علائم خرابی وایر ماشین

کلیه موتورهای بنزینی اعم از دوزمانه و چهارزمانه، کاربراتوری و انژکتوری، سیستم های پاشش معمولی و مستقیم(GDI)، تنفس طبیعی و توربوشارژر نیاز به عاملی برای انجام عمل احتراق دارند که این فرآیند، توسط یک سیستم پیچیده بنام سیستم جرقه انجام می شود.

موتورهای بنزینی اولیه که سیستم سوخت رسانی آنها از نوع کاربراتوری بودند، از یک کوئل و یک توزیع کننده جرقه شامل دلکو و چکش برق و شمع استفاده می کردند تا زمان تحویل جرقه را مطابق با شاخص های مختلفی از جمله ترتیب احتراق، دور موتور و بار وارده به آن انجام دهند. اکنون موتورهای جدیدتر که از سیستم های کامپیوتری بهره می برند، همان کار را به شکل دیگر و بسیار دقیق تر انجام می دهند.

در این سیستم، دلکو و چکش برق حذف شده اند و کوئل های دوبل و کوئل های مدادی جایگزین آنها شده اند. وظیفه کوئل این است که ولتاژ را چند هزار برابر نماید تا شرایط برای ایجاد جرقه قوی در الکترودهای شمع مهیا گردد و مخلوط هوا و بنزین که تحت فشار قرار گرفته اند، محترق گردد.

وایر شمع چه کاری انجام می دهد؟

همانطور که اشاره شد جریان در سیم پیچ های کوئل چندهزار برابر می شود و بعد از آن لازم است تا به شمع ارسال گردد. از آنجا که ارسال ولتاژ بالا، آن هم در محفظه موتور همواره با پیامدهای زیادی همراه است لذا روکش وایر از چند لایه ساخته شده است و ضخامت آن نسبت به سیم های دیگر موجود در خودرو بسیار زیاد است. به دلیل اینکه ولتاژ ارسالی به شمع مقدار بسیار بالائی در حدود 12 تا 14 هزار ولت می باشد لذا بین پایه های شمع پرش کرده و ایجاد قوس الکتریکی می شود و شرایط برای احتراق مهیا می شود. بنابراین قوس حاصل از پرش بین الکترودهای شمع، مسئول مشتعل کردن مخلوط هوا و سوخت موجود در هر محفظه احتراق می باشد.

آیا همه خودروها دارای وایر شمع هستند؟

در خودروهای کاربراتوری، عموما یک کوئل وجود داشت و سپس ولتاژ بوسیله دلکو و چکش برق توزیع شده و نهایتا بوسیله وایرها به شمع ها ارسال می گردید. بعد از اینکه سیستم های انژکتوری جایگزین سیستم های سوخت رسانی کاربراتوری شدند و قوانین سخت گیرانه ای در میزان آلایندگی خودروها وضع گردید، سیستم جرقه خودرو نیز دچار تحول زیادی شد.

در خودروهای انژکتوری عموما دو مدل کوئل وجود دارد: کوئل دوبل و کوئل های مدادی. ساختار کوئل دوبل بدین صورت است که در کوئل در کنار هم و در یک مجموعه قرار گرفته است و هر کدام از آنها وظیفه دارند تا جریان لازم را برای دو سیلندر تامین نمایند و به همین دلیل، به آنها کوئل دوبل گفته می شود. در بعضی از این مدل ها مانند خودرو پراید و 405 مدل پائین وایرهای شمع قابل مشاهده می باشند و در بعضی مدل های دیگر، مانند خودرو 206 وایر شمع بصورت یک سیم ضخیم، قابل دیدن نمی باشند بلکه بصورت یک مجموعه(pack) روی شمع ها بسته می شوند.

خودروهای جدیدتر مانند لوگان، مگان، کپچر و کولئوس از کوئل های مدادی بهره می برند،  در این خودروها برای هر سیلندر یک کوئل وجود دارد. کوئل های مدادی مستقیما بر روی شمع ها بسته شده و فقط یک کاور در محل اتصال کوئل و شمع وجود دارد. کوئل های مدادی دارای بیشترین کارائی در میان انواع کوئل ها می باشند.

علائم خرابی وایر شمع

وجود یک یا چند وایر شمع معیوب، اغلب با مجموعه ای از پیامدها و علائم همراه است. یادگیری روش عیب یابی و تشخیص این علائم می تواند در هنگام تلاش برای اصلاح وضعیت موجود و بازگرداندن خودرو به شرایط کارکرد مناسب ارزشمند باشد. در زیر چندین مورد از رایج ترین علائم مرتبط با وایر شمع معیوب، مجموعه کوئل دوبل خراب و یا کوئل مدادی سوخته آورده شده است.

بد کار کردن خودرو در حالت درجا

یکی از رایج ترین علائم وایر شمع خراب، نامنظم کار کردن یا ریپ زدن موتور در حالت درجا کار کردن خودرو(دور Idle) است. این وضعیت اغلب هنگام روشن کردن خودرو و همچنین در وضعیتی که موتور سرد است و یا در هنگام توقف در ترافیک احساس می‌شود و باعث می‌شود تا صاحب خودرو یک نوع لرزش در موتور احساس نماید. این دور آرام که با لرزش همراه است و در عین حال توان موتور نیز ضعیف است، ناشی از عدم تعادل میزان گشتاور تولید شده توسط احتراق در یک سیلندر، نسبت به سیلندر های دیگر است.

احتراق ناقص خودرو

یکی دیگر از علائم خرابی وایر شمع، وجود احتراق ناقص(Misfire) قابل توجه در حداقل یک سیلندر است. این وضعیت اغلب در حالت شتابگیری، بسیار قابل توجه است و می‌تواند به صورت یک لرزش یا کاهش محسوس در قدرت احساس شود. یک موتور که به هر دلیلی مانند خرابی وایر شمع، دارای احتراق ناقص در سیلندرها می باشد، در زمانیکه خودرو زیر بار است(بطور مثال تعداد سرنشین بیشتر، حمل بار زیاد، بکارگیری مصرف کننده های قوی مانند کولر و یا حرکت در سربالائی و …) صدای بیشتری نسبت به حالتی که احتراق ناقص ندارد، ایجاد می کند.

چراغ چک موتور را بررسی کنید

چنانچه یکی از وایرها دچار مشکل شود که منجر به احتراق ناقص در سیلندر گردد و یا احتراق بطور کلی در یک سیلندر انجام نشود، کامپیوتر مدیریت موتور(ECU) می تواند احتراق ناقص و یا عدم کارکرد آن سیلندر را تشخیص داده و آنرا در قالب یک خطا در حافظه کامپیوتر ذخیره نموده و چراغ اخطار بر روی صفحه نمایشگرها روشن شود. این چراغ، به چراغ هشدار سیستم مدیریت موتور و یا چراغ چک موتور(Engine Check) معروف است. برای انتقال خودرو به تعمیرگاه به خودروبر مشهد درخواست دهید. در تعمیرگاه علت روشن شدن چراغ چک بررسی می شود.

وایرهای شمع چقدر دوام می آورند؟

عمر متوسط مجموعه ای از وایرهای شمع تقریباً 90.000 تا 130.000 کیلومتر است، البته لازم به ذکر است که عمر متوسط وایرهای شمع به عوامل دیگری مانند چگونگی نگهداری از خودرو، میزان فشاری که راننده به موتور می آورد، شرایط آب و هوائی و … نیز بستگی دارد و ممکن است خیلی زودتر یا دیرتر اتفاق بیفتد. با این حال، بازدید و تعویض وایرهای شمع موتور به‌ عنوان یک شاخص در فرآیند نگهداری و تعمیر موتور و یک عامل پیشگیرانه، بسیار مهم است.

اگر نسبت به بازدید و تعویض بموقع وایر شمع ها توجه نشود و یا در تعویض آنها اهمال گردد، ممکن است شرایط برای ایجاد احتراق ناقص مهیا شده و به مرور زمان منجر به افزایش مصرف سوخت و آسیب دیدن مبدل کاتالیزور(کاتالیست) گردد. این به نوبه خود ممکن است منجر به تحمیل هزینه های زیادی به صاحب خودرو گردد.

آیا وایرهای شمع یونیورسال هستند؟

همه وایرهای شمع به یک اندازه ایجاد نمی شوند. در واقع، اکثر وایرهای شمع برای کاربرد خاصی طراحی شده اند که برای آن در نظر گرفته شده اند. این باعث می‌شود که اکثر وایرهای شمع‌ها ماهیت جهانی نداشته باشند. مهمتر از همه، عمده وایرهای امروزی به طول مشخصی ساخته می‌شوند که به آنها اجازه می‌دهد کاملاً روی موتوری که برای آن مشخص شده‌اند قرار بگیرند.

با این وجود، هنوز هم می‌توان وایرهای شمع‌های عمومی را سفارش داد که برای برش طولی در نظر گرفته شده‌اند، همانطور که بر اساس کاربرد خاص درخواست می‌شود. با این حال، آماده سازی این وایرها برای استفاده نیاز به زمان و برنامه ریزی بیشتری دارد. وایرهای شمع جرقه زنی از این نوع معمولاً به وضوح روی بسته بندی آنها برچسب “یونیورسال” می زنند.

اثرات خرابی سیم شمع بر عملکرد خودرو چیست؟

پس از تشخیص علائم خرابی وایر شمع نوبت به آشنایی با اثرات خرابی سیم‌های شمع بر عملکرد خودرو می‌شود. برخی از این موارد می‌تواند بسیار زیان‌ آور باشد و هزینه‌های زیادی را برای شما در بلند مدت ایجاد کند. پس بهتر است در صورت تشخیص هرگونه مشکل برای رفع آن اقدام کنید. خرابی وایر شمع‌ها می تواند باعث شود:

• ایجاد مشکل در سیستم سوخت
• اختلال در روشن کردن خودرو
• توقف ناگهانی
• سوخت ناقص موتور
• افزایش مصرف سوخت
• کاهش قدرت ماشین
• نقص سیستم های الکترونیکی آنبرد همچون GPS و رادیو

متاسفانه خراب شدن وایر شمع‌ها به بسیاری از بخش‌های دیگر نیز آسیب میزنند. در نتیجه لازم است در برابر علائم خرابی وایر شمع آگاه باشید.

تفاوت بین وایر (سیم) و شمع چیست؟

وایر و شمع هر دو نقش حیاتی در کارکرد موتور دارند اما هرکدام از آنها مسئولیت‌های متفاوتی را برعهده دارند. شمع‌ها مسئول ایجاد جرقه در فرایند احتراق داخل خودرو هستند و وظیفه ایجاد شعله‌ی الکتریکی را برای احتراق سوخت در سیلندر دارد. این قطعات از دوام مناسبی برخوردار هستند اما به عنوان یکی از قطعات مصرفی پس از اتمام عمر مفید نیاز به جایگزینی دارند. وایر شمع یا همان سیم، که به آن کابل جرقه نیز می‌گویند، انرژی لازم را جهت احتراق به شمع وارد می‌کند و وظیفه انتقال جریان الکتریکی در کویل‌ها به شمع داخل سیلندر را دارد. بدون وجود این بخش جریان الکتریکی به شمع نمی‌رسد و احتراق نیز صورت نخواهد گرفت.