سیستم خواهد ماند و میتواند باعث ترد و شکننده شدن رزین در حجم زیاد شود. از طرف دیگر رنگ تیره پلی آمید باعث میشود در کارهای دکوراتیو قابل استفاده نباشد و فقط در کفپوش اپوکسی آنهم لایه نازک جهت آستری (پرایمر کفپوش) استفاده میشود.

رزین اپوکسی به انگلیسی چگونه نوشته میشود؟

در تمام دنیا متداول است جزء A را با نام Epoxy یا Epoxy Resin مشخص کنند و جزء B هم با عباراتی مثل Epoxy Curing agent و یا Epoxy Hardener شناخته میشود.

رزین اپوکسی دو جزئی چیست ؟

عمده رزینهای اپوکسی موجود در دنیا به صورت دو جزئی هستند یعنی پایه رزینی و هاردنر که باید باهم به نسبت مشخص ترکیب شوند. البته رزین های اپوکسی تک جزیی و سه جزیی هم تولید میشوند که استفاده‌های خاص دارند.

وقتی برای خرید رزین اپوکسی به بازار مراجعه میکنید (فروشندگان مواد شیمیایی و فروشگاه‌های آنلاین)، اصطلاحاً به مجموع جزء A و جزء B، رزین اپوکسی می‌گویند. با اینکه این نام فقط مربوط به جزء A است، اغلب فروشندگان رزین اپوکسی و هاردنر را از هم جدا نمی‌کنند و صرفاً به لغت رزین اپوکسی یا اپوکسی به‌تنهایی بسنده می‌کنند که همۀ آن‌ها به یک مفهوم است. در این مقاله هرجا لغت رزین اپوکسی را دیدید، منظور مخلوط هر دو جزء A و B است و اگر نیاز به تفکیک باشد با نام‌بردن جزءها مشخص خواهم کرد.