چیلرها، نقش کلیدی در سیستم‌های سرمایشی و تهویه مطبوع صنعتی دارند. آنها با استخراج گرما از محیط، هوای خنک را برای ساختمان‌ها و تجهیزات فراهم می‌کنند. چیلرها به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: چیلرهای آبی و چیلرهای هوایی. هر کدام از این سیستم‌ها دارای مزایا و معایب خاص خود هستند و انتخاب بین این دو بر اساس نیازها و شرایط محیطی صورت می‌گیرد. در این مقاله به بررسی تفاوت‌های این دو نوع چیلر پرداخته و به شما کمک می‌کنیم تا انتخاب مناسبی برای کاربرد خود داشته باشید.
چیلر آبی چیست؟
چیلرهای آبی از آب به عنوان عامل خنک‌کننده استفاده می‌کنند. چیلر آبی معمولاً در سیستم‌های بزرگ صنعتی و تجاری استفاده می‌شوند. در این سیستم‌ها، آب ابتدا در برج خنک‌کننده سرد می‌شود و سپس به کندانسور چیلر منتقل می‌گردد.
چیلر هوایی چیست؟
چیلرهای هوایی از هوا به عنوان عامل خنک‌کننده استفاده می‌کنند. این چیلرها به جای نیاز به برج خنک‌کننده، از فن‌های بزرگ برای تبادل حرارت با محیط خارجی بهره می‌برند. آنها بیشتر در محیط‌هایی که دسترسی به منابع آب محدود است، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
تفاوت‌های کلیدی بین چیلرهای آبی و هوایی
در زمان معرفی چیلر آبی و چیلر هوایی همیشه تفاوت بین این دوسیستم بسیار مورد توجه خریدارن چیلر است.
- نوع خنک‌کننده
- چیلر آبی: از آب به عنوان عامل خنک‌کننده استفاده می‌کند.
- چیلر هوایی: از هوا برای خنک کردن استفاده می‌کند و نیازی به مصرف آب ندارد.
- بهره‌وری انرژی
- چیلرهای آبی: به دلیل بهره‌وری بالاتر برج خنک‌کننده، انرژی کمتری مصرف می‌کنند.
- چیلرهای هوایی: به دلیل نیاز به فن‌های بزرگ و عدم استفاده از برج خنک‌کننده، معمولاً انرژی بیشتری مصرف می‌کنند.
- هزینه نصب
- چیلرهای آبی: هزینه نصب بالاتری دارند؛ زیرا نیازمند نصب برج خنک‌کننده و تجهیزات اضافی دیگری هستند.
- چیلرهای هوایی: هزینه نصب کمتری دارند و از آنجایی که برج خنک‌کننده نیاز ندارند، سیستم ساده‌تری برای راه‌اندازی محسوب می‌شوند.
- نگهداری
- چیلرهای آبی: نیاز به نگهداری بیشتری دارند؛ چرا که آب مورد استفاده در آنها نیاز به تصفیه و بررسی منظم دارد.
- چیلرهای هوایی: به دلیل عدم استفاده از آب، نگهداری ساده‌تری دارند.
- استفاده در مناطق جغرافیایی مختلف
- چیلرهای آبی: برای مناطقی با منابع آب کافی و محیط‌های با دمای بالا مناسب‌تر هستند.
- چیلرهای هوایی: در مناطقی که آب کمیاب است یا در محیط‌های خشک استفاده بیشتری دارند.
جدول مقایسه چیلرهای آبی و هوایی
در جدول زیر تفاوت چیلر آب خنک و هوا خنک را برای شما لیست کرده ایم:
|
شاخص |
چیلر آبی |
چیلر هوایی |
|
نوع خنک‌کننده |
آب |
هوا |
|
بهره‌وری انرژی |
بالا |
متوسط |
|
هزینه نصب |
بالا |
متوسط |
|
نیاز به برج خنک‌کننده |
بله |
خیر |
|
نگهداری |
پیچیده |
ساده |
|
مناسب برای مناطق |
دارای منابع آب کافی |
مناطق خشک و با آب کم |
مقایسۀ ضریب عملکرد (COP) چیلر تراکمی هوایی و آبی
ضریب عملکرد چیلر (Coefficient Of Performance) که در واقع نشان دهندۀ راندمان مصرف انرژیِ آن است پارامتر بسیار مهمی در ارزیابیِ کارایی چیلر بحساب می آید. ضریب عملکرد برابر است با نسبت گرمای دریافتی از آب در اواپراتور به مجموع انرژی مصرفی در مصرف کنندهها (کمپرسورها، الکتروفن های کندانسور هواخنک، الکتروفن ها و پمپ های سیرکولاسیونِ برج خنک کننده). اندازه گیری ها در شرایط یکسان (شرایط استاندارد تهویه مطبوع) نشان می دهند که حداکثر ضریب عملکرد در چیلرهای تراکمی هوا خنک (با کمپرسور اسکرو) 3.5 kW/kW و در چیلرهای تراکمی آب خنک (با کمپرسور سانتریفیوژ) 6 kW/kW می باشد.
مقایسۀ مصرف آب چیلر تراکمی هوا خنک و آب خنک
همانطور که توضیح داده شد در چیلرهای آب خنک از آب سردِ برج خنک کننده برای دفع گرمای بخار مبرد در کندانسور استفاده می شود و از آنجا که مکانیزم خنک کاریِ آب در برج خنک کننده بر مبنای سرمایش تبخیری می باشد، مقدار قابل توجهی از آبِ در گردش مدام در حال تبخیر شدن است.
بعلاوه برای حفظ راندمان برودتیِ برج می بایست با نرخ مشخصی، آب برج تخلیه شده و با آب تمیز جایگزین شود که اگر آب تخلیه شده جای دیگری قابل استفاده نباشد، عملاً مصرف آب برج دو برابر می گردد. همۀ اینها در حالی است که اساساً چیلرهای هوا خنک هیچ گونه مصرف آبی نخواهند داشت.
میزان صدای چیلر تراکمی هوایی بیشتر است یا چیلر تراکمی آبی؟
عوامل اصلی تولید صدا در چیلرهای هوا خنک، کمپرسور و فن های کندانسور و در چیلر آب خنک، کمپرسور و فن های برج خنک کننده می باشند. اما در مقایسۀ میزان صدای چیلرهای هوا خنک و آب خنک بایستی سه نکته را مد نظر داشت:
میزان صدای تولیدیِ کمپرسور در چیلرهای آب خنک کمی کمتر از چیلرهای هوا خنک می باشد؛ چراکه اولاً در ظرفیت های یکسان، سایز کمپرسور در چیلرهای آب خنک کوچکتر است و ثانیاً بدلیل پایین تر بودن نسبت تراکم کمپرسور در این چیلرها، کمپرسور صدای کمتری تولید می کند.
اساساً چیلرهای آب خنک در موتورخانه نصب می شوند؛ بنابراین عملاً صدای کمپرسورها توسط ساکنین ساختمان شنیده نمی شود.
در چیلرهای هوا خنک معمولاً صدای کمپرسورها بر صدای فن های کندانسور غالب می باشد و تنها در چیلرهای هوا خنک با ظرفیت های سنگین است که صدای فن ها غالب می شود.
در چیلرهای هوا خنک از روش هایی برای کاهش سطح صدای کمپرسور و فن های کندانسور استفاده می شود که در مقالۀ چیلر تراکمی هوا خنک بطور کامل دربارۀ آنها توضیح داده شده است.
چیلر تراکمی و تأثیر شرایط آب و هوایی بر کارکرد آن ها
با توجه به الزامِ وجود برج خنک کننده در کنار چیلرهای آب خنک، عملاً نمی توان از این سیستم در مناطق مرطوب و شرجی استفاده کرد؛ چراکه اساس کار برج های خنک کننده، سرمایش تبخیری بوده و وجود هوایی نزدیک به شرایط اشباع (هوای مرطوب) نمی تواند برای مکانیزمِ خنک کاری آنها مناسب باشد. بعلاوه بکارگیریِ چیلر آب خنک در شهرهایی که با کمبود منابع آبی مواجه هستند، می تواند مشکلاتی را به دنبال داشته باشد. این در حالی است که چیلرهای هوا خنک هیچگونه مصرف آبی نداشته و عملاً در تمامی شرایط اقلیمی از جمله مناطق شرجی و گرمسیری قابل استفاده می باشند.
در صورت بکارگیریِ چیلرهای تراکمی هوا خنک در شهرهای گرمسیری می بایست از کمپرسوری استفاده شود که توانایی کارکرد در دماهای کندانسینگ بالا را داشته باشد. ضمن آنکه باید از مبرد R134a که مبردی کم فشار و مخصوص مناطق گرمسیری است استفاده شود.
مزایا و معایب چیلرهای آبی
مزایا:
- بهره‌وری انرژی بالاتر در سیستم‌های بزرگ.
- عملکرد بهتر در شرایط محیطی گرم.
معایب:
- نیاز به آب فراوان.
- هزینه‌های نگهداری و نصب بالاتر.
مزایا و معایب چیلرهای هوایی
مزایا:
- هزینه نصب کمتر.
- نیاز به آب ندارد.
معایب:
- بهره‌وری انرژی کمتر.
- عملکرد ضعیف‌تر در دماهای بالا.
نکات مهم در انتخاب چیلر مناسب
انتخاب بین چیلر آبی و چیلر هوایی بستگی به چندین فاکتور دارد:
- موقعیت جغرافیایی: در مناطقی که منابع آب کافی وجود دارد، چیلرهای آبی انتخاب مناسبی هستند.
- مصرف انرژی: اگر بهره‌وری انرژی برای شما اهمیت دارد، چیلرهای آبی معمولاً انتخاب بهتری هستند.
- هزینه‌ها: اگر هزینه‌های اولیه و نگهداری برای شما مهم است، چیلرهای هوایی با هزینه نصب و نگهداری پایین‌تر انتخاب مناسب‌تری هستند.
نتیجه‌گیری
هر دو نوع چیلر، چیلرهای آبی و چیلرهای هوایی، کاربردهای خاص خود را دارند و انتخاب بین آنها بستگی به شرایط محیطی و نیازهای سیستم شما دارد. چیلرهای آبی با بهره‌وری انرژی بالاتر و چیلرهای هوایی با نصب ساده‌تر و هزینه کمتر، هرکدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. بهتر است پیش از انتخاب نهایی، نیازهای خود را با دقت ارزیابی کنید و مشاوره‌های فنی لازم را دریافت کنید.
پرسش و پاسخ
- آیا چیلرهای هوایی به برج خنک‌کننده نیاز دارند؟
خیر، چیلرهای هوایی نیازی به برج خنک‌کننده ندارند و از هوا برای خنک‌کردن استفاده می‌کنند.
- چرا چیلرهای آبی بهره‌وری انرژی بالاتری دارند؟
به دلیل استفاده از آب به عنوان عامل خنک‌کننده و بهره‌وری بالاتر برج خنک‌کننده، چیلرهای آبی معمولاً انرژی کمتری مصرف می‌کنند.
- در چه شرایطی باید از چیلر هوایی استفاده کنیم؟
اگر در محیطی خشک و با منابع آب محدود قرار دارید و به سیستم سرمایشی کم‌هزینه و ساده نیاز دارید، چیلر هوایی گزینه مناسبی است.
