شرایط استفاده مجدد سهمیه ایثارگران کنکور | راهنمای جامع
شرایط استفاده مجدد از سهمیه ایثارگران در کنکور
امکان استفاده مجدد از سهمیه ایثارگران در کنکور سراسری و آزمون های تحصیلات تکمیلی برای سال ۱۴۰۴ با تغییرات مهمی همراه بوده است. بر اساس قوانین جدید مصوب ۱۴۰۱، داوطلبانی که یک بار از سهمیه ایثارگری استفاده کرده اند، همچنان در برخی شرایط و دوره ها می توانند مجدداً از این سهمیه بهره مند شوند، اما محدودیت هایی جدی در خصوص نوع دوره قبولی (روزانه یا غیرروزانه) و دفعات استفاده وجود دارد. این مقاله به تفصیل به بررسی ابهامات و شرایط دقیق استفاده مجدد از سهمیه ایثارگران (۵٪ و ۲۵٪) در کنکور و سایر آزمون های ورودی دانشگاه ها می پردازد تا راهنمایی جامع و دقیقی برای مشمولین این سهمیه ارائه دهد.
حمایت از ایثارگران و خانواده های معزز آنان، یکی از اهداف مهم نظام آموزشی کشور است که از طریق تخصیص سهمیه های ویژه در آزمون های سراسری محقق می شود. این سهمیه ها فرصت های تحصیلی مناسب تری را برای این گروه از داوطلبان فراهم می آورد. با این حال، پرسش های متعددی در خصوص نحوه و محدودیت های استفاده از این سهمیه ها، به ویژه امکان استفاده مجدد پس از یک بار قبولی، همواره در ذهن داوطلبان مطرح بوده است. تغییرات قانونی اخیر، به خصوص از سال ۱۴۰۲ به بعد، ضرورت تبیین دقیق این قوانین را دوچندان کرده است. آگاهی کامل از این مقررات، به داوطلبان کمک می کند تا با برنامه ریزی صحیح و بدون نگرانی از سوختن سهمیه خود، مسیر تحصیلی آینده شان را با اطمینان بیشتری پیگیری کنند.
سهمیه ایثارگران: مروری بر دسته بندی ها و مشمولین
سهمیه ایثارگران در کنکور سراسری و سایر آزمون های ورودی دانشگاه ها به دو دسته اصلی تقسیم می شود که هر یک مشمولین خاص خود را دارند. این سهمیه ها با هدف تسهیل ورود و ادامه تحصیل برای خانواده های شهدا، جانبازان، آزادگان و رزمندگان طراحی شده اند.
سهمیه ۲۵ درصد ایثارگران: این سهمیه شامل همسر و فرزندان شهدا و مفقودالاثرها، آزادگان و همسر و فرزندان آن ها، و جانبازان ۲۵ درصد و بالاتر و همسر و فرزندان آن ها می شود. مشمولین این سهمیه از ۲۵ درصد ظرفیت هر کد رشته محل در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی بهره مند می شوند.
سهمیه ۵ درصد ایثارگران: این سهمیه به جانبازان زیر ۲۵ درصد و همسر و فرزندان آن ها، و همچنین همسر و فرزندان رزمندگانی که حداقل ۶ ماه متوالی یا ۹ ماه متناوب در جبهه حضور داشته اند، تعلق می گیرد. مشمولین این سهمیه از ۵ درصد ظرفیت هر کد رشته محل استفاده می کنند.
شناخت دقیق این دسته بندی ها و اطمینان از قرار گرفتن در گروه مشمولین، گام نخست برای بهره مندی از این تسهیلات است. سازمان سنجش آموزش کشور هر ساله در دفترچه های راهنمای ثبت نام و انتخاب رشته، جزئیات کامل مشمولیت و نحوه اعمال این سهمیه ها را منتشر می کند که مطالعه دقیق آن برای تمامی داوطلبان ضروری است.
چارچوب قانونی: بررسی آیین نامه اجرایی ماده ۷۰ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران
در سال های اخیر، قوانین مربوط به سهمیه ایثارگران دستخوش تغییرات مهمی شده است. تا پیش از سال ۱۴۰۲، محدودیت های سفت و سخت تری برای استفاده مجدد از این سهمیه ها وجود داشت، به طوری که قبولی با سهمیه در دوره روزانه، عملاً امکان استفاده مجدد را از بین می برد. اما با تصویب آیین نامه اجرایی ماده ۷۰ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران در تاریخ ۱۴۰۱/۰۵/۱۲ توسط هیئت محترم وزیران، رویکرد جدیدی در این خصوص اتخاذ شد که انعطاف پذیری بیشتری را، به خصوص در دوره های غیرروزانه، فراهم آورد. این آیین نامه، مبنای اصلی قوانین فعلی و آتی برای استفاده از سهمیه ایثارگران، از جمله امکان استفاده مجدد، محسوب می شود.
ماده ۳: محدودیت استفاده در دوره روزانه
بر اساس ماده ۳ این آیین نامه، مشمولین استفاده از سهمیه ایثارگران تنها یک بار در هر مقطع آزمون سراسری و تحصیلات تکمیلی می توانند از این سهمیه برای پذیرش در دوره های روزانه دانشگاه های دولتی استفاده نمایند. این بند تأکید دارد که:
چنانچه داوطلبی پس از قبولی و ثبت نام در رشته محل دوره روزانه با استفاده از سهمیه ایثارگران، از ادامه تحصیل انصراف دهد یا اصلاً ثبت نام ننماید، مجدداً حق استفاده از سهمیه را در همان مقطع تحصیلی ندارد.
این بدان معناست که قبولی نهایی در یک رشته محل روزانه با سهمیه ایثارگران، حتی اگر به ثبت نام یا ادامه تحصیل منجر نشود، به منزله یک بار استفاده از سهمیه در آن مقطع و دوره روزانه تلقی شده و امکان استفاده مجدد در دوره روزانه همان مقطع را از بین می برد. این حکم به منظور جلوگیری از اشغال ظرفیت ها و عدم ثبت نام نهایی داوطلبان است.
ماده ۴: امکان استفاده مجدد در دوره های غیرروزانه
ماده ۴ آیین نامه اجرایی ماده ۷۰، شرایط استفاده مجدد را برای پذیرفته شدگان در دوره های غیرروزانه تشریح می کند. بر این اساس:
استفاده مجدد مشمولین پذیرفته شده در هر مقطع در آزمون های سراسری و تحصیلات تکمیلی در دوره های شبانه (نوبت دوم)، پیام نور، غیرانتفاعی، پردیس بین الملل، خودگردان، دانشگاه آزاد اسلامی و سایر دوره های شهریه پرداز از سهمیه مشمولین این آیین نامه، در صورت انصراف از تحصیل، علاوه بر ماده ۳ این آیین نامه، حداکثر تا یک بار دیگر بلامانع است.
این ماده یک استثنا و فرصت مجدد برای داوطلبان فراهم می کند. اگر داوطلبی با سهمیه ایثارگران در یکی از دوره های غیرروزانه قبول شده و پس از آن انصراف داده یا ثبت نام نکرده باشد، می تواند یک بار دیگر از سهمیه خود استفاده کند. این یک بار اضافه بر استفاده ای است که در ماده ۳ (در صورت قبولی در دوره روزانه) ذکر شده است.
برای روشن شدن مفاهیم، آیین نامه مذکور تعاریف زیر را ارائه می دهد:
- آزمون های تحصیلات تکمیلی: شامل آزمون های کاردانی به کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکتری تخصصی (Ph.D) و دستیاری تخصصی، فوق تخصصی و فلوشیپ (دوره تخصصی تکمیلی) وزارت بهداشت.
- آزمون سراسری: آزمونی که سازمان سنجش برای داوطلبان دارای گواهینامه دوره پیش دانشگاهی (نظام سالی واحدی یا ترمی واحدی)، دیپلم نظام آموزشی جدید (شاخه های نظری، فنی و حرفه ای یا کار و دانش)، یا دیپلم دوره های چهار ساله متوسطه نظام قدیم و یا مدرک کاردانی برای ورود به دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی و دوره های فنی و حرفه ای برگزار می نماید.
بنابراین، این آیین نامه تلاش کرده تا ضمن حفظ اصل محدودیت در استفاده از سهمیه، انعطاف لازم را برای شرایط خاص و به ویژه دوره های غیرروزانه فراهم آورد.
سناریوهای کاربردی استفاده مجدد از سهمیه ایثارگران در کنکور ۱۴۰۴
با توجه به مواد ۳ و ۴ آیین نامه اجرایی ماده ۷۰ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران، سناریوهای مختلفی برای استفاده مجدد از سهمیه ایثارگران در کنکور ۱۴۰۴ و سایر آزمون های ورودی پیش می آید. جدول زیر به مقایسه این سناریوها و امکان استفاده مجدد در دوره های روزانه و غیرروزانه می پردازد:
| وضعیت قبولی و ثبت نام قبلی | وضعیت انصراف / عدم ثبت نام | امکان استفاده مجدد در دوره های روزانه | امکان استفاده مجدد در دوره های غیرروزانه | توضیحات تکمیلی |
|---|---|---|---|---|
| پذیرفته شده در دوره روزانه (اولین قبولی با سهمیه) | انصراف / عدم ثبت نام | خیر | بله (فقط یک بار) | با توجه به ماده ۳، سهمیه روزانه استفاده شده تلقی می شود. |
| فارغ التحصیل از دوره روزانه | – | خیر | خیر | سهمیه در آن مقطع کاملاً استفاده شده است. |
| پذیرفته شده در دوره غیرروزانه (اولین قبولی با سهمیه) | انصراف / عدم ثبت نام | بله (یک بار) | بله (یک بار دیگر) | با توجه به ماده ۴، یک فرصت مجدد برای هر دو دوره. |
| پذیرفته شده دو بار در دوره های غیرروزانه (با سهمیه) | انصراف / عدم ثبت نام در هر دو بار | خیر | خیر | سهمیه کاملاً استفاده شده و فرصتی باقی نمی ماند. |
| فارغ الالتحصیل از دوره غیرروزانه | – | خیر | خیر | سهمیه در آن مقطع کاملاً استفاده شده است. |
| عدم قبولی در هیچ رشته محلی (پس از انتخاب رشته با سهمیه) | – | بله | بله | سهمیه محفوظ است و امکان استفاده مجدد وجود دارد. |
| عدم انتخاب رشته (پس از ثبت نام با سهمیه) | – | بله | بله | سهمیه محفوظ است و امکان استفاده مجدد وجود دارد. |
تحلیل سناریوهای قبولی و انصراف از دوره روزانه
اگر داوطلبی در سال های گذشته با استفاده از سهمیه ایثارگران در یک دوره روزانه (مانند کنکور سراسری یا تحصیلات تکمیلی) پذیرفته شده باشد و سپس به هر دلیلی از ادامه تحصیل انصراف داده یا اصلاً در دانشگاه ثبت نام نکرده باشد، وضعیت او به شرح زیر است:
- سهمیه ایثارگری او برای قبولی در دوره روزانه استفاده شده تلقی می شود.
- او دیگر حق استفاده مجدد از سهمیه را برای پذیرش در دوره های روزانه همان مقطع نخواهد داشت.
- اما، بر اساس ماده ۴ آیین نامه، می تواند یک بار دیگر صرفاً برای دوره های غیرروزانه (مانند شبانه، پیام نور، غیرانتفاعی، پردیس خودگردان، دانشگاه آزاد و سایر دوره های شهریه پرداز) اقدام کند.
- چنانچه داوطلبی از دوره روزانه با سهمیه فارغ التحصیل شده باشد، دیگر حق استفاده مجدد از سهمیه در هیچ دوره ای (روزانه یا غیرروزانه) در همان مقطع را نخواهد داشت.
تحلیل سناریوهای قبولی و انصراف از دوره غیرروزانه
در صورتی که داوطلبی پیش تر با سهمیه ایثارگران در یکی از دوره های غیرروزانه (مانند شبانه، پیام نور، غیرانتفاعی، پردیس، دانشگاه آزاد) پذیرفته شده و به هر دلیلی از تحصیل انصراف داده یا ثبت نام نکرده باشد، شرایط متفاوتی برای او ایجاد می شود:
- این داوطلب می تواند یک بار دیگر از سهمیه ایثارگران خود استفاده کند.
- این استفاده مجدد می تواند هم برای دوره های روزانه باشد و هم برای دوره های غیرروزانه.
- با این حال، اگر داوطلبی دو بار با استفاده از سهمیه ایثارگران در دوره های غیرروزانه پذیرفته شده باشد (اعم از اینکه ثبت نام کرده باشد یا خیر و یا انصراف داده باشد)، دیگر حق استفاده مجدد از سهمیه را نخواهد داشت.
- اگر داوطلبی از یک دوره غیرروزانه با سهمیه فارغ التحصیل شده باشد، امکان استفاده مجدد از سهمیه در هیچ دوره ای (روزانه یا غیرروزانه) در همان مقطع را ندارد.
وضعیت سهمیه در صورت عدم قبولی یا عدم انتخاب رشته
در سناریوهایی که داوطلب سهمیه ایثارگران را در فرم ثبت نام کنکور خود اعمال کرده است، اما نتیجه نهایی به قبولی منجر نشده، سهمیه او نسوخته و محفوظ باقی می ماند:
- اگر داوطلب پس از شرکت در آزمون، مجاز به انتخاب رشته نشود، سهمیه او برای سال های بعد محفوظ است.
- اگر داوطلب اقدام به انتخاب رشته کند، اما در هیچ یک از انتخاب های خود پذیرفته نشود، سهمیه او برای آزمون های بعدی همان مقطع قابل استفاده مجدد خواهد بود.
تاثیر سوابق تحصیلی و زمان ملاک استفاده از سهمیه
لازم به ذکر است که قوانین استفاده مجدد از سهمیه ایثارگران، تفاوتی بین پذیرش از طریق کنکور (آزمون سراسری) و پذیرش صرفاً بر اساس سوابق تحصیلی (بدون کنکور) قائل نمی شود و در هر دو حالت، مقررات یکسان اعمال می گردد.
نکته مهم دیگر آن است که ملاک استفاده از سهمیه در هر سال تحصیلی، تا اتمام زمان انتخاب رشته همان سال است و هرگونه تغییر یا اصلاح سهمیه پس از این زمان، امکان پذیر نخواهد بود. همچنین، داوطلبانی که مشمول ماده ۴ آیین نامه (استفاده مجدد در دوره های غیرروزانه) هستند، باید گواهی عدم ثبت نام یا انصراف خود را در زمان ثبت نام در رشته قبولی سال ۱۴۰۴ به دانشگاه یا موسسه آموزش عالی مربوطه ارائه نمایند. این گواهی برای تایید وضعیت پیشین و احراز صلاحیت برای استفاده مجدد از سهمیه ضروری است.
قوانین استفاده مجدد بر اساس نوع دانشگاه
شرایط استفاده مجدد از سهمیه ایثارگران در سال ۱۴۰۴، بسته به نوع دانشگاه و دوره قبولی، دارای جزئیات متفاوتی است. درک این تفاوت ها برای تصمیم گیری آگاهانه داوطلبان حیاتی است. در ادامه به تفکیک دانشگاه ها و دوره های مختلف، به بررسی این شرایط می پردازیم:
دانشگاه های دولتی (روزانه)
قوانین جدید در مورد دانشگاه های روزانه، همچنان محدودیت های سختی را اعمال می کند. اگر داوطلبی با استفاده از سهمیه ایثارگری (۲۵٪ یا ۵٪) در یکی از رشته محل های دوره روزانه دانشگاه های سراسری پذیرفته شود، چه ثبت نام کند، چه ثبت نام نکند و چه انصراف دهد، سهمیه او برای قبولی در دوره روزانه استفاده شده تلقی می شود. بنابراین، دیگر مجاز به استفاده مجدد از سهمیه در دوره های روزانه همان مقطع نیست. این قانون به منظور حفظ ظرفیت های ارزشمند دوره های روزانه و جلوگیری از تکرار اشغال بی دلیل آن ها وضع شده است.
دانشگاه های دولتی (نوبت دوم/شبانه)
پذیرفته شدگان دانشگاه های نوبت دوم (شبانه) که با سهمیه ایثارگران پذیرش شده اند، در صورت انصراف از دانشگاه یا عدم ثبت نام، می توانند فقط یک بار دیگر از سهمیه خود استفاده کنند. این استفاده مجدد، بر خلاف دوره روزانه، می تواند در کلیه دوره های (هم روزانه و هم غیرروزانه) باشد. این ماده، فرصتی برای داوطلبانی است که در انتخاب اول خود در دوره های غیرروزانه، به هر دلیلی منصرف شده اند.
دانشگاه فرهنگیان و شهید رجایی
دانشگاه فرهنگیان و شهید رجایی که به دلیل ماهیت خاص و تعهد خدمت، از اهمیت ویژه ای برخوردارند، نیز مشمول قوانین استفاده مجدد از سهمیه ایثارگران هستند. اگر داوطلبی یک بار با سهمیه ایثارگران در پردیس های این دانشگاه ها پذیرفته شده باشد و سپس انصراف داده یا ثبت نام نکرده باشد، فقط یک بار دیگر حق استفاده مجدد از سهمیه را خواهد داشت. این استفاده مجدد نیز می تواند هم در دوره های روزانه و هم غیرروزانه اعمال شود.
دانشگاه آزاد اسلامی
دانشگاه آزاد اسلامی نیز به عنوان یکی از مهم ترین مراکز آموزش عالی کشور، پذیرای تعداد زیادی از مشمولین سهمیه ایثارگران است. در صورتی که واجدین شرایط استفاده از سهمیه ایثارگران در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی قبول شوند و سپس انصراف دهند یا ثبت نام نکنند، تنها یک بار دیگر اجازه استفاده مجدد از سهمیه ایثارگران را خواهند داشت. این استفاده مجدد نیز، مشابه دوره های شبانه، در دوره های روزانه و غیرروزانه قابل اعمال است.
دانشگاه های پیام نور، غیرانتفاعی، پردیس خودگردان، شهریه پرداز، مجازی و نیمه حضوری
تمامی دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی که شهریه پرداز هستند یا به صورت مجازی و نیمه حضوری فعالیت می کنند (از جمله پیام نور، غیرانتفاعی، پردیس خودگردان، و سایر مؤسسات شهریه پرداز)، در چارچوب ماده ۴ آیین نامه اجرایی قرار می گیرند. قبول شدگان این دانشگاه ها که با سهمیه ایثارگران پذیرش شده اند و سپس از دانشگاه انصراف دهند یا ثبت نام نکنند، می توانند فقط یک بار دیگر از سهمیه خود در دوره های روزانه و غیرروزانه استفاده کنند. این مقررات، فرصت مجددی را برای داوطلبانی که در این دوره ها قبولی داشته اند، فراهم می آورد تا مسیر تحصیلی خود را با آگاهی و انتخاب بهتری ادامه دهند.
شرایط استفاده مجدد از سهمیه ایثارگری در صورت قبولی در دانشگاه ۱۴۰۴
یکی از مهمترین ابهامات برای داوطلبان، وضعیت سهمیه ایثارگری در صورت قبولی و یا عدم قبولی در دانشگاه است. لازم به ذکر است که ثبت نام یا عدم ثبت نام در رشته پذیرفته شده، تاثیر مستقیمی بر احتساب یا عدم احتساب سهمیه ایثارگری دارد. در واقع، با قبولی نهایی در سهمیه، سهمیه ایثارگری استفاده شده محسوب می شود، فارغ از اینکه داوطلب در دانشگاه ثبت نام کند یا خیر. با این حال، شرایط استفاده مجدد به شرح زیر است:
-
عدم قبولی در هیچ رشته محل:
اگر داوطلب در زمان ثبت نام کنکور، سهمیه ایثارگران را انتخاب کرده باشد، اما در هیچ رشته محل و دوره ای پذیرفته نشود (یعنی مجاز به انتخاب رشته نشود یا پس از انتخاب رشته، نتیجه ای دربر نداشته باشد)، سهمیه ایثارگری او محفوظ باقی مانده و می تواند در دوره های بعدی کنکور مجدداً از آن استفاده نماید.
-
قبولی در دوره روزانه و عدم ثبت نام/انصراف:
اگر داوطلبی با استفاده از سهمیه ایثارگران در رشته ای در دوره روزانه پذیرفته شده باشد، اما به هر دلیلی ثبت نام دانشگاه را انجام ندهد یا پس از ثبت نام انصراف دهد، سهمیه ایثارگری او برای دوره روزانه استفاده شده تلقی می شود و دیگر امکان استفاده مجدد از سهمیه در دوره روزانه همان مقطع را نخواهد داشت. با این حال، طبق ماده ۴ آیین نامه، یک بار دیگر امکان استفاده از سهمیه برای دوره های غیرروزانه (مانند شبانه، آزاد، پیام نور و…) فراهم است.
-
قبولی در دوره غیرروزانه و عدم ثبت نام/انصراف:
اگر داوطلبی با استفاده از سهمیه ایثارگران در رشته ای در دوره غیرروزانه (مانند شبانه، آزاد، پیام نور، غیرانتفاعی، پردیس خودگردان و…) پذیرفته شده باشد، اما به هر دلیلی ثبت نام دانشگاه را انجام ندهد یا پس از ثبت نام انصراف دهد، می تواند یک بار دیگر از سهمیه ایثارگری خود استفاده کند. این استفاده مجدد می تواند هم برای دوره های روزانه و هم برای دوره های غیرروزانه باشد.
-
دو بار قبولی در دوره های غیرروزانه و عدم ثبت نام/انصراف:
داوطلبانی که با استفاده از سهمیه ایثارگران حداقل دو بار در دوره های غیرروزانه پذیرفته شده اند (خواه ثبت نام کرده باشند یا خیر، یا انصراف داده باشند)، دیگر امکان استفاده مجدد از سهمیه ایثارگران را در هیچ دوره ای (روزانه یا غیرروزانه) نخواهند داشت. این سهمیه کاملاً استفاده شده تلقی می شود.
-
فارغ التحصیلی با سهمیه:
اگر داوطلبی با استفاده از سهمیه ایثارگران در یک مقطع تحصیلی (چه روزانه و چه غیرروزانه) فارغ التحصیل شده باشد، دیگر حق استفاده مجدد از سهمیه در همان مقطع را نخواهد داشت. سهمیه او کاملاً استفاده شده است.
توجه به این نکات، به ویژه تمایز بین دوره های روزانه و غیرروزانه، برای داوطلبان بسیار ضروری است تا دچار اشتباه در برنامه ریزی و از دست دادن فرصت های آتی نشوند.
نکات کلیدی و پرسش های رایج در استفاده مجدد از سهمیه ایثارگران
با توجه به پیچیدگی های قوانین و ابهامات رایج، در این بخش به برخی نکات مهم و پاسخ به پرسش های پرتکرار داوطلبان درباره استفاده مجدد از سهمیه ایثارگران می پردازیم:
۱. آیا محدودیت استفاده از سهمیه، فقط در همان مقطع تحصیلی اعمال می شود یا شامل مقاطع بالاتر نیز هست؟
محدودیت استفاده از سهمیه ایثارگران صرفاً در همان مقطع تحصیلی اعمال می شود و نه در مقاطع بالاتر. به این معنا که اگر فردی در مقطع کارشناسی با سهمیه ایثارگری پذیرفته شده و تحصیل کرده باشد یا حتی انصراف داده باشد، می تواند در مقاطع بالاتر (مانند کارشناسی ارشد یا دکتری) مجدداً از سهمیه ایثارگری خود استفاده کند. برای مثال، اگر فردی با سهمیه ایثارگری از دوره روزانه کارشناسی فارغ التحصیل شده باشد، همچنان می تواند برای کنکور کارشناسی ارشد از سهمیه خود بهره مند شود.
۲. آیا استفاده از سهمیه برای یک فرزند، حق استفاده سایر فرزندان ایثارگر را از بین می برد؟
خیر، هر فرزند ایثارگر به صورت جداگانه و مستقل می تواند از سهمیه خود استفاده کند. استفاده یک فرزند از سهمیه ایثارگری پدر یا مادر، منجر به سوختن یا محدود شدن حق استفاده برای سایر فرزندان ایثارگر نمی شود. بنابراین، خواهران و برادران مشمول می توانند به طور همزمان یا در سال های متفاوت از این سهمیه بهره مند شوند.
۳. آیا ثبت نام نکردن پس از قبولی با سهمیه، باعث سوختن کامل سهمیه می شود؟
قبولی نهایی با سهمیه ایثارگران، چه ثبت نام کنید و چه نکنید، به منزله یک بار استفاده از سهمیه محسوب می شود. اما همانطور که در بخش سناریوها توضیح داده شد، این به معنای سوختن کامل سهمیه نیست و شرایط استفاده مجدد بسته به نوع دوره قبولی (روزانه یا غیرروزانه) متفاوت است:
- قبولی روزانه: سهمیه روزانه شما استفاده شده و دیگر نمی توانید در همان مقطع برای دوره های روزانه از آن استفاده کنید، اما یک فرصت برای دوره های غیرروزانه دارید.
- قبولی غیرروزانه: یک فرصت مجدد برای دوره های روزانه یا غیرروزانه دارید (تا زمانی که مجموع دفعات قبولی غیرروزانه با سهمیه به دو نرسیده باشد).
۴. آیا ارائه گواهی انصراف یا عدم ثبت نام (برای مشمولین ماده ۴) ضروری است؟
بله، داوطلبانی که بر اساس ماده ۴ آیین نامه اجرایی، قصد استفاده مجدد از سهمیه ایثارگران را در دوره های غیرروزانه (پس از قبولی و انصراف از دوره های غیرروزانه قبلی) یا دوره های روزانه (پس از قبولی و انصراف از دوره های غیرروزانه قبلی) دارند، باید گواهی رسمی عدم ثبت نام یا انصراف از دانشگاه قبلی را در زمان ثبت نام در رشته جدید به دانشگاه مربوطه ارائه دهند. این مدرک برای احراز شرایط استفاده مجدد از سهمیه ضروری است.
۵. تاثیر سوابق تحصیلی در استفاده مجدد از سهمیه
قوانین مربوط به استفاده مجدد از سهمیه ایثارگران، چه پذیرش از طریق کنکور سراسری باشد و چه صرفاً بر اساس سوابق تحصیلی (بدون آزمون)، یکسان است و تفاوتی در اعمال مقررات وجود ندارد.
۶. آیا این قوانین شامل آزمون های استخدامی نیز می شود؟
خیر، قوانین مربوط به سهمیه ایثارگران در آزمون های سراسری دانشگاه ها و تحصیلات تکمیلی، با قوانین مربوط به آزمون های استخدامی متفاوت است. هر سازمان یا ارگان دولتی (مانند آموزش و پرورش، وزارت بهداشت، دستگاه های اجرایی و…) دارای دستورالعمل ها و مقررات خاص خود برای سهمیه ایثارگران در آزمون های استخدامی است که متقاضیان باید به دفترچه راهنمای همان آزمون مراجعه کنند.
۷. اهمیت مطالعه دقیق دفترچه ثبت نام کنکور و انتخاب رشته با دقت
با توجه به پیچیدگی و تغییرات احتمالی قوانین، به تمامی داوطلبان مشمول سهمیه ایثارگران قویاً توصیه می شود که همواره آخرین دفترچه های راهنمای ثبت نام و انتخاب رشته سازمان سنجش آموزش کشور را با دقت مطالعه نمایند. همچنین، فرآیند انتخاب رشته باید با نهایت دقت و بر اساس علاقه و توانمندی انجام گیرد تا از قبولی در رشته محل های نامطلوب و متعاقباً انصراف و استفاده از فرصت های محدود سهمیه، جلوگیری شود.
۸. کد ایثارگری
برای استفاده از سهمیه ایثارگری، داوطلبان به کد ایثارگری نیاز دارند. این کد بسته به ارگان مربوطه (بنیاد شهید و امور ایثارگران، سپاه، ارتش، ناجا) صادر می شود و داوطلبان باید از طریق مراجع ذی صلاح نسبت به دریافت آن اقدام نمایند.
نتیجه گیری
استفاده از سهمیه ایثارگران در کنکور سراسری و آزمون های تحصیلات تکمیلی، فرصتی ارزشمند برای فرزندان و خانواده های معزز ایثارگران است. قوانین جدیدی که از سال ۱۴۰۲ به بعد بر اساس آیین نامه اجرایی ماده ۷۰ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران وضع شده، انعطاف پذیری بیشتری را برای استفاده مجدد از این سهمیه ها فراهم آورده است، به خصوص در دوره های غیرروزانه.
همانطور که تبیین شد، در حالی که قبولی نهایی در دوره روزانه (حتی بدون ثبت نام یا با انصراف) امکان استفاده مجدد در دوره روزانه همان مقطع را سلب می کند، فرصت یک بار استفاده مجدد در دوره های غیرروزانه فراهم است. همچنین، قبولی در دوره های غیرروزانه، در صورت انصراف، فرصت یک بار استفاده مجدد در هر دو دوره (روزانه و غیرروزانه) را به داوطلب می دهد. مهمترین نکته این است که فارغ التحصیلی از هر دوره با سهمیه، به منزله پایان استفاده از آن در همان مقطع است. آگاهی از این جزئیات، داوطلبان را قادر می سازد تا با اطمینان خاطر و برنامه ریزی دقیق، نسبت به انتخاب مسیر تحصیلی خود اقدام کنند. مطالعه مستمر و پیگیری اطلاعیه های رسمی سازمان سنجش و همچنین مشاوره با متخصصین امر برای موارد خاص و پیچیده، همواره توصیه می شود تا از بروز هرگونه چالش جلوگیری به عمل آید.
سوالات متداول
آیا من که سال ۱۴۰۳ با سهمیه روزانه در کنکور ارشد قبول شدم، اگر انصراف دهم، می توانم برای ظرفیت های روزانه مجدداً از سهمیه استفاده کنم؟
خیر، اگر در سال ۱۴۰۳ با سهمیه ایثارگران در مقطع کارشناسی ارشد در دوره روزانه قبول شده اید، حتی اگر انصراف دهید، دیگر نمی توانید مجدداً برای دوره های روزانه همان مقطع از سهمیه استفاده کنید. قبولی در دوره روزانه، به منزله یک بار استفاده محسوب می شود. با این حال، می توانید یک بار دیگر برای دوره های غیرروزانه (مانند شبانه، آزاد، پیام نور و…) از سهمیه استفاده نمایید.
اگر در دانشگاه آزاد با سهمیه قبول شوم اما ثبت نام نکنم، آیا می توانم دوباره از سهمیه ۵٪ یا ۲۵٪ استفاده کنم؟
بله، اگر با سهمیه ایثارگران در دانشگاه آزاد (که جزو دوره های غیرروزانه محسوب می شود) قبول شوید و ثبت نام نکنید یا انصراف دهید، می توانید یک بار دیگر از سهمیه خود استفاده کنید. این استفاده مجدد می تواند هم برای قبولی در دوره های روزانه و هم برای دوره های غیرروزانه باشد.
آیا برای مقطع کارشناسی ارشد هم قوانین مشابه کارشناسی اعمال می شود؟
بله، قوانین استفاده مجدد از سهمیه ایثارگران که در آیین نامه اجرایی ماده ۷۰ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران تشریح شده است، برای تمامی مقاطع تحصیلی از جمله کارشناسی ارشد، دکتری تخصصی، کاردانی به کارشناسی و سایر آزمون های تحصیلات تکمیلی به صورت مشابه اعمال می شود.
خواهر و برادر می توانند همزمان از یک سهمیه ایثارگری استفاده کنند؟
بله، هر فرزند ایثارگر به صورت مستقل و جداگانه می تواند از سهمیه ایثارگری خود استفاده کند. استفاده یک فرزند از سهمیه، حق استفاده سایر فرزندان را از بین نمی برد و آن ها می توانند همزمان یا در سال های متفاوت از این سهمیه بهره مند شوند.
من سال ۱۴۰۱ با سهمیه ۵ درصد دوره روزانه مقطع کاردانی فوریت های پزشکی قبول شدم. آیا می توانم در کنکور امسال برای دوره روزانه مقطع کارشناسی یک رشته دیگر (مثل پرستاری) مجدداً از سهمیه استفاده کنم؟
بله، محدودیت استفاده از سهمیه ایثارگران صرفاً در همان مقطع تحصیلی اعمال می شود و نه در مقاطع بالاتر. از آنجا که شما در مقطع کاردانی از سهمیه استفاده کرده اید، برای مقطع کارشناسی می توانید مجدداً از سهمیه ایثارگران خود استفاده کنید، حتی اگر قصد پذیرش در دوره روزانه را داشته باشید. این موضوع بر اساس بند محدودیت استفاده از سهمیه ایثارگران صرفا در همان مقطع می باشد در آیین نامه مصوب است.