پمپ کولر آبی چیست و چگونه عمل میکند؟
پمپ کولر موتوژن یکی از اجزای مهم در کولر است که آب ذخیره شده در کفی کولر را به داخل سه راهی های توزیع کننده آب در بالای پوشال ها هدایت میکند که موجب خیس شدن پوشال های کولر می شود. در این حالت هوای گرم به این پوشال های خیس برخورد کرده و خنک میشود و این هوای خنک با چرخش پروانه یا دمنده به داخل کانال های کولر و سپس به فضای داخلی ساختمان هدایت میشود. پمپ کولر آبی با خنک نگه داشتن محفظه کولر مانع از داغ شدن موتور میشود و در صورت سوختن پمپ و عدم تعمیر به موقع آن ممکن است موتور کولر آبی داغ کرده و بسوزد.
?انواع پمپ کولر آبی
پمپ آب کولر موتوژن انواع مختلفی دارد که با توجه به نوع دسته بندی مشخص میشوند. اغلب پمپ های تازه خریداری شده برای کولرهای آبی توانی در حدود 50 تا 70 وات دارند. پمپ کولر آبی ها بر اساس، نحوه انتقال نیرو از پمپ به سیال، نوع استاتور و نیروی محرکه به چند دسته تقسیم میشوند که در ادامه آنها را بررسی کرده ایم.
?پمپ‌های دینامیکی
پمپ هایی دینامیکی پمپ هایی هستند که میتوانند به صورت دائم انرژی را به سیال منتقل میکنند. این پمپ ها خود به دو نوع گریز از مرکز (سانتریفوژی) و محوری (آکسیال) تقسیم بندی میشوند. پمپ کولر آبی از نوع پمپ های دینامیکی گریز از مرکز است که مزایای زیادی دارند از جمله قیمت کم برای خرید و نگهداری، ساختار ساده، توانایی تولید فشار یکنواخت و …
?انواع پمپ کولر آبی بر اساس نوع استاتور و نیروی محرکه
پمپ های کولر آبی موجود در بازار با توجه به نوع استاتور آنها غالبا در دو نوع استاتور تک بویینی و استاتور دو بالشتکی عرضه میشوند. پمپ های کولر آبی با توجه به نیروی محرکه نیز به دو دسته مستقل از موتور و وابسته به موتور تقسیم میشوند. پمپ های دارای الکتروموتور مستقل از موتور کولر آبی عمل میکنند اما برخی پمپ های کولر آبی به نیروی متحرک موتور فن وابسته بوده و نیروی لازم را از گردش موتور کولر آبی میگیرند. نوع جدیدی از پمپ های کولر آبی به نام پمپ های مکانیکی نیز به بازارها آمده است که برای کار کردن بدون نیاز به انرژی برق موتور میتوانند آب را به پوشال ها ارسال نمایند که به مصرف کمتر آب و برق کمک میکند.
?پمپ کولر آبی از چه اجزایی تشکیل شده است؟
یک پمپ کولر آبی دارای یک کلاهک پمپ کولر آبی، پایه پمپ کولر آبی، پروانه پمپ، کفی پمپ و چپقی میباشد که وظیفه هر یک از آنها را برای شما توضیح میدهیم. کلاهک پمپ مانند یک حفاظ در بالای موتور قرار میگیرد تا مانع از ورود آب به موتور شود. بخش پایه پمپ درون آب کفی قرار گرفته و آب را به پوشالها پمپاژ میکند. پروانه پمپ دارای 3 یا 4 پر بوده و درون پایه پمپ در زیر آب قرار گرفته و مانند یک توربین عمل می کند.
بخش کفی نیز زیر پایه اصلی و بدنه قرار گرفته و درواقع آب‌بند پمپ کولر آبی است. چپقی پمپ لوله ای کوتاه برای اتصال پمپ به شیلنگ است که آب خروجی پمپ را به سه راهی و سپس به پوشال ها منتقل میکند. پمپ کولر آبی از دو بخش الکترومکانیکی و مکانیکی ساخته شده که بخش مکانیکی آن خود پمپ بوده و بخش الکترومکانیکی آن موتور و پروانه پمپ است. موتور و پروانه پمپ از طریق یک میله مخصوص به هم متصل شده اند. جنس ورقه های پمپ نیز از استیل یا آهن سیلیسدار است.
?مهمترین علل خرابی پمپ آب کولر آبی
در صورت خراب شدن پمپ کولر، آب دیگر به بخش های بالایی و پوشال ها هدایت نمیشود و در نتیجه باد کولر دیگر خنک نخواهد بود. اگر پمپ کولر آبی خراب شده باشد باید هر چه زودتر آن را با یک پمپ جدید عوض کنید زیرا ادامه این وضعیت میتواند به موتور کولر آبی نیز آسیب برساند. مهمترین علل خرابی پمپ کولر آبی عبارتند از: کار کردن پمپ کولر آبی بدون آب، پاشش و نفوذ آب به درون موتور کولر آبی، عدم برق رسانی به پمپ کولر آبی، عدم روغن کاری به موقع پمپ آب، ورود اجسام و رسوبات به درون پروانه پمپ، انسداد شلنگ و تمیز نکردن پوشال ها
?عدم رسیدن آب به پمپ کولر آبی و تعمیر آن
همانطور که در بالا اشاره شد وظیفه پمپ، پمپماژ آب به بخش های بالایی و پوشال های کولر آبی است و اگر در تشک کولر، آبی وجود نداشته باشد پمپ نمیتواند کار خود را به درستی انجام دهد و در نهایت میسوزد. اگر با مشکل خرابی پمپ مواجه شدید باید پیش از هر چیز مطمئن باشید که پمپ در آب قرار دارد. اگر پمپ در آب نبود قسمت شناور و ورودی آب را بررسی کنید. مطمئن شوید که شناور در جای صحیح قرار گرفته باشد و یا شلنگ دچار پارگی نشده باشد. مسدود بودن یا پارگی شلنگ اصلی کولر آبی، خرابی سه راهی آب، تنظیم نبودن یا خرابی شناور و سوراخ بودن بدنه کولر آبی میتوانند دلایل خشکی پمپ آب کولر آبی باشند که باید در اسرع وقت برای رفع آنها اقدام شود.
?نفوذ آب و نم به درون موتور پمپ کولر آبی
همانطور که گفتیم آب به هیچ وجه نباید به داخل موتور پمپ وارد شود بنابراین موتور باید در جایی نصب شده باشد که خیس نشود. اغلب موتورهای موجود در بازار به خوبی عایق بندی نشده اند و نصب اشتباه و جابجایی لوله‌های خروجی میتواند موجب خیس شدن و نفوذ آب به داخل الکتورموتور شود که در نهایت موجب سوختن پمپ میشود. این حالت همچنین زمانی پیش می آید که آب سختی بالایی داشته باشد و مسیر لوله های توزیع کننده آب و هدایت به سمت پوشالها را مسدود کرده باشد
?عدم برق رسانی به پمپ کولر آبی
یکی دیگر از دلایل اختمالی خرابی پمپ آب، نرسیدن برق به آن است. بنابراین اگر پمپ آب کولر خراب شده باید حتما از اتصال برق به آن مطمئن شوید. برای این کار در صورت داشتن تخصص میتوانید از ابزاری به نام مولتی متر استفاده کنید و اگر در این زمینه هیچگونه تخصص و تجربه ای ندارید باید از یک برقکار کمک بخواهید. اگر این جریان برق را راه اندازی کردید اما هنوز هم برقی به پمپ نرسید باید مدار شکن را بررسی کنید. قطعه مدارشکن در اغلب وسایل برقی پر مصرف وجود دارد و کار آن قطع جریان برق در زمان اتصالی و مصرف طولانی و بیش از حد وسیله برقی است. در این حالت تنها کافی است مدارشکن را به حالت قبلی برگرداند تا پمپ روشن شود.
?عدم روغن کاری به موقع پمپ کولر آبی
شما باید هر چند وقت یک بار موتور پمپ آب را روغن کاری کنید زیرا این روغن تاثیر بسیار مهمی بر چرخش منظم موتور پمپ دارد و اگر این روغنکاری مدت زیادی به تعویق بیفتد و موتور پمپ در حالت خشک کار کند قطعات داخلی پمپ دچار اصطکاک شده که در نهایت به اورلود کردن و سوختن پمپ می انجامد.
?ورود اجسام و رسوبات به درون پروانه پمپ آب
پروانه پمپ نقش مهمی در پمپاژ آب دارد و با چرخش خود آب را از کفی کولر به سمت خروجی پمپ میکشد. اگر در کفی کولر رسوبات و اجسام خارجی زیادی باشد پروانه پمپ به خوبی نمیچرخد که در این شرایط فشار زیادی به موتور پمپ وارد میشود. برای کارکرد بهتر پروانه پمپ آب و پیشگیری از ورود اجسام خارجی به آن بهتر است یک توری در قسمت زیرین پمپ قرار داده شود و هر چند وقت یک بار نیز این توری تعویض شود. توصیه میشود هر چند وقت یک بار نیز کفی کولر تمیز شود تا تمامی رسوبات و لجن های آن برطرف شوند.
?سوختن پمپ آب به دلیل کثیف بودن پوشال های کولر آبی
کثبف بودن پوشال های کولر آبی در طولانی مدت میتواند به پمپ کولر آسیب زده و حتی موجب سوختن آن شود. وقتی آب از طریق سه راهی های توزیع بر روی پوشال های کولر آبی میریزد اگر این پوشال ها کثیف باشند آلودگی های آنها بر روی آب کفی کولر ریخته که موجب مسدود شدن و عدم حرکت پروانه پمپ آب کولر آبی شده و در نهایت آن را پمپ را خراب میکند. بنابراین بهتر است سرویس کولر آبی در سال حداقل یک بار انجام شود و پوشال های کثیف با پوشال های تازه تعویض شوند.
?خرابی پمپ آب کولر آبی بر اثر مسدود شدن شلنگ
گرفتگی و مسدود شدن شلنگ یا هر بخش از کولر آبی میتواند برای پمپ خطرناک باشد و باید هر چه زودتر آن را رفع کنید. برای اطمینان از این موضوع باید کف پمپ را بررسی کنید و مطمئن شوید که کف آن را آهک نگرفته باشد. تجمع رسوبات و آهک در کفی پمپ یا در شلنگ و سایر اجزا میتواند مانع از انتقال آب شده و منجر به سوختن پمپ شود. برای پیشگیری از این مساله کافی است یک صافی قرار دهید تا مانع از انتقال رسوبات و مواد زائد به درون شلنگ آب و کفی پمپ شود.
?چگونه از سوختن پمپ آب کولر آبی جلوگیری کنیم؟
پمپ آب یکی از مهمترین قطعات کولر آبی است که با انجام اقداماتی پیشگیرانه میتوانید از سوختن آن جلوگیری کنید. هر چند وقت یک بار پمپ کولر آبی را روغن کاری کنید تا به خوبی کار کند. شستن کفی کولر و رفع لجن و رسوبات کف آن، بررسی شلنگ آب و سه راهی توزیع کننده برای اطمینان از مسدود نبودن آنها، تنظیم شناور کولر آبی برای تنظیم دقیق میزان آب، سرویس کولر آبی و تعویض پوشال های کهنه با پوشال های نو از مهمترین اقدامات برای حفاظت از پمپ آب کولر آبی میباشند.
انجام این کارها نیاز به تخصص و تجربه دارد و بهتر است توسط یک تعمیرکار حرفه ای در این زمینه انجام شود. گروه آچار با بهره گیری از بهترین و زبده ترین نیروها آماده خدمات رسانی در زمینه سرویس کولر آبی، تعویض پمپ آب کولر آبی و دیگر تعمیرات لازم بوده و در تمامی ایام سال در خدمت شما عزیزان است.
?تعویض پمپ کولر آبی بهتر است یا تعمیر آن؟
پمپ آب کولر آبی قطعه چندان گرانی نیست و بهتر است در صورت خرابی و سوختن آن هر چه زودتر یک پمپ آب جدید برای کولر خود تهیه و نصب نمایید. برای تعویض مقاله ای قبلا نوشته شده است و در ادامه نحوه اتصال پمپ آب جدید را به شما آموزش دهیم.
?چگونه پمپ جدید کولر آبی را نصب کنیم؟
اگر پمپ کولر آبی آسیب جدی دیده بهتر است آن را تعویض نمایید. برای این کار ابتدا باید مکان دقیق پمپ آب را پیدا کنید که برای این کار کافی است صفحه کناری کولر را باز کنید تا پمپ آب را ببینید. ابتدا به آرامی شلنگ آب رسان پمپ به کولر را جدا کنید سپس به جریان آب شلنگ توجه کنید. اگر در این مرحله نیاز بود باید برق کولر را جدا کنید و سپس به وسیله یک سیم چین گیره را در دو سمت شلنگ پمپ جدا نمایید.
حالا نوبت به حذف خط آب رسانی (بخش T شکل) میرسد. برای نصب پمپ جدید نیز کافی است گیره را به دو سمت شلنگ جدید وصل کرده و سپس شلنگ پمپ آب جدید را از یک سمت به بخش T شکل آب رسانی و از سمت دیگر به بخش توزیع کننده آب متصل نمایید. پس از اتمام کار و قرارگیری تمام اجزاء بر مکان اولیه شان میتوانید کولر آبی را روشن نمایید.
?چگونه پمپ آب کولر آبی را روغن کاری کنیم؟
پمپ کولر آبی را باید با توجه به نوع موتور آن روغن کاری کرد. این پمپ ها به طور کلی در دو دسته قرار میگیرند که دسته اول پمپ هایی با موتور قطب چاکدار و استاتور تک بوبین و دسته دوم پمپ هایی با موتور قطب چاکدار و استاتور دو بالشتکی میباشند. برای این کار ابتدا باید این پمپ ها را باز کرد و سپس بخش های بوشن های بلبرینگ دار و محورهایشان را روغن کاری کرد. در ادامه نحوه روغن کاری این دو نوع پمپ آب کولر آبی را برای شما توضیح داده ایم.
?چگونه پمپ هایی با استاتور تک بویین را روغن کاری کنیم؟
برای روغن کاری کردن پمپ های کولر آبی با موتور قطب چاکدار و استاتور تک بوبین باید طبق این مراحل عمل کنید: ابتدا برق کولر را قطع کنید سپس پمپ و سیم های متصل به آن را از کولر آبی جدا کرده و خارج نمایید. شلنگ آب را نیز از پمپ جدا نمایید و سپس سیم برق آن را کاملا جمع کنید. برای جدا کردن کلاهک پمچ میتوانید از یک آچار بوکسی استفاده کنید و برای باز کردن پروانه یا فن پمپ نیز تنها کافی است با یک پیچ گوشتی تخت به آرامی و در جهت های مختف به آن ضربه بزنید تا باز شود. حالا درپوش موتور را به وسیله آچار تخت باز نمایید و سپس این درپوش را با روغن های مخصوص و مقاوم به رطوبت روغن کاری کنید.
در مرحله بعد باید استاتور تک بوبین پمپ را از روتور جدا و سر سیم های کابل را نیز به وسیله یک دم باریک جدا کنید. حالا کفی پلاستیکی پمپ را جدا کرده و سپس پروانه پمپ را به وسیله یک دم باریک از محور موتور جدا کنید. محور روتور را نیز باید از بوش درپوش پایین موتور جدا و در مرحله بعد پیچ پایه پمپ را باز نمایید. سپس باید درپوش پایینی و قاب پلاستیکی را از پایه جداسازی کرده و بوشن روی درپوش را درآورد. حالا بوشن پایینی را نیز مانند بوشن بالایی با همان روغن مخصوص روغن کاری نمایید. بعد از روغن کاری نیز تمامی قطعات را رسوب زدایی کنید اما در هنگام انجام این کار مراقب سیم پیچی ها باشید. در پایان نیز تمامی قطعات را روی جای اولشان بگذارید.
نکات مهم
در هنگام جداسازی سیم کشی های پمپ از کولر بهتر است محل سیم ها را با ماژیک علامت گذاری کنیدیا از آن عکس بگیرید تا در زمان متصل کردن دوباره آنها دچار مشکل نشوید. محور پمپ کولر آبی نیز یکی از بخش هایی است که حتما باید روغن کاری شود. پس از اتصال دوباره پمپ مقاومت آن باید عدد ۷.۴۴ را نشان دهد.
?نحوه روغن کاری پمپ آب با استاتور دوبالشتکی
اگر پمپ آب کولر آبی شما از نوع موتور قطب چاکدار و استاتور دو بالشتکی است باید طبق این مراحل عمل کنید: ابتدا کولر را از برق بکشید و مانند مرحله قبل سیم کشی های را از ترمینال جدا کرده و محل آنها را با ماژیک مشخص کنید. پمپ آب را از کولر آبی درآورده و سیم کشی های آن را جمع کنید. برای جدا کردن کلاهک پمپ باید مهره های روی نگهدارنده قاب را به وسیله آچار تخت باز کنید. درپوش را نیز به وسیله همین آچار باز کرده و سپس سیم رابط آن را جدا کنید. ضربه های آرامی را به استاتور وارد کنید تا از پمپ جدا شود و سپس کفی پلاستیکی پمپ را به وسیله یک انبر دست بیرون بیاورید.
حالا پروانه پمپ را از محور روتور بیرون کشیده و سپس پایه را از آن جدا کنید. حالا برای جدا کردن راحت موتور باید پیچ های میله ها را جدا نمایید. برای خارج کردن راحتتر بوشن بهتر است رسوبات را با یک محلول جرم گیر مناسب برطرف کنید. حالا بوشن، محور و محل تماس محور و بوش را با روغن مخصوص روغن کاری کنید. روتور را نیز به آرامی خارج کرده و روغن کاری کنید. بهتر است تمامی قطعات به جز سیم پیچ ها را رسوب زدایی کنید. در صورتی که مقاومت عایق سیم پیچ با بدنه ۱۰ اهم بوده و مقاومت بالشتک ها نیز ۲.۱۲۹ اهم باشد میتوانید همه قطعات را در جای اولشان قرار داده و پمپ را مجددا نصب کنید.
منبع : آمازون
