گردشگری در تفلیس

تفلیس، پایتخت دلنشین گرجستان، مقصدی جذاب با تاریخی غنی، معماری چشم نواز و فرهنگی منحصربه فرد است که هر ساله هزاران گردشگر را به خود فرامی خواند و تجربه ای بی نظیر از تلاقی شرق و غرب را ارائه می دهد.

این شهر باستانی که در دل قفقاز جای گرفته، گنجینه ای از دیدنی های تاریخی، کلیساهای باشکوه، خیابان های سنگ فرش قدیمی و چشم اندازهای طبیعی خیره کننده است. تفلیس، شهری پویا با مهمان نوازی مثال زدنی، تنوعی از جاذبه ها را برای هر سلیقه ای، از علاقه مندان به تاریخ و فرهنگ گرفته تا طبیعت دوستان و شکم گردها، فراهم آورده است. از قلعه های باستانی گرفته تا پل های مدرن، از حمام های گوگردی سنتی تا کافه های امروزی، هر گوشه تفلیس داستانی برای گفتن دارد و سفری پربار و خاطره انگیز را نوید می دهد.

۱. چرا تفلیس را برای گردشگری انتخاب کنیم؟

انتخاب یک مقصد گردشگری مناسب، نیازمند بررسی دقیق ویژگی ها و جذابیت های آن است. تفلیس، پایتخت گرجستان، به دلایل متعددی می تواند یکی از بهترین گزینه ها برای سفری به یادماندنی باشد، به ویژه برای مخاطبان فارسی زبان.

تلفیق معماری کهن و مدرن: شهر تضادها

تفلیس به درستی شهر تضادها نامیده می شود. این شهر به شکلی شگفت انگیز، معماری قرون وسطایی را در کنار سازه های مدرن و نوآورانه جای داده است. در کوچه پس کوچه های باریک محله قدیمی، بالکن های چوبی آویخته از خانه های باستانی، کلیساهای سنگی باستانی و حمام های گوگردی با سقف های گنبدی شکل، روایتی از گذشته پرافتخار شهر را بازگو می کنند. در مقابل، پل صلح با طراحی شیشه ای و فولادی منحصر به فرد خود، برج ساعت عجیب و غریب و ساختمان های مدرن پارک ریکه، نمادی از پیشرفت و نوآوری هستند. این همزیستی دلنشین، تجربه ای بصری فراتر از انتظار را برای بازدیدکنندگان به ارمغان می آورد و فرصت های بی شماری برای عکاسی فراهم می آورد.

فرهنگ غنی و تاریخ پربار

تاریخ تفلیس به قرن پنجم میلادی بازمی گردد و در طول قرون متمادی، این شهر شاهد حکمرانی امپراتوری های مختلف از جمله ساسانیان، رومی ها، اعراب، مغول ها، عثمانی ها و روس ها بوده است. هر یک از این دوره ها، میراث فرهنگی و تاریخی عمیقی از خود بر جای گذاشته اند که در موزه ها، کلیساها، مساجد و قلعه های شهر قابل مشاهده است. از قلعه ناریکالا که بر فراز شهر نظاره گر است تا کلیسای جامع تثلیث (سامبا) با عظمت بی نظیرش، هر بنایی داستانی از مقاومت، ایمان و تکامل یک ملت را روایت می کند. آشنایی با این لایه های تاریخی، به درک عمیق تر فرهنگ و هویت گرجستان کمک می کند.

مهمان نوازی مردم گرجستان

مهمان نوازی یکی از ویژگی های بارز مردم گرجستان است. این خصوصیت ریشه دار در فرهنگ گرجی، به گاوماردژوس یا سنت نوشیدن شراب همراه با سخنرانی های طولانی و دوستانه، در مجالس و مهمانی ها نمود پیدا می کند. گردشگران در تفلیس اغلب با روی گشاده و کمک بی دریغ مردم محلی مواجه می شوند که تجربه ای دلنشین و حس تعلق را در طول سفر ایجاد می کند. این برخورد صمیمانه، به ویژه برای مسافران تنها یا خانواده ها، امنیت خاطر و آرامش بیشتری را به همراه دارد.

مقرون به صرفه بودن سفر

در مقایسه با بسیاری از مقاصد گردشگری اروپایی، تفلیس یک شهر نسبتاً مقرون به صرفه به شمار می رود. هزینه های اقامت، غذا، حمل ونقل و فعالیت های تفریحی در تفلیس، خصوصاً برای مسافران ایرانی، می تواند به طرز چشمگیری کمتر باشد. این ویژگی، فرصتی عالی برای تجربه سفری با کیفیت بالا و متنوع، بدون تحمیل بار مالی سنگین، فراهم می آورد. از هتل های لوکس تا هاستل های اقتصادی، و از رستوران های گران قیمت تا غذاهای خیابانی لذیذ، گزینه های متعددی برای هر بودجه ای وجود دارد.

تنوع جاذبه ها برای هر سلیقه ای

تفلیس شهری است که به معنای واقعی کلمه برای هر سلیقه ای جاذبه ای دارد. خانواده ها می توانند از پارک های تفریحی مانند متاتسمیندا و فضاهای سبز وسیع لذت ببرند. زوج ها می توانند در کوچه پس کوچه های رمانتیک محله قدیمی قدم بزنند یا از منظره غروب آفتاب بر فراز شهر لذت ببرند. جوانان می توانند زندگی شبانه پویا و کافه های مدرن را تجربه کنند. علاقه مندان به طبیعت می توانند از باغ گیاه شناسی، دریاچه های اطراف یا حتی آبشار طبیعی در دل شهر دیدن کنند. این تنوع، تضمین می کند که هیچ کس در تفلیس احساس خستگی یا بی حوصلگی نکند.

۲. برنامه ریزی سفر به تفلیس: گام به گام

برنامه ریزی دقیق، کلید یک سفر موفق و لذت بخش است. در ادامه، نکات ضروری برای برنامه ریزی سفر به تفلیس را گام به گام بررسی می کنیم تا با اطلاعات کامل و آمادگی لازم، راهی این شهر زیبا شوید.

۲.۱. بهترین زمان سفر به تفلیس

انتخاب زمان مناسب برای سفر به تفلیس به اولویت ها و علاقه مندی های شما بستگی دارد، زیرا هر فصلی جذابیت های خاص خود را دارد:

• بهار (فروردین تا خرداد): هوای تفلیس در بهار ملایم و دلپذیر است. شکوفایی طبیعت، سرسبزی پارک ها و باغ ها، و دمای متعادل، این فصل را برای گشت وگذار شهری و پیاده روی ایده آل می کند. جشنواره های محلی و رویدادهای فرهنگی نیز در این فصل آغاز می شوند. ازدحام جمعیت کمتر از تابستان است و هزینه ها نیز می تواند کمی مناسب تر باشد.
• تابستان (تیر تا شهریور): تابستان های تفلیس گرم و آفتابی است. این فصل برای کسانی که به تفریحات آبی، شنا در دریاچه های اطراف و لذت بردن از کافه ها و رستوران های فضای باز علاقه دارند، مناسب است. اما گرمای هوا ممکن است برای برخی آزاردهنده باشد، به ویژه در ساعات میانی روز. این فصل اوج گردشگری تفلیس است و شهر مملو از مسافران می شود، بنابراین هزینه ها بالاتر بوده و رزرو اقامتگاه باید از قبل انجام شود.
• پاییز (مهر تا آذر): پاییز یکی از زیباترین فصول برای بازدید از تفلیس است. هوای خنک و دلپذیر، برگ ریزان پاییزی با رنگ های خیره کننده، و برداشت انگور که به «رتولی» (Rtveli) معروف است، تجربه ای فراموش نشدنی را رقم می زند. در این فصل، فستیوال «تفلیسوبا» (Tbilisoba)، جشن شهری تفلیس، برگزار می شود که فرصتی عالی برای آشنایی با فرهنگ و آشپزی گرجی است.
• زمستان (دی تا اسفند): زمستان های تفلیس سرد و برفی است. اگر به ورزش های زمستانی علاقه دارید، می توانید به پیست های اسکی اطراف تفلیس مانند گوداوری (Gudauri) یا باکوریانی (Bakuriani) بروید. شهر در طول کریسمس و سال نو با چراغانی ها و تزئینات زیبا، فضایی جادویی به خود می گیرد. البته برخی از جاذبه های طبیعی ممکن است به دلیل برف و یخبندان دشوارتر قابل دسترسی باشند.

۲.۲. ویزا و مدارک لازم

برای شهروندان ایرانی، سفر به گرجستان و تفلیس بدون نیاز به ویزا امکان پذیر است. این موضوع یکی از مزایای مهم برای گردشگران ایرانی است. با این حال، داشتن مدارک زیر ضروری است:

• گذرنامه معتبر: گذرنامه شما باید حداقل ۶ ماه اعتبار از تاریخ ورود به گرجستان داشته باشد.
• بیمه مسافرتی: داشتن بیمه مسافرتی که هزینه های درمانی و حوادث غیرمترقبه را پوشش دهد، اکیداً توصیه می شود.
• بلیط رفت و برگشت: برای اثبات قصد بازگشت به کشور مبدأ.
• رزرو اقامتگاه: تأییدیه رزرو هتل یا اقامتگاه برای مدت اقامت.
• تمکن مالی کافی: ممکن است در بدو ورود، افسر مرزی از شما مدارکی دال بر تمکن مالی برای پوشش هزینه های سفر در طول اقامت در گرجستان درخواست کند.

۲.۳. هزینه های سفر به تفلیس (تخمینی)

هزینه های سفر به تفلیس می تواند بسیار متغیر باشد و به سبک سفر شما (اقتصادی، متوسط، لوکس) بستگی دارد. در اینجا تخمینی از میانگین هزینه ها ارائه می شود:

• پرواز: هزینه بلیط رفت و برگشت از ایران به تفلیس (بسته به زمان سفر، ایرلاین و زمان رزرو) می تواند از ۳ میلیون تا ۱۰ میلیون تومان یا بیشتر متغیر باشد.
• اقامت:
  • هاستل (اقتصادی): شبی ۵ تا ۱۵ دلار.
  • هتل های میان رده: شبی ۳۰ تا ۸۰ دلار.
  • هتل های لوکس: شبی ۱۰۰ دلار به بالا.
  • اجاره آپارتمان (Airbnb): شبی ۳۰ تا ۱۰۰ دلار، بسته به موقعیت و امکانات.
• غذا:
  • غذای خیابانی یا رستوران های ارزان: ۵ تا ۱۰ دلار برای هر وعده.
  • رستوران های میان رده: ۱۵ تا ۳۰ دلار برای هر وعده.
  • رستوران های لوکس: ۵۰ دلار به بالا.
• حمل ونقل:
  • کارت مترومانی (برای مترو و اتوبوس): حدود ۲ لاری (کمتر از ۱ دلار) برای خرید کارت و حدود ۰.۵ لاری برای هر سفر.
  • تاکسی (اپلیکیشن ها): ۵ تا ۱۵ لاری برای مسیرهای درون شهری (۲ تا ۵ دلار).
• فعالیت ها و ورودی ها: بسیاری از جاذبه ها رایگان هستند. ورودی موزه ها و برخی اماکن تاریخی معمولاً بین ۵ تا ۱۵ لاری است. تفریحات خاص مانند تله کابین یا فانیکولار نیز هزینه های جداگانه ای دارند.

نکات صرفه جویی در هزینه ها:
برای کاهش هزینه ها، می توانید در هاستل ها یا آپارتمان های مبله اقامت کنید، از حمل ونقل عمومی استفاده کنید، غذاهای محلی ارزان تر را تجربه کنید و به جای رستوران های لوکس، کافه های محلی را انتخاب کنید.

۲.۴. اقامت در تفلیس

گزینه های اقامتی متنوعی در تفلیس وجود دارد که پاسخگوی هر بودجه و سلیقه ای است:

• هتل های لوکس: مانند رادیسون بلو ایوریا (Radisson Blu Iveria) یا ماریوت تفلیس (Marriott Tbilisi) که امکانات رفاهی بالا و خدمات عالی ارائه می دهند.
• بوتیک هتل ها: هتل هایی با طراحی خاص و فضای دلنشین که اغلب در محله های قدیمی تر قرار دارند و تجربه ای منحصربه فرد ارائه می دهند.
• هاستل ها: برای مسافران با بودجه محدود، هاستل ها گزینه های بسیار مناسبی هستند که امکان آشنایی با دیگر گردشگران را نیز فراهم می کنند.
• آپارتمان های مبله (Airbnb): این گزینه برای خانواده ها یا گروه های دوستانه که به دنبال فضای بیشتر و امکانات آشپزخانه هستند، ایده آل است.

بهترین مناطق برای اقامت:
مناطقی مانند محله قدیمی (Old Tbilisi)، شاردنی (Shardeni) و اطراف میدان آزادی (Freedom Square) برای دسترسی آسان به جاذبه های گردشگری و فضای پر جنب و جوش، انتخاب های محبوبی هستند. اگر به دنبال آرامش بیشتر هستید، مناطق کمی دورتر از مرکز شهر نیز گزینه های خوبی دارند.

۲.۵. ارز رایج و نحوه تبادل

واحد پول گرجستان، لاری (GEL) است. هر لاری به ۱۰۰ تتری (Tetri) تقسیم می شود.

نکات مربوط به ارز:

• صرافی ها: صرافی های متعددی در سطح شهر تفلیس، به ویژه در مناطق توریستی، وجود دارند. نرخ ها در صرافی های مختلف ممکن است کمی متفاوت باشد، بنابراین توصیه می شود قبل از تبادل، نرخ چند صرافی را مقایسه کنید.
• دستگاه های خودپرداز (ATM): دستگاه های خودپرداز به وفور در سطح شهر یافت می شوند و اغلب کارت های بین المللی را پشتیبانی می کنند.
• پرداخت با کارت: در فروشگاه های بزرگ، رستوران های مدرن و هتل ها، امکان پرداخت با کارت های اعتباری و بدهکار بین المللی (مانند ویزا و مسترکارت) وجود دارد. با این حال، همراه داشتن مقداری پول نقد برای خریدهای کوچک، بازارهای محلی و حمل ونقل عمومی توصیه می شود.

۳. چگونه به تفلیس برویم و در شهر تردد کنیم؟

رسیدن به تفلیس و گشت وگذار در آن به لطف زیرساخت های حمل ونقل متنوع، نسبتاً آسان است. در این بخش، راهنمای کاملی برای سفر به تفلیس و تردد در آن ارائه می شود.

۳.۱. پرواز به تفلیس

فرودگاه بین المللی تفلیس (Tbilisi International Airport – TBS) اصلی ترین درگاه هوایی ورود به گرجستان است. این فرودگاه در فاصله حدود ۱۷ کیلومتری جنوب شرق مرکز شهر قرار دارد و از امکانات مدرنی برخوردار است.

• حمل ونقل از فرودگاه به مرکز شهر:
  • تاکسی: تاکسی ها در تمام ساعات شبانه روز در مقابل ترمینال فرودگاه موجود هستند. توصیه می شود از تاکسی های رسمی فرودگاه یا اپلیکیشن های تاکسی (مانند Bolt یا Yandex Go) استفاده کنید تا از پرداخت هزینه اضافی جلوگیری شود. هزینه تاکسی به مرکز شهر معمولاً حدود ۳۰ تا ۵۰ لاری است.
  • اتوبوس: خط ۳۷ اتوبوس عمومی، ۲۴ ساعته بین فرودگاه و مرکز شهر (میدان آزادی و ایستگاه قطار) تردد می کند. این گزینه ارزان ترین راه (حدود ۱ لاری) است، اما ممکن است زمان بر باشد.
  • مترو: ایستگاه مترو نزدیک فرودگاه وجود ندارد، اما می توان با اتوبوس به نزدیک ترین ایستگاه مترو رفت و ادامه مسیر را با مترو طی کرد.

۳.۲. حمل ونقل عمومی در تفلیس

سیستم حمل ونقل عمومی تفلیس کارآمد و نسبتاً ارزان است و شامل مترو، اتوبوس، مینی بوس و تله کابین می شود.

• کارت Metromoney: برای استفاده از تمامی وسایل حمل ونقل عمومی (مترو، اتوبوس، مینی بوس و تله کابین) به این کارت نیاز دارید. کارت را می توان از تمامی ایستگاه های مترو یا برخی کیوسک ها خریداری کرد (حدود ۲ لاری) و سپس آن را شارژ نمود. هزینه هر سفر با مترو و اتوبوس حدود ۰.۵ تا ۱ لاری است.
• مترو: متروی تفلیس دو خط دارد که اکثر نقاط مهم شهر و جاذبه های گردشگری را پوشش می دهد. این سریع ترین و راحت ترین راه برای جابجایی در شهر است. ایستگاه های اصلی شامل میدان آزادی، روستاولی، و مارجانیشویلی می شوند.
• اتوبوس و مینی بوس (مارشروتکا): شبکه اتوبوس رانی گسترده ای در تفلیس وجود دارد. مینی بوس ها (مارشروتکا) نیز مسیریابی انعطاف پذیرتری دارند و به مناطق کوچک تر شهر نیز می روند، اما ممکن است کمی شلوغ باشند.
• تاکسی های شهری و اپلیکیشن ها: تاکسی های زیادی در سطح شهر تردد می کنند. برای اطمینان از قیمت منصفانه و شفافیت، استفاده از اپلیکیشن هایی مانند Bolt و Yandex Go توصیه می شود. این اپلیکیشن ها نرخ ها را از قبل مشخص می کنند و رانندگان به GPS مجهز هستند.
• تله کابین و فانیکولار:
  • تله کابین: از پارک ریکه تا قلعه ناریکالا و مجسمه مادر گرجستان امتداد دارد و علاوه بر حمل ونقل، چشم اندازهای فوق العاده ای از شهر ارائه می دهد.
  • فانیکولار: از خیابان چانچادزه به پارک متاتسمیندا می رود و راهی هیجان انگیز برای رسیدن به این پارک تفریحی است.
• پیاده روی: برای کشف محله قدیمی تفلیس، خیابان های شاردنی و روستاولی، بهترین راه پیاده روی است. این مناطق به خوبی برای عابران پیاده طراحی شده اند و فرصت های بی شماری برای تماشای معماری، کافه ها و فروشگاه ها فراهم می کنند.

۴. برترین جاهای دیدنی و جاذبه های گردشگری تفلیس

تفلیس، شهری با هزاران سال تاریخ و فرهنگ، مملو از جاذبه های دیدنی است که هر گردشگری را مجذوب خود می کند. در این بخش، به معرفی برجسته ترین این مکان ها می پردازیم.

۴.۱. نمادها و دیدنی های برجسته

مجسمه مادر گرجستان (Kartlis Deda)

بر فراز تپه های سولولاکی و در کنار قلعه ناریکالا، مجسمه عظیم ۲۰ متری کارتلیس ددا یا مادر گرجستان با شکوه تمام ایستاده است. این مجسمه آلومینیومی که در سال ۱۹۵۸ به مناسبت ۱۵۰۰ سالگی تفلیس ساخته شد، نمادی از روحیه مردم گرجستان است: در یک دست شمشیری برای دفاع از میهن و دشمنان، و در دست دیگر کاسه شرابی برای خوشامدگویی به مهمانان و دوستان. دسترسی به این مجسمه از طریق تله کابین از پارک ریکه یا پیاده روی از مسیرهای شیب دار اطراف قلعه ناریکالا امکان پذیر است. منظره پانورامایی که از پای این مجسمه از کل شهر تفلیس قابل مشاهده است، به تنهایی ارزش این صعود را دارد.

قلعه ناریکالا (Narikala Fortress)

قلعه ناریکالا، یکی از قدیمی ترین و مستحکم ترین بناهای تفلیس، بر فراز تپه ای بین حمام های گوگردی و باغ گیاه شناسی قرار گرفته است. تاریخچه ساخت این قلعه به قرن چهارم میلادی و دوران ساسانیان بازمی گردد و در طول قرون متمادی توسط حاکمان مختلف، از جمله امویان و مغول ها، توسعه و بازسازی شده است. امروزه، بقایای دیوارهای سنگی، برج ها و کلیسای بازسازی شده سنت نیکلاس در محوطه قلعه، گواهی بر تاریخ پرفراز و نشیب آن است. چشم انداز بی نظیر رود متکواری (کورا) و محله قدیمی شهر از بالای قلعه، از لحظات به یادماندنی سفر به تفلیس است.

پل صلح (Bridge of Peace)

پل صلح، شاهکاری از معماری مدرن، بر روی رود متکواری (کورا) در مرکز تفلیس کشیده شده است. این پل پیاده رو که در سال ۲۰۱۰ طراحی و ساخته شد، محله قدیمی شهر را به پارک ریکه و بخش های جدیدتر متصل می کند. طراحی منحصر به فرد شیشه ای و فولادی آن، به ویژه در شب با نورپردازی هزاران لامپ LED، منظره ای خیره کننده و مسحورکننده ایجاد می کند. قدم زدن روی این پل در غروب آفتاب و تماشای انعکاس نورها در آب، تجربه ای رمانتیک و دلپذیر است. از این پل می توان به سمت تله کابین ناریکالا نیز دسترسی پیدا کرد.

کلیسای جامع تثلیث تفلیس (Sameba Cathedral)

کلیسای جامع تثلیث یا سامبا، بزرگترین کلیسای ارتدکس در گرجستان و از نظر مساحت، یکی از بزرگترین کلیساهای ارتدکس جهان است. این بنای باشکوه که بین سال های ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۴ ساخته شد، بر فراز تپه الیا قرار دارد و با ارتفاع ۹۷ متری خود، از اکثر نقاط شهر قابل مشاهده است. معماری سامبا تلفیقی از سبک های سنتی گرجی و بیزانسی است و ۹ کلیسای کوچک تر، یک صومعه، مدرسه و کالج باغبانی را در خود جای داده است. محوطه وسیع و سرسبز کلیسا با باغ های زیبا و چشم انداز شهر، فضایی آرام و معنوی برای بازدید فراهم می آورد.

میدان آزادی (Freedom Square)

میدان آزادی، قلب تپنده تفلیس و نقطه مرکزی شهر است که خیابان های اصلی مانند روستاولی و لسلیدزه به آن منتهی می شوند. این میدان در طول تاریخ گرجستان شاهد رویدادهای مهم سیاسی، جشن ها و تجمعات بوده است. در مرکز میدان، ستون یادبود سنت جرج با مجسمه طلایی قدیس جرج بر فراز آن، نمادی از استقلال و آزادی گرجستان است. اطراف میدان پر از ساختمان های مهم دولتی، هتل ها، کافه ها و فروشگاه ها است و اغلب با نورپردازی های زیبا در شب، فضایی چشم نواز ایجاد می کند.

خیابان روستاولی (Rustaveli Avenue)

خیابان روستاولی، شریان اصلی و یکی از زنده ترین مناطق تفلیس، از میدان آزادی آغاز شده و به سمت شمال ادامه می یابد. این خیابان به نام شوتا روستاولی، شاعر ملی گرجستان در قرن دوازدهم نامگذاری شده است. در طول روستاولی، مجموعه ای از مهم ترین ساختمان های شهر از جمله پارلمان گرجستان، تئاتر ملی اپرا و باله، موزه ملی گرجستان، تئاتر روستاولی و سینما روستاولی قرار دارند. قدم زدن در این خیابان، فرصتی عالی برای تماشای معماری کلاسیک و مدرن، خرید در بوتیک های لوکس و لذت بردن از کافه ها و رستوران های شیک است. این خیابان محل اصلی برگزاری جشن ها و رویدادهای فرهنگی شهر نیز به شمار می رود.

برج ساعت تفلیس (Clock Tower)

برج ساعت تفلیس، با معماری عجیب و غریب و فانتزی خود، یکی از دیدنی ترین و خاص ترین جاذبه های محله قدیمی است. این برج که در کنار تئاتر عروسکی رزو گابریادزه قرار دارد، در سال ۲۰۱۱ توسط خود این هنرمند و عروسک گردان مشهور ساخته شده است. برج با کاشی های دست ساز تزیین شده و بر فراز آن یک درخت انار کوچک دیده می شود. هر ساعت، یک فرشته از بالای برج بیرون می آید و زنگ می زند، و دو بار در روز (ساعت ۱۲ ظهر و ۷ عصر)، نمایش عروسکی کوتاهی با نام چرخه زندگی از پنجره برج اجرا می شود که تماشای آن تجربه ای جذاب و فراموش نشدنی برای بازدیدکنندگان است.

محله قدیمی تفلیس (Old Tbilisi)

محله قدیمی تفلیس، با کوچه پس کوچه های باریک و سنگ فرش، بالکن های چوبی رنگارنگ، کلیساهای باستانی و حمام های گوگردی، قلب توریستی شهر و مکانی است که روح تفلیس را می توان در آن احساس کرد. این محله تلفیقی از معماری شرقی و اروپایی را به نمایش می گذارد و هر گوشه آن داستانی از قرون گذشته را بازگو می کند. رستوران ها و کافه های سنتی، گالری های هنری و فروشگاه های سوغاتی، فضای پر جنب و جوشی را در این محله ایجاد کرده اند. پیاده روی در محله قدیمی، مانند سفری در زمان است که هر لحظه آن پر از کشف های جدید است.

۴.۲. حمام های گوگردی تفلیس (Sulphur Baths – Abanotubani)

حمام های گوگردی تفلیس، نمادی از تاریخ و فرهنگ این شهر و از مهم ترین جاذبه های گردشگری آن هستند. بر اساس افسانه ها، پیدایش شهر تفلیس به کشف چشمه های آب گرم گوگردی توسط پادشاه وقت گرجستان در قرن پنجم میلادی بازمی گردد که نام تفلیس نیز از واژه گرجی تپیلی (به معنای گرم) گرفته شده است. این حمام ها که در محله آبانوتوبانی (Abanotubani) قرار دارند، با سقف های گنبدی شکل و کاشی کاری های آبی و فیروزه ای خود، منظره ای خاص و چشم نواز را ایجاد کرده اند. آب گوگردی این چشمه ها دارای خواص درمانی متعددی است و برای بهبود مشکلات پوستی، دردهای مفصلی و ریلکسیشن توصیه می شود. گردشگران می توانند از حمام های عمومی با هزینه کمتر یا اتاق های خصوصی با امکاناتی نظیر کیسه کشی و ماساژ سنتی بهره مند شوند. تجربه این حمام ها، نه تنها فرصتی برای استراحت و تمدد اعصاب است، بلکه به درک عمیق تر از سنت های فرهنگی گرجستان نیز کمک می کند.

حمام های گوگردی تفلیس با تاریخچه ای کهن و خواص درمانی آب های معدنی، تجربه ای منحصربه فرد از آرامش و غوطه وری در سنت های گرجی را به ارمغان می آورند.

۴.۳. موزه ها و گالری ها

تفلیس دارای موزه ها و گالری های متعددی است که گنجینه های تاریخی، هنری و فرهنگی گرجستان را به نمایش می گذارند.

• موزه ملی گرجستان (Georgian National Museum): این موزه جامع، مجموعه ای بی نظیر از آثار باستانی، قوم شناسی، و هنر گرجستان را در خود جای داده است. از مهم ترین بخش های آن می توان به موزه اشغال شوروی اشاره کرد که اسناد، عکس ها و اشیاء مربوط به دوران شوروی و مبارزات استقلال طلبانه گرجستان را به نمایش می گذارد. همچنین، گنجینه های طلا و جواهرات باستانی کولخیس و فسیل های انسان های اولیه کشف شده در دمانیسی، از بخش های جذاب این موزه هستند.
• موزه قوم شناسی فضای باز (Open Air Museum of Ethnography): این موزه در دامنه های تپه لاک پشت قرار دارد و معماری سنتی و سبک زندگی روستایی مناطق مختلف گرجستان را در فضایی باز بازسازی کرده است. حدود ۷۰ بنای تاریخی از خانه های چوبی کوهستانی گرفته تا برج های دفاعی، در ۱۴ بخش جغرافیایی مختلف چیده شده اند که بازدیدکنندگان را با تنوع فرهنگی گرجستان آشنا می کند.
• موزه هنر گرجستان: این موزه آثار هنرمندان گرجی و مجموعه هایی از هنر شرقی و اروپایی را در خود جای داده است. مجموعه های مربوط به قرون وسطی و اشیای مذهبی از جمله تندیس ها، صلیب ها و جواهرات، از بخش های ارزشمند آن هستند.

۴.۴. طبیعت و فضاهای سبز

تفلیس علاوه بر جاذبه های تاریخی، از فضاهای سبز و طبیعی دلنشینی نیز برخوردار است.

• پارک متاتسمیندا (Mtatsminda Park): این پارک تفریحی بزرگ بر فراز کوه متاتسمیندا قرار دارد و با فانیکولار قابل دسترسی است. در این پارک، علاوه بر شهربازی با چرخ و فلک بزرگ (که منظره ۳۶۰ درجه از شهر را ارائه می دهد)، رستوران ها، کافه ها و فضاهای سبز برای پیک نیک نیز وجود دارد. این مکان برای تمامی سنین مناسب است.
• باغ گیاه شناسی ملی گرجستان (National Botanical Garden): در نزدیکی قلعه ناریکالا و در دره ای زیبا واقع شده است. این باغ با بیش از ۴۵۰۰ گونه گیاهی، آبشارهای طبیعی و مسیرهای پیاده روی، مکانی ایده آل برای آرامش و لذت بردن از طبیعت است. یک زیپ لاین هیجان انگیز نیز از فراز دره عبور می کند.
• پارک ریکه (Rike Park): این پارک مدرن در کنار رود متکواری و پل صلح قرار گرفته و دارای فضاهای سبز، فواره های موزیکال، مسیرهای پیاده روی و مجسمه های هنری است. تله کابین ناریکالا از این پارک آغاز می شود.
• دریاچه لاک پشت (Turtle Lake) و دریاچه لیسی (Lisi Lake): این دو دریاچه در اطراف تفلیس، مکان هایی محبوب برای تفریحات آبی، پیاده روی، دوچرخه سواری و استراحت هستند. اطراف آن ها کافه ها و رستوران های متعددی وجود دارد و به ویژه در فصول گرم، برای فرار از شلوغی شهر، مقصد خوبی محسوب می شوند.
• آبشار لگواتخوی (Leghvtakhevi Waterfall): یک آبشار طبیعی زیبا که در دل محله قدیمی تفلیس، در نزدیکی حمام های گوگردی و در انتهای دره لگواتخوی قرار دارد. این آبشار، با وجود قرار گرفتن در مرکز شهر، فضایی خنک و دلنشین را فراهم می کند.

۴.۵. جاذبه های اطراف تفلیس (سفر یک روزه)

اگر زمان کافی دارید، گشت وگذار در اطراف تفلیس نیز می تواند تجربه های تاریخی و طبیعی منحصربه فردی را ارائه دهد.

• شهر سنگی اوپلیستسیخه (Uplistsikhe): یکی از قدیمی ترین سکونتگاه های ساخته شده در دل صخره ها است که قدمت آن به هزاره اول قبل از میلاد بازمی گردد. این شهر باستانی که در فهرست یونسکو ثبت شده، شامل معابد، خانه ها، تئاتر و سیستم های آبرسانی است که همگی از دل سنگ تراشیده شده اند. فاصله آن از تفلیس حدود ۱۰۰ کیلومتر است.
• متسختا (Mtskheta) و کلیسای جواری (Jvari Monastery): متسختا، پایتخت باستانی گرجستان و یکی از قدیمی ترین شهرهای مسکونی جهان، با اهمیت مذهبی و تاریخی فراوان، در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است. کلیسای جواری، یک صومعه ارتدکس قرن ششمی است که بر فراز تپه ای مشرف به متسختا و محل تلاقی دو رودخانه آراگوی و متکواری قرار دارد و چشم اندازی بی نظیر را ارائه می دهد.
• سد و دریاچه ژینوالی (Zhinvali Lake & Dam) و قلعه آناوری (Ananuri Castle): در مسیر جاده نظامی گرجستان، این جاذبه های طبیعی و تاریخی در فاصله حدود ۶۰ کیلومتری تفلیس قرار دارند. دریاچه و سد ژینوالی با آب های فیروزه ای، منظره ای زیبا را ایجاد کرده اند و قلعه آناوری، یک مجموعه دفاعی و مذهبی متعلق به قرن ۱۷ میلادی است که تاریخچه و معماری آن بسیار دیدنی است.

۵. تجربه غذا و نوشیدنی در تفلیس: سفری به دنیای طعم ها

سفر به تفلیس بدون تجربه آشپزی بی نظیر گرجستان، کامل نخواهد بود. غذاهای گرجی، ترکیبی دلنشین از طعم های شرقی و اروپایی، با استفاده از سبزیجات تازه، گوشت های با کیفیت و ادویه های معطر، شهرت جهانی دارند.

۵.۱. غذاهای محلی که باید امتحان کنید

• خاچاپوری (Khachapuri): این نان پنیری، نماد آشپزی گرجی است و در انواع مختلفی طبخ می شود.
  • آجارولی (Acharuli): به شکل قایق با پنیر و تخم مرغ خامه ای در مرکز آن.
  • ایمرولی (Imeruli): گرد با پنیر در داخل خمیر.
  • مگرولی (Megruli): شبیه ایمرولی اما با پنیر روی سطح نان.
• خینخالی (Khinkali): نوعی دامپلینگ (پیراشکی) بزرگ و آبدار که با گوشت چرخ کرده (معمولاً گاو و گوسفند)، سبزیجات و ادویه جات پر می شود. روش سنتی خوردن آن با نگه داشتن بخش بالای خمیر (که معمولاً خورده نمی شود) و نوشیدن آب گوشت داخل آن، سپس خوردن بقیه پیراشکی است.
• چورچخلا (Churchkhela): شیرینی سنتی گرجی، شبیه به سوسیس که از مغز گردو یا فندق آغشته به شیره انگور غلیظ (باداگی) تهیه می شود. این شیرینی مقوی و خوشمزه، سوغاتی محبوبی نیز به شمار می رود.
• لوبیو (Lobio): خورش لوبیا قرمز غلیظ و معطر که اغلب در ظرف های سفالی سرو می شود و با نان ذرت (مچادی) خورده می شود. طعمی بی نظیر و سیرکننده دارد.
• شاشلیک و کبابی (Mtsvadi): تکه های گوشت (معمولاً گوسفند، گاو یا مرغ) که روی آتش ذغال کباب می شوند و طعمی دودی و لذیذ دارند. اغلب با سس آلوچه (تِکمالی) سرو می شود.

۵.۲. نوشیدنی های گرجی

• شراب گرجی: گرجستان یکی از کهن ترین مناطق تولید شراب در جهان است و قدمت شراب سازی در این کشور به ۸۰۰۰ سال پیش بازمی گردد. روش سنتی تولید شراب در گرجستان، استفاده از خمره های سفالی بزرگ دفن شده در زمین به نام کوری (Qvevri) است که در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است. انواع انگور بومی مانند ساپراوی (Saperavi) برای شراب قرمز و رتسی تلی (Rkatsiteli) برای شراب سفید، طعم های بی نظیری را ارائه می دهند.
• چاچا (Chacha): نوعی برندی سنتی گرجی، با الکل بالا، که از تفاله انگور تهیه می شود. این نوشیدنی قوی اغلب به عنوان یک shot یا همراه با غذاهای خاص مصرف می شود.

۵.۳. بهترین رستوران ها و کافه های تفلیس

تفلیس مملو از رستوران ها و کافه هایی است که از غذاهای سنتی گرفته تا غذاهای بین المللی را ارائه می دهند. در محله قدیمی و خیابان شاردنی می توانید کافه ها و رستوران های دنج با فضایی سنتی و موسیقی زنده پیدا کنید. برای تجربه های مدرن تر، خیابان روستاولی و مناطق اطراف آن گزینه های متنوعی دارند. رستوران های سنتی مانند فونیچالا (Funicular Restaurant Complex) که در بالای کوه متاتسمیندا قرار دارد و چشم انداز فوق العاده ای از شهر ارائه می دهد، یا پاساناوری (Pasanauri) که به خاطر خینخالی هایش معروف است، از جمله مکان های محبوب هستند. تجربه غذای خیابانی، به ویژه خاچاپوری های تازه، نیز نباید از دست برود.

۶. خرید در تفلیس: از بازارهای سنتی تا مراکز مدرن

تفلیس برای علاقه مندان به خرید، طیف وسیعی از گزینه ها را، از بازارهای پر جنب و جوش سنتی گرفته تا مراکز خرید مدرن و لوکس، ارائه می دهد.

۶.۱. بازار پل خشک (Dry Bridge Market)

بازار پل خشک، یکی از جاذبه های منحصربه فرد تفلیس، مکانی ایده آل برای یافتن عتیقه جات، آثار هنری دست ساز و سوغاتی های خاص است. این بازار روباز که در امتداد رود متکواری (کورا) و در نزدیکی محله قدیمی تفلیس قرار دارد، گنجینه ای از اشیاء مربوط به دوران شوروی، مدال های جنگ جهانی، ظروف قدیمی، نقاشی های هنرمندان محلی و صنایع دستی را به نمایش می گذارد. گشت وگذار در این بازار، فرصتی برای کشف اشیای کمیاب و چانه زنی با فروشندگان محلی است که تجربه ای فراموش نشدنی را رقم می زند.

۶.۲. بازارهای محلی

بازارهای محلی تفلیس، مانند بازار دزرژینسکی (Dezerter Bazaar)، مکانی عالی برای تجربه زندگی روزمره مردم محلی و خرید محصولات تازه هستند. در این بازارها می توانید انواع ادویه جات معطر، میوه ها و سبزیجات فصلی، پنیرهای محلی گرجی (مانند سولگونی)، چورچخلا و سایر خوراکی های سنتی را با قیمت های مناسب تهیه کنید. فضای پر سر و صدا و رنگارنگ این بازارها، خود یک جاذبه گردشگری به شمار می رود.

۶.۳. مراکز خرید مدرن

برای تجربه ای متفاوت از خرید، تفلیس دارای چندین مرکز خرید مدرن با برندهای بین المللی و داخلی است.

برخی از مراکز خرید اصلی عبارتند از:

• تفلیس مال (Tbilisi Mall): بزرگترین مرکز خرید در گرجستان که در حومه شهر قرار دارد و شامل فروشگاه های برندهای معروف پوشاک، لوازم الکترونیکی، رستوران ها، فودکورت و سینما است.
• گالریا تفلیس (Galleria Tbilisi): این مرکز خرید در قلب شهر، نزدیک میدان آزادی قرار دارد و مجموعه ای از برندهای شناخته شده را در خود جای داده است.
• ایست پوینت (East Point): یک مرکز خرید اوت لت (outlet) بزرگ با فضایی باز، شامل فروشگاه ها، رستوران ها و مراکز تفریحی.

۶.۴. سوغاتی های محبوب گرجستان

هنگام بازگشت از تفلیس، می توانید سوغاتی های جذابی برای دوستان و خانواده خود به ارمغان بیاورید:

• شراب گرجی: با توجه به تاریخ غنی شراب سازی در این کشور، یک بطری شراب با کیفیت، انتخاب بسیار خوبی است.
• چورچخلا: این شیرینی سنتی مقوی و خوشمزه.
• پنیر سولگونی (Sulguni): پنیر سنتی گرجی با طعمی خاص و بافتی نیمه نرم.
• صنایع دستی: از جمله جواهرات نقره ای، ظروف میناکاری، نقاشی های هنرمندان محلی و روسری های ابریشمی.
• خنجر و سلاح های سنتی: (البته با رعایت قوانین گمرکی).

۷. نکات کاربردی و ایمنی در سفر به تفلیس

برای تجربه سفری راحت و بدون دغدغه به تفلیس، آگاهی از برخی نکات کاربردی و ایمنی ضروری است.

۷.۱. زبان و فرهنگ

• زبان: زبان رسمی گرجی است. الفبای گرجی نیز منحصربه فرد است. در مناطق توریستی، بسیاری از مردم، به ویژه جوان ترها، به زبان انگلیسی مسلط هستند. افراد مسن تر ممکن است به زبان روسی صحبت کنند.
• عبارات کاربردی: یادگیری چند عبارت ساده گرجی می تواند بسیار مفید باشد:
  • سلام: گامارجوبا (Gamarjoba)
  • متشکرم: مادووبا (Madloba)
  • بله: دیاه (Diaq)
  • خیر: آرا (Ara)
  • لطفا: تیکنا (Tu Sheidzleba)
• آداب و رسوم: مردم گرجستان بسیار مهمان نواز هستند. در هنگام ورود به کلیساها، پوشش مناسب (پوشاندن سر برای خانم ها و زانوها برای هر دو جنس) ضروری است. قبل از ورود به خانه ها یا اماکن مذهبی، کفش های خود را درآورید.

۷.۲. امنیت

گرجستان و تفلیس به طور کلی از مقاصد امن برای گردشگران محسوب می شوند. با این حال، مانند هر شهر بزرگ دیگری، رعایت نکات ایمنی ضروری است:

• نکات ایمنی عمومی: مراقب وسایل شخصی خود باشید، به ویژه در مکان های شلوغ و وسایل حمل ونقل عمومی.
• شماره های اضطراری:
  • پلیس: ۱۱۲
  • اورژانس: ۱۱۲
  • آتش نشانی: ۱۱۲
• تاکسی: همانطور که قبلاً ذکر شد، برای اطمینان بیشتر، از اپلیکیشن های تاکسی مانند Bolt یا Yandex Go استفاده کنید.

۷.۳. ارتباطات

• سیم کارت محلی: خرید سیم کارت محلی (مانند Magti یا Geocell) در فرودگاه یا فروشگاه های اپراتورها در شهر، برای دسترسی به اینترنت و تماس های داخلی، بسیار مقرون به صرفه است.
• اینترنت: وای فای رایگان در اکثر هتل ها، کافه ها و رستوران ها در دسترس است. همچنین، برخی نقاط عمومی شهر نیز پوشش وای فای دارند.

۷.۴. آب لوله کشی و بهداشت

آب لوله کشی در تفلیس عموماً قابل شرب است، اما برای اطمینان بیشتر، می توانید از آب معدنی بطری شده استفاده کنید. استانداردهای بهداشتی در رستوران ها و هتل های معتبر معمولاً خوب است.

۸. نمونه برنامه سفر پیشنهادی

برای کمک به برنامه ریزی سفرتان، دو نمونه برنامه سفر پیشنهادی برای ۳ و ۵ روزه به تفلیس ارائه می شود که می تواند به شما در مدیریت زمان و بازدید از جاذبه های اصلی کمک کند.

۸.۱. برنامه سفر ۳ روزه (بازدید فشرده از جاذبه های اصلی)

این برنامه برای کسانی مناسب است که زمان محدودی دارند و می خواهند مهم ترین نقاط تفلیس را ببینند.

1. روز اول: قلب تفلیس قدیم
   • صبح: بازدید از میدان آزادی و خیابان روستاولی، تماشای ساختمان های تاریخی و معماری شهر.
   • ظهر: حرکت به سمت محله قدیمی (Old Tbilisi)، گشت وگذار در کوچه پس کوچه ها، صرف ناهار در یک رستوران سنتی.
   • بعدازظهر: بازدید از حمام های گوگردی آبانوتوبانی (حتی اگر قصد استحمام ندارید، معماری آن دیدنی است)، آبشار لگواتخوی.
   • عصر: تله کابین از پارک ریکه به سمت قلعه ناریکالا و مجسمه مادر گرجستان، تماشای غروب آفتاب و منظره شهر در شب.
2. روز دوم: فرهنگ و تفریح
   • صبح: بازدید از کلیسای جامع تثلیث (سامبا)، بزرگترین کلیسای ارتدکس گرجستان.
   • ظهر: بازدید از موزه ملی گرجستان (شامل موزه اشغال شوروی) برای آشنایی با تاریخ و فرهنگ غنی کشور.
   • بعدازظهر: حرکت با فانیکولار به پارک متاتسمیندا، لذت بردن از شهربازی، چرخ و فلک و چشم انداز شهر.
   • عصر: قدم زدن در خیابان شاردنی، انتخاب یک کافه یا رستوران برای شام و لذت بردن از موسیقی زنده (اختیاری).
3. روز سوم: هنر و طبیعت
   • صبح: بازدید از بازار پل خشک، برای خرید عتیقه جات و آثار هنری دست ساز.
   • ظهر: بازدید از برج ساعت عجیب و غریب و تئاتر عروسکی گابریادزه، تماشای نمایش عروسکی (در صورت امکان).
   • بعدازظهر: گشت وگذار در باغ گیاه شناسی ملی گرجستان و لذت بردن از طبیعت و آبشارها.
   • عصر: خرید سوغاتی و صرف شام خداحافظی در یکی از رستوران های خوب شهر.

۸.۲. برنامه سفر ۵ روزه (با جزئیات بیشتر و شامل گشت وگذار در اطراف شهر)

این برنامه برای کسانی مناسب است که می خواهند با آرامش بیشتری سفر کنند و علاوه بر تفلیس، از جاذبه های اطراف آن نیز دیدن کنند.

1. روز اول و دوم: (مانند برنامه ۳ روزه)
2. روز سوم: سفر به پایتخت باستانی و شهر سنگی
   • صبح: سفر یک روزه به متسختا، بازدید از کلیسای جواری و کلیسای جامع سوِتیتسخوولی (Svetitskhoveli)، که هر دو در یونسکو ثبت شده اند.
   • ظهر: صرف ناهار در متسختا و تجربه غذاهای محلی.
   • بعدازظهر: ادامه مسیر به سمت شهر سنگی اوپلیستسیخه، گشت وگذار در این شهر باستانی که در دل صخره ها حکاکی شده است.
   • عصر: بازگشت به تفلیس.
3. روز چهارم: طبیعت و آرامش
   • صبح: بازدید از دریاچه لیسی یا دریاچه لاک پشت برای پیاده روی، دوچرخه سواری یا تفریحات آبی.
   • ظهر: صرف ناهار در کافه های اطراف دریاچه.
   • بعدازظهر: بازدید از موزه قوم شناسی فضای باز برای آشنایی عمیق تر با فرهنگ روستایی گرجستان.
   • عصر: گشت وگذار در پارک ریکه و تماشای فواره های موزیکال.
4. روز پنجم: خرید و خداحافظی
   • صبح: زمان آزاد برای خرید در مراکز خرید مدرن (مانند تفلیس مال یا گالریا تفلیس) یا بازارهای محلی.
   • ظهر: صرف ناهار در رستورانی که قبلاً تجربه نکرده اید.
   • بعدازظهر: بازدید از یک گالری هنری یا تئاتر عروسکی رزو گابریادزه برای یک تجربه هنری.
   • عصر: صرف شام خداحافظی و مرور خاطرات سفر.

نتیجه گیری

تفلیس، شهری با جاذبه های بی شمار، مقصدی ایده آل برای هر گردشگری است که به دنبال تجربه ای متفاوت و غنی از تاریخ، فرهنگ، طبیعت و مهمان نوازی است. از کوچه پس کوچه های پر رمز و راز محله قدیمی گرفته تا پل های مدرن و مراکز خرید لوکس، این شهر تضادها، داستانی برای هر سلیقه ای روایت می کند. با برنامه ریزی دقیق و استفاده از راهنمای جامع پیش رو، می توانید سفری خاطره انگیز و پربار به پایتخت گرجستان را تجربه کنید. تفلیس با تلفیق بی نظیر سنت و مدرنیته، آشپزی لذیذ، و مردمی مهربان، بی شک یکی از مقاصدی است که هر گردشگری باید حداقل یک بار در زندگی خود آن را تجربه کند.