شرایط گرفتن بچه از شیرخوارگاه بندرعباس

متقاضیان فرزندخواندگی در بندرعباس برای پذیرش سرپرستی کودک از شیرخوارگاه ها و مراکز بهزیستی، نیازمند رعایت شرایط قانونی، طی مراحل دقیق اداری و ارائه مدارک مشخصی هستند که از طریق سامانه ملی فرزندخواندگی پیگیری می شود. فرآیند سرپرستی کودک در استان هرمزگان و شهر بندرعباس تابع ضوابط عمومی و اختصاصی سازمان بهزیستی کشور و قوانین حمایت از کودکان بی سرپرست و بدسرپرست است.

آرزوی داشتن فرزند برای بسیاری از زوجین و افراد، از عمیق ترین و بنیادی ترین خواسته های انسانی است. در این میان، فرزندخواندگی به عنوان یک مسیر ارزشمند و انسانی، فرصتی را برای خانواده ها فراهم می آورد تا مهر و محبت خود را با کودکی نیازمند سرپرست تقسیم کنند و آینده ای روشن برای او رقم بزنند. این فرآیند، هرچند سرشار از امید و عشق است، اما پیچیدگی های قانونی و اجرایی خاص خود را دارد که آگاهی دقیق از آن ها برای متقاضیان ضروری است.

این مقاله با هدف ارائه یک راهنمای جامع و به روز برای متقاضیان فرزندخواندگی، به خصوص آن دسته از عزیزانی که در شهر بندرعباس و استان هرمزگان ساکن هستند، تدوین شده است. در ادامه به بررسی دقیق مفاهیم، شرایط، مراحل گام به گام و نکات کلیدی در خصوص پذیرش سرپرستی کودک از شیرخوارگاه های بهزیستی می پردازیم.

مفاهیم کلیدی فرزندخواندگی و نظام سرپرستی در ایران

فرزندخواندگی رابطه ای حقوقی است که میان فرد یا زوجین متقاضی و کودکی بی سرپرست یا بدسرپرست برقرار می شود و به موجب آن، کودک تحت سرپرستی و تربیت قرار می گیرد. این مفهوم با هدف تأمین نیازهای عاطفی، مادی و تربیتی کودکان فاقد سرپرست و ایجاد یک محیط خانوادگی پایدار برای آنان شکل گرفته است.

فرزندخواندگی چیست؟

از منظر حقوقی، فرزندخواندگی به معنای اعطای سرپرستی قانونی کودکی است که فاقد سرپرست مؤثر بوده یا سرپرست وی صلاحیت لازم را برای نگهداری از او نداشته باشد، به فرد یا زوجینی که شرایط لازم را دارند. این رابطه حقوقی با حکم دادگاه خانواده و با نظارت سازمان بهزیستی کشور برقرار می شود و در برخی جهات، آثاری مشابه با رابطه نسبی (فرزندی خونی) دارد، هرچند تفاوت های کلیدی از جمله در مبحث ارث بری بین آنها وجود دارد.

از منظر فقهی، در اسلام، فرزندخواندگی به معنای ایجاد رابطه نسبی حقیقی میان یک کودک و والدینی غیر از والدین بیولوژیکی اش، به رسمیت شناخته نشده است. با این حال، با تأکید بر حفظ مصالح و منافع کودکان، پذیرش سرپرستی یا کفالت مورد تأیید قرار گرفته است. قانون گذار ایران نیز با رعایت موازین شرعی و فقهی، قانونی را تحت عنوان «قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست» تصویب کرده است که چارچوب قانونی و اجرایی این فرآیند را مشخص می کند.

تفاوت شیرخوارگاه، پرورشگاه و مراکز شبه خانواده

در نظام حمایتی سازمان بهزیستی، کودکان نیازمند سرپرست در انواع مختلفی از مراکز نگهداری می شوند که هر کدام نقش خاصی ایفا می کنند:

• شیرخوارگاه: این مراکز به نگهداری و مراقبت از نوزادان و کودکان کم سن (معمولاً تا 3 سال) اختصاص دارند که به دلایل مختلف از جمله رها شدن، فوت والدین، یا عدم صلاحیت والدین، به بهزیستی سپرده شده اند. تقاضا برای پذیرش نوزادان از شیرخوارگاه ها بسیار بالا است.
• پرورشگاه (مراکز شبانه روزی): این مراکز کودکان و نوجوانان بزرگ تر را که امکان زندگی در خانواده را ندارند، نگهداری می کنند. این کودکان ممکن است به دلایل مختلفی همچون فوت والدین، اعتیاد والدین، یا بدسرپرستی در این مراکز حضور داشته باشند.
• مراکز شبه خانواده: این مراکز تلاش می کنند تا محیطی شبیه به خانواده را برای کودکان و نوجوانان فراهم آورند. کودکان در گروه های کوچک تر و تحت نظر مربیان در خانه هایی زندگی می کنند که تا حد امکان حس خانواده را تداعی کند. این مدل نگهداری، برای کاهش آسیب های ناشی از زندگی در محیط های جمعی و بزرگتر طراحی شده است.

در این مقاله، تمرکز اصلی بر شرایط گرفتن بچه از شیرخوارگاه بندرعباس است که عمدتاً به معنای پذیرش سرپرستی نوزادان و کودکان کم سن است.

قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست

این قانون که در سال 1392 به تصویب رسید، مهمترین سند حقوقی حاکم بر فرآیند فرزندخواندگی در ایران است. این قانون در مقایسه با قوانین پیشین، دامنه شمول فرزندخواندگی را گسترش داده و علاوه بر کودکان بی سرپرست، کودکان بدسرپرست را نیز در بر می گیرد. همچنین، شرایط جدیدی را برای متقاضیان (از جمله زنان مجرد) و نیز برای حمایت از آینده مالی کودک (مثل تملیک بخشی از اموال) در نظر گرفته است.

نقش سازمان بهزیستی کشور

سازمان بهزیستی کشور، به عنوان متولی اصلی فرآیند فرزندخواندگی، وظیفه بررسی صلاحیت متقاضیان، معرفی کودکان واجد شرایط، نظارت بر مراحل فرزندخواندگی و ارائه خدمات حمایتی و مددکاری را بر عهده دارد. تمامی مراحل ثبت نام، ارزیابی، و پیگیری پرونده فرزندخواندگی از طریق این سازمان و با همکاری دستگاه قضایی (دادگاه خانواده) انجام می شود.

شرایط عمومی و اختصاصی متقاضیان فرزندخواندگی

سازمان بهزیستی کشور، به منظور اطمینان از قرار گرفتن کودک در بهترین محیط ممکن، شرایط دقیق و سختگیرانه ای را برای متقاضیان سرپرستی تعیین کرده است. این شرایط به دو دسته عمومی و اختصاصی تقسیم می شوند.

شرایط عمومی و الزامی برای همه متقاضیان

این شرایط شامل مواردی است که تمامی افراد یا زوجین متقاضی، صرف نظر از وضعیت تأهل یا داشتن فرزند، باید آن ها را احراز کنند:

1. تابعیت جمهوری اسلامی ایران: متقاضی یا زوجین باید تابعیت ایران را داشته باشند.
2. اعتقاد به یکی از ادیان رسمی کشور: متقاضیان باید به یکی از ادیان شناخته شده در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (اسلام، مسیحیت، یهودیت، زرتشت) اعتقاد داشته باشند.
3. صلاحیت اخلاقی و عدم سابقه سوءپیشینه کیفری مؤثر: متقاضیان باید از نظر اخلاقی دارای حسن شهرت بوده و هیچ گونه سابقه کیفری مؤثر که مانع از صلاحیت سرپرستی شود، نداشته باشند.
4. سلامت جسم و روان کافی و توانایی عملی نگهداری از کودک: متقاضیان باید از نظر جسمی و روانی سالم باشند تا بتوانند مسئولیت نگهداری و تربیت کودک را به نحو احسن انجام دهند. گواهی پزشک معتمد بهزیستی در این مرحله ضروری است.
5. عدم اعتیاد به مواد مخدر، روان گردان و الکل: آزمایش های مربوط به عدم اعتیاد جزء الزامات است.
6. عدم ابتلا به بیماری های واگیردار یا صعب العلاج: متقاضیان نباید به بیماری های جدی که زندگی کودک را به خطر اندازد یا توانایی نگهداری از او را محدود کند، مبتلا باشند.
7. تمکن مالی کافی برای تأمین هزینه های کودک و اثبات آن: متقاضیان باید توانایی مالی لازم برای تأمین هزینه های زندگی، تحصیل و درمان کودک را داشته باشند. این امر از طریق ارائه گواهی اشتغال به کار، فیش حقوقی، پروانه کسب، یا اسناد مالکیت اموال و دارایی ها اثبات می شود.
8. داشتن بیمه پایه اجتماعی و توانایی بیمه کردن کودک: متقاضیان باید تحت پوشش بیمه های درمانی پایه باشند و تعهد کنند که کودک را نیز تحت پوشش بیمه قرار خواهند داد.
9. تعهد به تملیک بخشی از اموال به نفع کودک: بر اساس ماده 14 قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست، دادگاه در صورتی حکم سرپرستی صادر می کند که درخواست کننده بخشی از اموال یا حقوق خود را به کودک یا نوجوان تحت سرپرستی تملیک کند. این شرط به منظور تضمین آینده مالی فرزندخوانده است، زیرا وی از والدین سرپرست ارث نمی برد. تشخیص نوع و میزان مال یا حقوق بر عهده دادگاه است. در مواردی خاص، ممکن است دادگاه اخذ تعهد کتبی به تملیک در آینده را کافی بداند.

اولویت بندی گروه های متقاضی

بر اساس قانون و رویه سازمان بهزیستی کشور، اولویت ها برای واگذاری سرپرستی به شرح زیر است:

1. اولویت اول: زوجین بدون فرزند:
   • حداقل 5 سال از تاریخ ازدواج آن ها گذشته باشد و صاحب فرزند نشده باشند.
   • یکی از زوجین حداقل 30 سال سن داشته باشد.
   • دارای گواهی ناباروری معتبر از پزشک متخصص زنان و زایمان و تأیید پزشکی قانونی باشند.
2. اولویت دوم: زنان و دختران مجرد:
   • حداقل سن 30 سال.
   • این گروه صرفاً برای سرپرستی کودکان دختر واجد شرایط هستند.
   • داشتن مسکن مستقل و شرایط زندگی مناسب از جمله الزامات است.
3. اولویت سوم: زوجین دارای فرزند:
   • با وجود داشتن فرزند زیستی، تمایل به پذیرش سرپرستی کودک دیگری داشته باشند.
   • رعایت تناسب سنی بین کودک یا کودکان بیولوژیکی و فرزندخوانده مورد نظر.
   • در صورت دارا بودن سه کودک زیستی یا بیشتر، معمولاً درخواست فرزندخواندگی یک کودک پذیرفته می شود، مگر آنکه کودکان مورد درخواست خواهر و برادر باشند.
   • یکی از زوجین حداقل 30 سال سن داشته باشد.

البته، در تمامی این اولویت بندی ها، در صورت تمایل متقاضیان به پذیرش سرپرستی کودکان با سن بالاتر، کودکان دارای نیازهای خاص یا بیماری های مزمن (که متقاضیان کمتری دارند)، فرآیند ممکن است با سرعت بیشتری طی شود.

نکات ویژه برای متقاضیان نوزاد

تقاضا برای سرپرستی نوزادان، به خصوص نوزادان دختر سالم، در تمامی کشور از جمله بندرعباس، بسیار بالا است. این تقاضای زیاد، منجر به طولانی تر شدن زمان انتظار برای متقاضیانی می شود که اصرار بر پذیرش نوزادان با شرایط خاص (مثلاً بدون نیازهای خاص و سن بسیار پایین) دارند. متقاضیان باید این واقعیت را مد نظر قرار دهند و در صورت امکان، انعطاف پذیری لازم را در پذیرش کودکان با سن کمی بالاتر یا حتی کودکان دارای نیازهای خاص داشته باشند تا شانس و سرعت پذیرش سرپرستی افزایش یابد.

فسخ فرزندخواندگی یکی از سخت ترین تجربیات برای کودکان است. این امر آسیب های روحی عمیقی به کودک وارد می کند و به همین دلیل، سازمان بهزیستی در بررسی صلاحیت متقاضیان بسیار سختگیر است تا از تکرار این تجربیات تلخ جلوگیری شود.

مراحل گام به گام فرزندخواندگی از بهزیستی بندرعباس

فرآیند پذیرش سرپرستی کودک از شیرخوارگاه بندرعباس و سایر مراکز بهزیستی، شامل مراحل مشخص و گام به گامی است که هر متقاضی باید با دقت و صبر آن ها را طی کند. این مراحل عمدتاً از طریق سامانه ملی فرزندخواندگی و با نظارت اداره کل بهزیستی استان هرمزگان و شهرستان بندرعباس انجام می شود.

گام 1: ثبت نام الکترونیکی در سامانه ملی فرزندخواندگی

اولین گام برای آغاز فرآیند فرزندخواندگی، ثبت نام در سامانه یکپارچه و ملی فرزندخواندگی است. این سامانه به آدرس http://adoption.behzisti.net در دسترس است و متقاضیان از سراسر کشور می توانند درخواست خود را ثبت کنند.

1. ورود به سامانه: به آدرس adoption.behzisti.net مراجعه کنید.
2. ایجاد حساب کاربری: با وارد کردن اطلاعات اولیه مانند شماره تلفن همراه، یک حساب کاربری ایجاد کرده و رمز عبور دریافت می کنید.
3. انتخاب استان و شهرستان: در مرحله ثبت نام، باید استان هرمزگان و شهرستان بندرعباس را به عنوان محل درخواست خود انتخاب کنید.
4. ورود اطلاعات اولیه: اطلاعات هویتی و درآمدی خود، از جمله نام و نام خانوادگی، کد ملی، دین و میزان درآمد را با دقت وارد کنید.
5. دریافت کد پیگیری: پس از تکمیل تمامی مراحل آنلاین، یک کد پیگیری برای شما صادر می شود که برای پیگیری های بعدی ضروری است.

توجه داشته باشید که تمامی مراحل ثبت نام اولیه به صورت آنلاین انجام می شود و نیازی به مراجعه حضوری در این مرحله نیست.

گام 2: جمع آوری و بارگذاری مدارک اولیه

پس از ثبت نام اولیه و دریافت کد پیگیری، نوبت به جمع آوری و بارگذاری مدارک مورد نیاز در سامانه می رسد. این مدارک برای ارزیابی اولیه صلاحیت شما ضروری هستند:

• تصویر کلیه صفحات شناسنامه و کارت ملی متقاضیان (زوجین یا زن مجرد).
• تصویر سند ازدواج (برای زوجین).
• تصویر کارت پایان خدمت یا کارت معافیت (برای آقایان).
• تصویر آخرین مدرک تحصیلی متقاضیان.
• تصویر سند مالکیت یا مبایعه نامه منزل یا اجاره نامه معتبر.
• تصویر گواهی مربوط به اشتغال به کار یا تعیین میزان تقریبی درآمد (مانند حکم کارگزینی، فیش حقوقی، پروانه کسب و …).
• تصویر مدارک بیمه پایه اجتماعی.
• اصل گواهی پزشک متخصص زنان و زایمان مبنی بر عدم امکان بچه دار شدن و متعاقباً گواهی پزشکی قانونی (برای زوجین فاقد فرزندی که پنج سال از ازدواج آن ها گذشته باشد و بخواهند از اولویت اول برخوردار شوند).

نکته مهم: تصاویر بارگذاری شده باید خوانا و با کیفیت مطلوب از روی اصل مدارک باشند. پس از تأیید اولیه توسط بهزیستی، ممکن است از شما خواسته شود تا اصل مدارک را برای برابر اصل کردن به دفاتر اسناد رسمی ارائه دهید.

گام 3: مصاحبه مددکاری اولیه و بازدید از منزل

در صورت تأیید مدارک بارگذاری شده، از سوی بهزیستی شهرستان بندرعباس (یا سایر شهرهای استان هرمزگان) با شما تماس گرفته می شود تا برای مصاحبه مددکاری اولیه و بازدید از منزل هماهنگی صورت گیرد. در این مرحله:

• مددکاران بهزیستی به بررسی دقیق تر شرایط فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی خانواده شما می پردازند.
• بازدید از منزل با هدف ارزیابی محیط زندگی، فضای موجود برای کودک و انطباق آن با استانداردهای بهزیستی صورت می گیرد.
• اهمیت صداقت و ارائه اطلاعات واقعی در این مرحله بسیار زیاد است، چرا که مبنای تصمیم گیری های بعدی خواهد بود.

گام 4: ارزیابی روانشناختی و اخذ گواهی های تخصصی

پس از تأیید اولیه در مراحل مددکاری، متقاضیان باید ارزیابی های تخصصی تری را پشت سر بگذارند:

• مراجعه به روانشناس معتمد سازمان بهزیستی برای ارزیابی سلامت روان و آمادگی روحی و عاطفی برای پذیرش فرزند.
• اخذ گواهی عدم اعتیاد از آزمایشگاه های مورد تأیید.
• اخذ گواهی عدم سوءپیشینه کیفری از مراجع قضایی.

این گواهی ها نقش مهمی در احراز صلاحیت نهایی متقاضیان دارند.

گام 5: معرفی کودک واجد شرایط و دیدارهای اولیه

پس از تأیید تمامی صلاحیت ها، بهزیستی بندرعباس بر اساس اولویت ها و مشخصات متقاضی (مثلاً تمایل به پذیرش نوزاد، کودک با سن بالاتر، دختر یا پسر) اقدام به معرفی کودک واجد شرایط برای سرپرستی می کند.

• فرآیند معرفی: بهزیستی با توجه به پرونده های موجود، کودکی را که از نظر قانونی امکان واگذاری سرپرستی اش وجود دارد، به شما معرفی می کند.
• دیدارهای تعاملی: دیدارهایی بین متقاضیان و کودک در محیط مرکز نگهداری (شیرخوارگاه یا پرورشگاه) انجام می شود تا پذیرش طرفین مورد ارزیابی قرار گیرد و یک ارتباط عاطفی اولیه شکل بگیرد.
• امکان معرفی چند کودک: در برخی موارد، اگر تعامل مناسبی بین متقاضیان و کودک اول برقرار نشود، بهزیستی ممکن است تا سه کودک دیگر را نیز به خانواده پیشنهاد دهد.

گام 6: صدور حکم سرپرستی (آزمایشی و قطعی)

در صورت نهایی شدن پذیرش و تعامل موفق، مراحل قانونی صدور حکم سرپرستی آغاز می شود:

1. حکم سرپرستی 6 ماهه آزمایشی: دادگاه خانواده بندرعباس ابتدا یک حکم سرپرستی 6 ماهه آزمایشی صادر می کند. در این دوره، کودک به صورت موقت در کنار خانواده متقاضی زندگی می کند.
2. نظارت مددکاری: در طول دوره آزمایشی، مددکاران بهزیستی بندرعباس نظارت دقیقی بر وضعیت کودک و خانواده دارند و گزارش های ماهیانه تهیه می کنند. هدف این نظارت، اطمینان از سازگاری کودک با محیط جدید و حسن مراقبت خانواده است.
3. تبدیل حکم موقت به حکم قطعی: پس از پایان موفقیت آمیز دوره 6 ماهه آزمایشی و تأیید نهایی توسط کارشناسان بهزیستی، دادگاه حکم موقت را به حکم قطعی سرپرستی تبدیل می کند.
4. صدور شناسنامه جدید: پس از قطعی شدن حکم سرپرستی، اداره ثبت احوال بندرعباس اقدام به صدور شناسنامه جدید برای فرزندخوانده می کند. در این شناسنامه، نام والدین سرپرست درج می شود و در قسمت توضیحات، مفاد حکم سرپرستی و در صورت مشخص بودن، نام والدین اصلی (با رعایت مصلحت کودک) ذکر می گردد.

سامانه ملی فرزندخواندگی (adoption.behzisti.net) شفافیت را در فرآیند فرزندخواندگی افزایش داده و امکان رصد و پیگیری مراحل توسط متقاضیان و سازمان های نظارتی را فراهم کرده است. این سامانه نقش مهمی در کاهش خطاهای اداری و اطمینان از عدالت در واگذاری ایفا می کند.

شیرخوارگاه ها و بهزیستی بندرعباس و استان هرمزگان (اطلاعات محلی)

برای متقاضیان ساکن بندرعباس و استان هرمزگان، دسترسی به اطلاعات محلی و آدرس های مربوطه بسیار مهم است. سازمان بهزیستی کشور، متولی اصلی این فرآیند است و شعب استانی و شهرستانی آن عهده دار امور اجرایی هستند.

معرفی شیرخوارگاه ها در بندرعباس و استان هرمزگان

در شهر بندرعباس و استان هرمزگان، مرکز اصلی نگهداری نوزادان و کودکان کم سن که آماده واگذاری به سرپرستی هستند، تحت نظارت اداره کل بهزیستی استان فعالیت می کند. اطلاعات دقیق در مورد نام و آدرس مشخص شیرخوارگاه ها به دلایل امنیتی و حفظ حریم خصوصی کودکان، معمولاً به صورت عمومی منتشر نمی شود. متقاضیان باید پس از ثبت نام و طی مراحل اولیه در سامانه ملی فرزندخواندگی، از طریق اداره کل بهزیستی استان هرمزگان یا بهزیستی شهرستان بندرعباس، اطلاعات مربوط به معرفی کودک و محل شیرخوارگاه یا مرکز نگهداری را دریافت کنند.

نحوه ارتباط و کسب اطلاعات از بهزیستی استان هرمزگان و شهرستان بندرعباس

برای کسب اطلاعات دقیق تر و پیگیری وضعیت پرونده در بندرعباس، متقاضیان می توانند از طریق راه های ارتباطی زیر با اداره کل بهزیستی استان هرمزگان و بهزیستی شهرستان بندرعباس تماس بگیرند:

1. اداره کل بهزیستی استان هرمزگان:
   • آدرس: معمولاً این اطلاعات در وب سایت رسمی اداره کل بهزیستی استان هرمزگان قابل دسترسی است. متقاضیان می توانند با جستجوی اداره کل بهزیستی هرمزگان در موتورهای جستجو، به وب سایت رسمی دست یابند.
   • شماره تماس: شماره تلفن های ستادی و بخش های مرتبط با کودکان و خانواده در وب سایت بهزیستی هرمزگان موجود است.
   • ساعت کاری: معمولاً در ساعات اداری (شنبه تا چهارشنبه) امکان مراجعه حضوری یا تماس تلفنی وجود دارد.
2. بهزیستی شهرستان بندرعباس:
   • برای اطلاعات مربوط به شعبه شهرستان، مراجعه به وب سایت اداره کل بهزیستی هرمزگان و جستجو برای اطلاعات مربوط به شهرستان بندرعباس توصیه می شود.
   • همچنین، پس از ثبت نام در سامانه ملی فرزندخواندگی، کارشناسان مربوطه در بهزیستی بندرعباس برای پیگیری پرونده با شما تماس خواهند گرفت.

توصیه مهم: همواره برای دریافت به روزترین اطلاعات، به وب سایت رسمی سازمان بهزیستی کشور (behzisti.ir) و وب سایت اداره کل بهزیستی استان هرمزگان مراجعه کنید.

پرسش های متداول (FAQ) و نکات کلیدی برای متقاضیان فرزندخواندگی

در ادامه، به برخی از پرسش های متداول که ممکن است برای متقاضیان فرزندخواندگی مطرح شود، پاسخ داده می شود و نکات کلیدی برای تسهیل فرآیند ارائه می گردد. این بخش به شما کمک می کند تا با دید بازتری به این مسیر قدم بگذارید.

فرآیند گرفتن بچه از شیرخوارگاه بندرعباس چقدر طول می کشد؟

مدت زمان فرآیند فرزندخواندگی متغیر است و به عوامل متعددی بستگی دارد. اگر کودک واجد شرایط واگذاری (که اغلب شامل کودکان با سن بالاتر یا دارای نیازهای خاص می شود) در دسترس باشد، ممکن است فرآیند زیر 6 ماه نیز قابل انجام باشد. اما برای متقاضیان نوزاد سالم، به ویژه نوزاد دختر، به دلیل تقاضای بسیار بالا، زمان انتظار می تواند طولانی تر باشد و گاهی به چندین سال نیز برسد. این زمان بندی در بندرعباس نیز تابع همین رویه کلی در سطح کشور است.

آیا برای فرزندخواندگی نوزاد از شیرخوارگاه بندرعباس هزینه خاصی باید پرداخت شود؟

ثبت نام و فرآیند فرزندخواندگی در بهزیستی به صورت مستقیم هزینه ای ندارد و کاملاً رایگان است. با این حال، متقاضیان باید هزینه های غیرمستقیمی را در نظر بگیرند. این هزینه ها شامل:

• هزینه های مربوط به آزمایشات پزشکی و روانشناختی.
• هزینه های مربوط به اخذ گواهی عدم سوءپیشینه و عدم اعتیاد.
• هزینه های مربوط به برابر اصل کردن مدارک در دفاتر اسناد رسمی.
• تعهد به تملیک بخشی از اموال به نفع کودک (موضوع ماده 14 قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست) که به نوعی تضمین مالی برای آینده کودک محسوب می شود.
• هزینه های جاری زندگی و نگهداری کودک (خوراک، پوشاک، تحصیل، درمان و بیمه).

آیا زنان مجرد بالای 30 سال می توانند از شیرخوارگاه بندرعباس فرزند دختر بپذیرند؟

بله، بر اساس قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست، زنان و دختران مجرد بالای 30 سال در صورت احراز تمامی شرایط عمومی و اختصاصی، می توانند برای پذیرش سرپرستی کودکان دختر اقدام کنند. این گروه در اولویت دوم قرار دارند و باید شرایط مسکن مستقل و تمکن مالی کافی را داشته باشند. در این موارد، نام خانوادگی کودک می تواند با نام خانوادگی مادر سرپرست ثبت شود که این امر به تسهیل شرایط زندگی کمک می کند.

شرایط گرفتن بچه از شیرخوارگاه برای خانواده های دارای فرزند چیست؟

خانواده های دارای فرزند نیز می توانند متقاضی فرزندخواندگی باشند، اما این گروه در اولویت سوم قرار می گیرند. شرایط خاصی برای این گروه وجود دارد، از جمله:

• رعایت تناسب سنی بین فرزندان بیولوژیکی و فرزندخوانده.
• در صورت داشتن سه فرزند یا بیشتر، معمولاً فقط پذیرش سرپرستی یک کودک امکان پذیر است، مگر اینکه کودکان مورد نظر خواهر و برادر باشند.

هدف از این اولویت بندی، اطمینان از توزیع عادلانه فرصت ها و فراهم آوردن بهترین شرایط برای تمامی کودکان نیازمند سرپرست است.

محرمیت فرزندخوانده چگونه برقرار می شود؟

در فقه اسلامی، فرزندخواندگی موجب ایجاد محرمیت نسبی نمی شود. با این حال، راه کارهای شرعی برای ایجاد محرمیت میان فرزندخوانده و والدین سرپرست وجود دارد. این راه کارها معمولاً شامل موارد زیر است:

• ازدواج صوری (عقد موقت) با یکی از محارم والدین: مثلاً پدرخوانده با مادر طبیعی کودک (اگر زنده باشد) یا مادرخوانده با پدر طبیعی کودک.
• شیردهی (رضاع): در صورتی که مادرخوانده بتواند کودک را (در شرایط خاص شرعی) شیر دهد، محرمیت رضاعی ایجاد می شود.
• تزویج (نکاح): والدین می توانند برای فرزندخوانده خود با یکی از افراد خانواده (مثلاً پسرِ خواهرخوانده با دخترخوانده) عقد دائم یا موقت منعقد کنند تا محرمیت ایجاد شود.

خانواده ها می توانند با مراجعه به مرجع تقلید خود، از احکام مربوط به ایجاد محرمیت فرزندخوانده اطلاع حاصل کرده و بر اساس آن عمل کنند.

آیا فرزندخوانده از والدین سرپرست ارث می برد؟

خیر، بر اساس قوانین مدنی ایران که تابع فقه اسلامی است، فرزندخوانده از والدین سرپرست ارث نمی برد. رابطه فرزندخواندگی، رابطه نسبی محسوب نمی شود و تنها آثار حقوقی خاصی را ایجاد می کند. به همین دلیل، ماده 14 قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست، والدین سرپرست را ملزم می کند که بخشی از اموال خود را به نفع کودک تملیک کنند تا آینده مالی او تضمین شود. این تملیک می تواند به صورت وصیت، هبه، صلح یا هر قرارداد قانونی دیگری باشد.

چگونه می توان وضعیت پرونده فرزندخواندگی را پیگیری کرد؟

متقاضیان می توانند وضعیت پرونده فرزندخواندگی خود را از چند طریق پیگیری کنند:

• سامانه ملی فرزندخواندگی: با ورود به حساب کاربری خود در adoption.behzisti.net و استفاده از کد پیگیری، می توانید از آخرین وضعیت پرونده مطلع شوید.
• مراجعه به بهزیستی شهرستان بندرعباس: در صورت لزوم و پس از هماهنگی، می توانید به صورت حضوری به بخش مربوطه در بهزیستی بندرعباس مراجعه کنید.
• تماس با بهزیستی استان هرمزگان: از طریق شماره تماس های اعلام شده در وب سایت رسمی بهزیستی استان هرمزگان، می توانید پیگیری های لازم را انجام دهید.

اگر در فرآیند فرزندخواندگی با مشکلی مواجه شوم، چه باید بکنم؟

در صورتی که در طول فرآیند فرزندخواندگی با هرگونه مشکل، ابهام، یا احساس اجحاف مواجه شدید، می توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

• مشاوره با مددکاران و کارشناسان مسئول در بهزیستی بندرعباس.
• طرح شکایت یا درخواست رسیدگی از طریق سامانه دیدبان سازمان بهزیستی (با شماره تماس 1482).
• کمک گرفتن از یک وکیل متخصص در امور خانواده و فرزندخواندگی.

توصیه ها و فرهنگ سازی برای جامعه و متقاضیان

فرزندخواندگی نه تنها یک فرآیند حقوقی و اداری، بلکه یک پدیده اجتماعی و فرهنگی است که نیاز به حمایت و فرهنگ سازی گسترده دارد. برای موفقیت بیشتر این طرح و تضمین آینده ای بهتر برای کودکان نیازمند سرپرست، توجه به نکات زیر ضروری است.

اهمیت فرهنگ سازی برای پذیرش کودکان با سنین بالاتر یا دارای نیازهای خاص

همانطور که ذکر شد، تقاضا برای نوزادان سالم، به ویژه دختران، بسیار زیاد است، در حالی که تعداد قابل توجهی از کودکان با سنین بالاتر یا دارای نیازهای خاص (مانند معلولیت های جسمی یا ذهنی، یا بیماری های مزمن) در مراکز بهزیستی چشم انتظار یک خانواده هستند. رسانه ها، خانواده ها و نهادهای فرهنگی می توانند در فرهنگ سازی و تشویق جامعه به پذیرش این کودکان نقش مهمی ایفا کنند. پذیرش این کودکان، نه تنها یک اقدام انسانی است، بلکه می تواند فرآیند فرزندخواندگی را برای متقاضیان نیز تسریع بخشد.

مدیریت انتظارات و اهمیت صبر و ثبات قدم

فرآیند فرزندخواندگی ممکن است طولانی و همراه با چالش هایی باشد. متقاضیان باید با مدیریت انتظارات خود، صبر و ثبات قدم، این مسیر را طی کنند. هدف اصلی این فرآیند، تأمین بهترین آینده برای کودک است و این نیازمند ارزیابی های دقیق و زمان بر است. عجله و ناامیدی می تواند تأثیرات منفی بر نتیجه پرونده داشته باشد.

تأکید بر نقش حیاتی والدین در آینده کودک و جلوگیری از فسخ فرزندخواندگی

والدین سرپرست نقش حیاتی در شکل گیری شخصیت و آینده فرزندخوانده دارند. پذیرش سرپرستی یک تعهد مادام العمر و مسئولیت پذیری عمیق را می طلبد. فسخ فرزندخواندگی، که متاسفانه در برخی موارد اتفاق می افتد، آسیب های روحی جبران ناپذیری به کودک وارد می کند. از این رو، سازمان بهزیستی با دقت و وسواس زیاد صلاحیت خانواده ها را بررسی می کند تا از پایداری و ثبات رابطه سرپرستی اطمینان حاصل شود.

حفظ ارتباط خواهر و برادری

در گذشته ممکن بود خواهر و برادران بی سرپرست از یکدیگر جدا شده و به خانواده های مختلف واگذار شوند که این امر مشکلات روحی و عاطفی زیادی برای آن ها ایجاد می کرد. اما در حال حاضر، یکی از اولویت های مهم سازمان بهزیستی، حفظ ارتباط خواهر و برادری کودکان و واگذاری آن ها به یک خانواده واحد است، مگر در مواردی که امکان پذیر نباشد و مصلحت کودک در جدایی تشخیص داده شود.

نتیجه گیری

پذیرش سرپرستی کودک از شیرخوارگاه بندرعباس و سایر نقاط کشور، مسیری مقدس و انسانی است که می تواند زندگی کودکی را دگرگون کند و شور و امید را به خانه ای ببخشد. این فرآیند، هرچند دارای مراحل قانونی و شرایط دقیقی است، اما با آگاهی کامل، صبر و اراده، قابل دستیابی است.

سازمان بهزیستی کشور و نهادهای مرتبط در استان هرمزگان و شهرستان بندرعباس، با هدف حمایت از حقوق کودکان و اطمینان از قرار گرفتن آن ها در بهترین محیط خانوادگی، این فرآیند را با دقت و مسئولیت پذیری پیگیری می کنند. امید است با فرهنگ سازی مناسب و افزایش آگاهی عمومی، هر روز شاهد پیوستن تعداد بیشتری از کودکان نیازمند سرپرست به آغوش پرمهر خانواده ها باشیم و جامعه ای مملو از عشق و مسئولیت پذیری را تجربه کنیم.

منابع

• وب سایت رسمی سازمان بهزیستی کشور (behzisti.ir)
• سامانه ملی فرزندخواندگی (adoption.behzisti.net)
• قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست (مصوب 1392)
• آیین نامه های اجرایی مرتبط با قانون فرزندخواندگی.