گمرک فرودگاه ایران

گمرک فرودگاه ایران، به ویژه گمرک مستقر در فرودگاه بین المللی امام خمینی (IKIA)، نهادی حیاتی در تسهیل و نظارت بر ورود و خروج کالا و مسافر از طریق مسیرهای هوایی کشور است که نقش محوری در تجارت بین الملل و امنیت مرزی ایفا می کند. این نهاد مسئولیت اعمال قوانین و مقررات گمرکی را بر عهده دارد تا تمامی فرآیندهای مرتبط با جابه جایی کالا و ارز مطابق با ضوابط ملی و بین المللی انجام شود. شناخت دقیق قوانین، رویه ها و ساختار گمرکات فرودگاهی برای تمامی مسافران، تجار، واردکنندگان و صادرکنندگان ضروری است تا از بروز هرگونه مشکل یا تأخیر جلوگیری شود.

فرودگاه های بین المللی، دروازه های اصلی هر کشور به شمار می روند و نقشی اساسی در توسعه روابط اقتصادی و فرهنگی ایفا می کنند. در ایران، فرودگاه بین المللی امام خمینی (ره) (IKIA) به عنوان مهم ترین و بزرگترین مرکز حمل ونقل هوایی، نقطه کانونی این مبادلات است. گمرک مستقر در این فرودگاه، به همراه گمرکات سایر فرودگاه های بین المللی نظیر مشهد، شیراز، تبریز و اصفهان، مسئولیت سنگین کنترل و اجرای قوانین مربوط به ورود و خروج کالا و ارز را بر عهده دارد. پیچیدگی های این فرآیندها، لزوم آگاهی جامع از مقررات جاری را برای تمامی ذینفعان بیش از پیش برجسته می سازد. از کالای همراه مسافر گرفته تا محموله های تجاری با ارزش بالا، هر یک نیازمند شناخت دقیق رویه های گمرکی و ارائه مدارک مربوطه هستند.

آشنایی کلی با گمرک فرودگاه های ایران

گمرکات فرودگاهی در ایران، نهادهایی کلیدی در مدیریت مرزهای هوایی محسوب می شوند. این گمرکات، در کنار وظایف سنتی خود نظیر جمع آوری عوارض و حقوق گمرکی، مسئولیت های خطیری در تسهیل تجارت قانونی، مبارزه با قاچاق کالا و ارز، و تضمین امنیت عمومی بر عهده دارند. فعالیت های این بخش ها، ابعاد گسترده ای از اقتصاد ملی را تحت تأثیر قرار می دهد و ارتباط مستقیمی با سرعت و کارایی زنجیره تأمین بین المللی دارد.

نقش و وظایف گمرکات فرودگاهی

وظایف گمرکات فرودگاهی به مراتب فراتر از کنترل صرف کالاهاست. این نهادها، ستون فقرات نظام تجارت خارجی هوایی کشور را تشکیل می دهند. از جمله مهم ترین وظایف آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تسهیل تجارت: با تسریع در فرآیندهای ترخیص کالا و ارائه خدمات کارآمد، به روان سازی مبادلات تجاری و کاهش زمان انتظار کمک می کنند.
• کنترل مرزی: نظارت دقیق بر ورود و خروج کالا و مسافر، جهت جلوگیری از ورود اقلام ممنوعه، قاچاق و تأمین امنیت ملی.
• جمع آوری عوارض و حقوق گمرکی: وصول درآمدهای دولتی از طریق محاسبه و دریافت عوارض، مالیات و سود بازرگانی از کالاهای وارداتی.
• مبارزه با قاچاق: شناسایی و توقیف کالاهای قاچاق از طریق بهره گیری از تکنولوژی های نوین بازرسی و کادر مجرب.
• حفاظت از سلامت جامعه: کنترل واردات مواد غذایی، داروها، و سایر اقلامی که ممکن است سلامت عمومی را به خطر اندازند، با هماهنگی سازمان های مرتبط.

فرودگاه های بین المللی اصلی با گمرک فعال در ایران

کشور ایران دارای چندین فرودگاه بین المللی فعال است که هر یک دارای واحد گمرکی اختصاصی خود هستند. با این حال، گمرک فرودگاه بین المللی امام خمینی (ره) (IKIA) به دلیل حجم بالای تردد مسافر و ترافیک تجاری، مهم ترین مرکز گمرکی هوایی کشور محسوب می شود و بخش اعظم تمرکز این مقاله بر این فرودگاه خواهد بود. سایر فرودگاه های کلیدی با گمرک فعال عبارتند از:

• گمرک فرودگاه بین المللی شهید هاشمی نژاد مشهد
• گمرک فرودگاه بین المللی شهید دستغیب شیراز
• گمرک فرودگاه بین المللی شهید مدنی تبریز
• گمرک فرودگاه بین المللی شهید بهشتی اصفهان

شایان ذکر است که اگرچه قوانین کلی گمرکی در تمامی این فرودگاه ها مشابه است، اما ممکن است در جزئیات اجرایی و ساعات کاری بخش های تجاری تفاوت هایی وجود داشته باشد.

تفاوت های گمرک فرودگاهی با گمرکات زمینی و دریایی

گمرکات فرودگاهی دارای ویژگی ها و رویه هایی هستند که آن ها را از گمرکات زمینی و دریایی متمایز می کند. این تفاوت ها عمدتاً ناشی از ماهیت حمل ونقل هوایی است:

• سرعت: حمل ونقل هوایی به دلیل سرعت بالای خود، مستلزم رویه های گمرکی چابک تر و سریع تر است. فرآیند ترخیص کالا در گمرکات فرودگاهی معمولاً کوتاه تر از سایر روش هاست.
• نوع کالا: کالاهایی که از طریق هوایی جابه جا می شوند، اغلب شامل اقلام با ارزش بالا، فاسدشدنی، فوری، یا نمونه های تجاری هستند که نیاز به حمل سریع دارند.
• رویه های خاص حمل هوایی: برخی از رویه های گمرکی مانند فریت بار مسافری، ارسال کالاهای پستی بین المللی، و رجیستری تلفن همراه، عمدتاً در گمرکات فرودگاهی مشاهده می شوند.
• تجهیزات بازرسی: به دلیل ماهیت خاص امنیت پرواز، گمرکات فرودگاهی از تجهیزات بازرسی پیشرفته تری نظیر دستگاه های ایکس ری با قابلیت های بالا و سگ های موادیاب بهره می برند.

گمرک فرودگاه بین المللی امام خمینی (ره) – جزئیات کامل

فرودگاه بین المللی امام خمینی (ره) (IKIA) نه تنها بزرگترین فرودگاه بین المللی ایران است، بلکه به عنوان یک هاب اصلی در منطقه و مرکز اصلی حمل و نقل هوایی کشور، از اهمیت استراتژیک ویژه ای برخوردار است. این فرودگاه نقطه تلاقی بسیاری از مسیرهای هوایی بین المللی است و روزانه میزبان هزاران مسافر و تن ها بار تجاری است. گمرک مستقر در این فرودگاه نیز به تناسب این اهمیت، از ساختار و امکانات ویژه ای بهره مند است.

بخش ها و حوزه های فعالیت گمرک فرودگاه امام خمینی

گمرک فرودگاه امام خمینی برای پوشش تمامی نیازهای مسافری و تجاری، به چندین بخش تخصصی تقسیم شده است که هر یک وظایف مشخصی را بر عهده دارند:

بخش مسافری

این بخش مسئولیت رسیدگی به کالاهای همراه مسافران ورودی و خروجی را بر عهده دارد. مسافران پس از پیاده شدن از هواپیما و دریافت چمدان های خود، از مسیرهای سبز و قرمز گمرکی عبور می کنند:

• مسیر سبز: برای مسافرانی است که کالایی برای اظهار کردن ندارند یا کالاهای آن ها مشمول معافیت های گمرکی است.
• مسیر قرمز: برای مسافرانی است که کالاهایی برای اظهار دارند (مثلاً بیش از سقف مجاز ارز، یا کالاهای تجاری کوچک). کنترل های معمول در این بخش شامل بررسی گذرنامه، بلیت، چمدان ها (با دستگاه ایکس ری) و در صورت لزوم، بازرسی فیزیکی است.

بخش کارگو (تجاری)

این بخش، شریان حیاتی واردات و صادرات هوایی کشور است. گمرک کارگو فرودگاه امام خمینی مسئولیت ترخیص محموله های تجاری، همکاری با شرکت های حمل و نقل بین المللی (فورواردرها) و انجام رویه های پیچیده تر گمرکی را بر عهده دارد. حجم و تنوع کالاهای ترخیص شده در این بخش بسیار بالاست.

بخش امانات پستی

مسئولیت رسیدگی به بسته ها و مرسولات پستی بین المللی که از طریق سرویس های پستی وارد یا صادر می شوند، بر عهده این بخش است. فرآیند شامل ارزیابی محتویات، تعیین ارزش و در صورت لزوم، اعمال عوارض گمرکی است.

بخش بازرسی و کنترل

این بخش با بهره گیری از پیشرفته ترین تجهیزات بازرسی نظیر دستگاه های ایکس ری پیشرفته، سگ های موادیاب و نیروهای متخصص، نقش حیاتی در حفظ امنیت مرزی و جلوگیری از قاچاق مواد مخدر، سلاح، و سایر اقلام ممنوعه ایفا می کند. سلامت و امنیت جامعه تا حد زیادی به کارایی این بخش وابسته است.

بخش انبارها

جهت نگهداری موقت کالاهای وارداتی و صادراتی تا زمان تکمیل تشریفات گمرکی، این بخش دارای انبارهای متعددی با امکانات گوناگون است. این انبارها شامل:

• انبارهای عمومی: برای نگهداری کالاهای عادی.
• انبارهای یخچالی: برای نگهداری کالاهای فاسدشدنی مانند مواد غذایی، داروها و واکسن ها که نیاز به کنترل دما دارند.
• انبارهای امن و کانتینری: برای کالاهای خاص یا با ارزش.

این امکانات تضمین می کنند که کالاها در طول فرآیند گمرکی در شرایط مناسب و ایمن نگهداری شوند.

بخش ترخیص کالا

این بخش قلب عملیات گمرکی است که در آن کارشناسان گمرک مسئول ارزیابی، تعیین تعرفه، اخذ مجوزهای لازم و صدور پروانه ترخیص برای کالاهای وارداتی و صادراتی هستند. نقش این بخش در تسریع و قانونی بودن فرآیند ترخیص بسیار حیاتی است.

قوانین و مقررات عمومی گمرکی در فرودگاه های ایران

آگاهی از مفاهیم و مقررات عمومی گمرکی برای هر مسافر یا تاجری که قصد عبور از گمرکات فرودگاهی ایران را دارد، ضروری است. این قوانین چارچوبی را برای انجام صحیح و قانونی فرآیندهای گمرکی فراهم می آورند.

مفاهیم کلیدی

• کالای شخصی در مقابل کالای تجاری: تشخیص این دو مقوله از اهمیت بالایی برخوردار است. کالای شخصی به اقلامی اطلاق می شود که برای مصرف شخصی مسافر یا خانواده او تهیه شده و جنبه فروش یا بازرگانی ندارد. در مقابل، کالای تجاری به هر کالایی گفته می شود که قصد عرضه در بازار، فروش یا سودآوری از آن وجود دارد. معیارها شامل تعداد، حجم، نوع کالا و ارائه فاکتور خرید هستند. تشخیص نهایی بر عهده گمرک است.
• اظهار کالا: مسافران موظفند کلیه کالاهای همراه خود را که از سقف معافیت گمرکی تجاوز می کند یا مشمول مقررات خاصی است، به گمرک اظهار کنند. این اظهار می تواند شفاهی یا کتبی باشد. عدم اظهار کالا یا جاسازی آن، می تواند منجر به تلقی آن به عنوان قاچاق و پیگرد قانونی شود.
• معافیت گمرکی مسافر: طبق قوانین، هر مسافر ورودی می تواند سالانه تا سقف 80 دلار کالای نو (غیرتجاری) را بدون پرداخت عوارض گمرکی وارد کشور کند. این معافیت برای کالاهای مستعمل که جنبه شخصی دارند، در صورتی که به تشخیص گمرک تجاری نباشند، اعمال می شود.

قوانین مربوط به ارز

مقررات مربوط به ورود و خروج ارز از کشور بسیار دقیق است:

• سقف مجاز ورود ارز: ورود ارز به هر میزان به کشور مجاز است، اما ورود مبالغ بیش از 10,000 یورو یا معادل آن به سایر ارزها، نیازمند اظهار کتبی به گمرک است.
• سقف مجاز خروج ارز: خروج ارز نقد به هر مسافر حداکثر 5,000 یورو یا معادل آن به سایر ارزها مجاز است. مبالغ بیشتر از این سقف، تنها در صورتی مجاز است که قبلاً به گمرک اظهار شده و تأییدیه ورود آن از طریق بانک مرکزی یا سایر مراجع مربوطه ارائه شود.

قوانین مربوط به طلا و جواهرات

خروج طلا و جواهرات نیز دارای محدودیت هایی است:

• طلای شخصی: خروج زیورآلات شخصی (طلا، نقره، پلاتین) حداکثر به وزن 150 گرم برای هر مسافر مجاز است. مقادیر بیشتر نیازمند مجوز از بانک مرکزی است.
• سکه طلا: خروج هرگونه سکه طلا (بهار آزادی و غیره) از کشور ممنوع است.

قوانین مربوط به اشیاء فرهنگی، هنری و عتیقه جات

حفاظت از میراث فرهنگی کشور، موضوعی بسیار حائز اهمیت است:

• ممنوعیت کامل خروج: خروج هرگونه اشیاء عتیقه، میراث فرهنگی، نسخ خطی، کتاب های چاپ سنگی و اقلام دارای ارزش تاریخی و فرهنگی از کشور مطلقاً ممنوع است.
• نیاز به مجوز: برای برخی آثار هنری معاصر یا اقلام مشابه که مشمول ممنوعیت کامل نیستند، ممکن است نیاز به مجوز از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری باشد.

قوانین مربوط به فرش دستباف

فرش دستباف، نمادی از هنر ایرانی است و خروج آن نیز مشمول ضوابطی است:

• سقف مجاز: هر مسافر می تواند حداکثر 20 متر مربع فرش دستباف (یک تخته یا چند تخته) را از کشور خارج کند.
• محدودیت کشورها: خروج فرش دستباف به برخی کشورها (مانند عربستان سعودی، سوریه و عراق) ممکن است ممنوع باشد.

قوانین مربوط به سیگار و دخانیات

ورود و خروج سیگار و دخانیات نیز دارای سقف مشخصی است:

• ورود مجاز: حداکثر یک باکس (200 نخ) سیگار یا 50 عدد سیگار برگ یا 250 گرم تنباکو برای هر مسافر.

قوانین مربوط به مواد غذایی خاص

برای برخی اقلام غذایی خاص که جنبه تجاری ندارند، محدودیت هایی وجود دارد:

• زعفران: حداکثر 100 گرم برای هر مسافر.
• خاویار: حداکثر 125 گرم در بسته بندی پلمپ شده با مجوز شیلا.
• عسل و خشکبار: مقادیر معقول برای مصرف شخصی مجاز است، اما مقادیر تجاری نیازمند مجوزهای صادراتی است.

عدم اظهار کالا یا جاسازی اقلام ممنوعه و مشمول عوارض در گمرک فرودگاه ایران، به منزله قاچاق محسوب شده و تبعات قانونی جدی از جمله جریمه های سنگین و پیگرد قضایی را در پی خواهد داشت.

قوانین و رویه های گمرکی برای کالاهای خاص

برخی کالاها به دلیل ماهیت خاص خود، نیازمند رویه ها و مجوزهای ویژه در گمرکات فرودگاهی ایران هستند. آگاهی از این جزئیات برای جلوگیری از هرگونه مشکل در فرآیند ورود و خروج بسیار مهم است.

رجیستری تلفن همراه (مهمترین موضوع برای مسافران)

رجیستری تلفن همراه یکی از پرچالش ترین موضوعات برای مسافران است:

• قوانین ورود گوشی: هر مسافر (بالغ) می تواند سالانه یک دستگاه تلفن همراه را به عنوان کالای همراه مسافر وارد کشور و آن را رجیستر کند. این قانون برای اتباع ایرانی و خارجی یکسان است. مدت اقامت مسافر در خارج از کشور نیز ملاک عمل قرار می گیرد.
• فرآیند رجیستری:
  1. مسافر باید در بدو ورود به کشور و قبل از خروج از سالن گمرکی، گوشی خود را به گمرک اظهار کرده و مشخصات آن (IMEI) را ثبت کند.
  2. پس از اظهار در گمرک، مسافر باید به سامانه همتا مراجعه و با وارد کردن اطلاعات گوشی و پرداخت عوارض گمرکی و مالیات مربوطه، فرآیند رجیستری را تکمیل کند.
  3. برای اتباع خارجی، امکان رجیستری حضوری در گیت ورودی فرودگاه (در صورت وجود امکانات) یا از طریق سامانه همتا وجود دارد.
• هزینه رجیستری: هزینه رجیستری معمولاً درصدی از ارزش گوشی (حدود 15 تا 20 درصد) به همراه مالیات بر ارزش افزوده و سایر عوارض است.
• تذکرات مهم:
  • آیفون 14 و مدل های جدیدتر: در حال حاضر، رجیستری مدل های آیفون 14 به بالا در ایران ممنوع است و این گوشی ها امکان فعال سازی در شبکه داخلی کشور را ندارند، مگر در شرایط خاص و با تغییر قوانین.
  • گوشی های دست دوم: امکان رجیستری گوشی های دست دوم نیز وجود دارد، مشروط بر اینکه تمام شرایط فوق را دارا باشند.

داروها و مکمل های غذایی

ورود و خروج داروها برای مصرف شخصی مشمول ضوابط خاصی است:

• مصرف شخصی: برای ورود داروهای مصرف شخصی (به ویژه داروهای خاص و کمیاب)، ارائه نسخه پزشک معتبر (ترجیحاً به زبان انگلیسی) الزامی است. مقدار دارو باید متناسب با دوره سفر باشد.
• مقادیر بالا یا داروهای خاص: ورود مقادیر بالا یا داروهای دارای محدودیت (مانند داروهای کدئین دار یا روان گردان) نیازمند مجوز از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران است. عدم رعایت این نکته می تواند منجر به مشکلات جدی قانونی شود.
• مکمل های غذایی: ورود مکمل های غذایی در مقادیر مصرف شخصی مجاز است، اما مقادیر تجاری آن نیازمند مجوزهای وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو است.

حیوانات خانگی و پرندگان

ورود و خروج حیوانات خانگی از گمرک فرودگاه ایران، حساسیت های بهداشتی و زیست محیطی ویژه ای دارد:

• الزامات: ارائه گواهی بهداشت بین المللی از کشور مبدأ، گواهی واکسیناسیون معتبر، و تأییدیه از سازمان دامپزشکی کشور برای ورود حیوان به ایران ضروری است.
• ممنوعیت ها: ورود برخی نژادهای سگ و گربه یا حیوانات خاص ممکن است ممنوع باشد و نیازمند بررسی دقیق با سازمان دامپزشکی است. برای پرندگان نیز علاوه بر موارد فوق، تأییدیه از سازمان حفاظت محیط زیست لازم است.

پرنده های کنترلی (پهپاد، کوادکوپتر)

با توجه به مسائل امنیتی و نظامی، ورود و خروج پهپادها و کوادکوپترها بسیار محدود و تحت نظارت است:

• لزوم دریافت مجوز: ورود این اقلام نیازمند دریافت مجوزهای قانونی از سازمان هواپیمایی کشوری و سایر نهادهای امنیتی مربوطه است.
• عواقب عدم اظهار: عدم اظهار این کالاها در گمرک می تواند به منزله قاچاق تلقی شده و پیگرد قانونی داشته باشد. حتی برای مدل های اسباب بازی نیز در برخی موارد ممکن است سوال پیش آید.

لوازم برقی و الکترونیکی (لپ تاپ، تبلت، کنسول بازی، تلویزیون)

این اقلام معمولاً به عنوان کالای همراه مسافر محسوب می شوند:

• مصرف شخصی: یک دستگاه از هر قلم (مانند یک لپ تاپ، یک تبلت، یک کنسول بازی) به عنوان مصرف شخصی تلقی شده و معاف از عوارض است.
• عوارض احتمالی: در صورتی که تعداد اقلام بیش از یک عدد باشد یا به تشخیص گمرک جنبه تجاری داشته باشد، مشمول پرداخت عوارض گمرکی خواهد شد. روش اظهار و ترخیص این کالاها مشابه سایر کالاهای همراه مسافر است.

لوازم یدکی خودرو

واردات لوازم یدکی خودرو نیز می تواند شخصی یا تجاری باشد:

• واردات شخصی: قطعات کوچک و در تعداد محدود که برای تعمیر خودروی شخصی مسافر تهیه شده، ممکن است به عنوان کالای شخصی تلقی شود.
• واردات تجاری: واردات عمده لوازم یدکی نیازمند رعایت کامل مقررات واردات تجاری، ثبت سفارش، و پرداخت کامل حقوق و عوارض گمرکی است.

کالاهای ممنوعه عمومی

لیستی از کالاهای ممنوعه وجود دارد که ورود و خروج آن ها تحت هیچ شرایطی مجاز نیست:

• مشروبات الکلی
• مواد مخدر و روان گردان
• سلاح سرد و گرم، مهمات و مواد منفجره
• وسایل قمار و ابزار آلات مرتبط
• نشریات، تصاویر، فیلم ها و هرگونه محتوای مغایر با شئونات اسلامی و عرف جامعه
• برخی از سموم و آفت کش ها (بدون مجوزهای خاص)

فرآیند ترخیص کالا از گمرک فرودگاه های ایران (ویژه بارهای تجاری و فریت)

ترخیص کالاهای تجاری و فریت بار (بار هوایی) از گمرکات فرودگاهی، به ویژه در گمرک فرودگاه امام خمینی، فرآیندی پیچیده و چند مرحله ای است که نیازمند آگاهی کامل از مقررات و ارائه مدارک دقیق است.

مراحل گام به گام ترخیص

فرآیند ترخیص کالا از گمرک فرودگاه ایران به شرح زیر است:

1. ورود کالا به انبار گمرک و قبض انبار: پس از فرود هواپیما و تخلیه بار، کالاها به انبارهای گمرک منتقل می شوند. برای هر محموله یک قبض انبار صادر می شود که نشان دهنده ورود کالا به محوطه گمرکی و آغاز مسئولیت انبارداری است. این قبض حاوی اطلاعات اولیه بار است.
2. اظهار کالا در سامانه EPL: واردکننده یا ترخیص کار او باید با استفاده از سامانه جامع امور گمرکی (EPL – Electronic Packing List)، اقدام به اظهار الکترونیکی کالا کند. در این مرحله، تمامی جزئیات کالا شامل نوع، وزن، ارزش، مبدأ، مقصد و سایر اطلاعات مورد نیاز ثبت می شود.
3. تهیه و ارائه مدارک ضروری: مجموعه ای از اسناد برای ترخیص کالا ضروری است. این مدارک شامل:
   • بارنامه (Air Waybill)
   • فاکتور خرید (Commercial Invoice)
   • لیست عدل بندی (Packing List)
   • گواهی مبدأ (Certificate of Origin)
   • بیمه نامه (در صورت وجود)
   • مجوزهای ورود و خروج (مانند ثبت سفارش بازرگانی، مجوزهای بهداشت، استاندارد، قرنطینه و…)
4. کوتاژ و تعیین مسیر: پس از اظهار کالا، توسط سیستم هوشمند گمرک یک کوتاژ (شماره اختصاصی اظهارنامه) صادر شده و مسیر گمرکی تعیین می شود:
   • مسیر سبز: کالا بدون نیاز به بازرسی فیزیکی و با حداقل کنترل سندی ترخیص می شود (برای واردکنندگان معتبر و کالاهای کم ریسک).
   • مسیر زرد: نیاز به بررسی دقیق اسناد و مدارک است، اما بازرسی فیزیکی کالا ضروری نیست.
   • مسیر قرمز: کالا نیاز به بازرسی کامل فیزیکی و بررسی دقیق اسناد و مدارک دارد (برای کالاهای پرریسک، واردکنندگان جدید یا در صورت وجود ابهام).
5. ارزیابی کالا (سیستماتیک و/یا فیزیکی): کارشناسان گمرک بر اساس مسیر تعیین شده، اقدام به ارزیابی کالا می کنند. این ارزیابی می تواند صرفاً اسنادی باشد یا شامل بازرسی فیزیکی دقیق کالا در انبار شود.
6. اخذ مجوزهای قانونی: در صورت نیاز، مجوزهای لازم از سازمان های مرتبط مانند سازمان ملی استاندارد، وزارت بهداشت، سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت صمت یا سازمان انرژی اتمی اخذ و به گمرک ارائه می شود.
7. پرداخت حقوق و عوارض گمرکی: پس از تأیید نهایی ارزیابان، حقوق ورودی، عوارض گمرکی، مالیات بر ارزش افزوده و سایر هزینه ها محاسبه و از طریق فیش گمرکی پرداخت می شود. نحوه محاسبه بر اساس ارزش کالا، تعرفه گمرکی و نوع ارز صورت می گیرد.
8. کنترل نهایی و صدور پروانه الکترونیکی ترخیص: پس از پرداخت و تأیید نهایی توسط مسئولین گمرک، پروانه الکترونیکی ترخیص صادر می شود. این پروانه به معنای اتمام تمامی مراحل گمرکی است.
9. خروج کالا از گمرک: با ارائه پروانه ترخیص به انباردار، کالا از انبار گمرک تحویل گرفته شده و برای خروج نهایی آماده می شود.

مدت زمان تقریبی ترخیص

مدت زمان ترخیص کالا از گمرک فرودگاه ایران به عوامل متعددی بستگی دارد:

• نوع کالا: کالاهای خاص یا نیازمند مجوزهای متعدد، زمان بیشتری برای ترخیص نیاز دارند.
• مسیر گمرکی: کالاهایی که در مسیر سبز قرار می گیرند، سریع تر ترخیص می شوند.
• کامل بودن مدارک: وجود نقص در مدارک یا عدم تطابق اطلاعات، می تواند منجر به تأخیرهای طولانی شود.
• حجم ترافیک گمرک: در زمان های اوج کاری، ممکن است فرآیند ترخیص کندتر پیش برود.

به طور متوسط، فرآیند ترخیص یک بار تجاری استاندارد از گمرک فرودگاه امام می تواند بین 2 تا 7 روز کاری به طول بیانجامد. استفاده از ترخیص کاران مجرب و آشنا به رویه ها، می تواند این زمان را به شکل قابل توجهی کاهش دهد.

اهمیت استفاده از ترخیص کاران حرفه ای

با توجه به پیچیدگی های قوانین و رویه های گمرکی، بهره گیری از خدمات ترخیص کاران حرفه ای و متخصص مزایای فراوانی دارد:

• صرفه جویی در زمان و هزینه: ترخیص کاران با آشنایی کامل به مقررات، می توانند فرآیند ترخیص را به سرعت و با کمترین هزینه ممکن به انجام رسانند.
• کاهش خطاها: تجربه و دانش آن ها، احتمال بروز خطا و مشکلات حقوقی را به حداقل می رساند.
• به روز بودن اطلاعات: ترخیص کاران همواره از آخرین تغییرات قوانین و بخشنامه های گمرکی مطلع هستند.
• مشاوره تخصصی: ارائه مشاوره در خصوص بهترین رویه های واردات/صادرات و مدیریت ریسک.

اطلاعات تماس و اجرایی گمرک فرودگاه امام خمینی (ره)

برای دسترسی به اطلاعات دقیق و برقراری ارتباط با بخش های مختلف گمرک و فرودگاه امام خمینی، داشتن شماره تلفن ها و آدرس های صحیح ضروری است.

شماره تلفن های ضروری

در جدول زیر، شماره های تماس ضروری برای بخش های مختلف فرودگاه و گمرک امام خمینی آورده شده است. این اطلاعات می تواند در مواقع لزوم برای مسافران، تجار و فورواردرها بسیار کاربردی باشد:

عنوان	شماره تماس
اطلاعات پرواز	096330
سالن CIP فرودگاه امام خمینی	57736 – 021
ترانسفر فرودگاه	88504403 – 021
تلفنخانه فرودگاه امام	5100118 , 5100111 (021)
پارکینگ فرودگاه	51007199 (021)
حراست فرودگاه	5- 51005802 (021) , 51006030 (021)
پلیس گذرنامه	51007331 – 021
مدیریت ترمینال ورودی	51007212 – 021
مدیریت ترمینال خروجی	51007414 -021
رسیدگی به شکایات	51006666 (021)
گمرک فرودگاه امام خمینی (خطوط اصلی)	55678172، 51007521، 51004511 (021)

آدرس دقیق گمرک فرودگاه امام خمینی

گمرک فرودگاه بین المللی امام خمینی (ره) در محل خود فرودگاه واقع شده است. این فرودگاه در کیلومتر 30 اتوبان تهران-قم، واقع در جنوب غربی تهران قرار دارد. برای دسترسی به بخش های خاص گمرک (مانند بخش کارگو، مسافری، امانات پستی)، لازم است پس از ورود به محوطه فرودگاه، از تابلوهای راهنما پیروی کرده یا از مأمورین اطلاعاتی فرودگاه پرس وجو نمایید.

کد گمرکی فرودگاه امام خمینی

کد گمرکی یک شناسه منحصر به فرد است که به هر واحد گمرکی اختصاص می یابد و برای انجام مکاتبات، اظهارنامه ها و سایر امور اداری در سیستم های گمرکی مورد استفاده قرار می گیرد. کد گمرکی فرودگاه امام خمینی (ره) 10103 است.

ساعات کاری گمرک فرودگاه امام خمینی

بخش مسافری گمرک فرودگاه امام خمینی به صورت 24 ساعته و در تمامی روزهای هفته فعالیت دارد تا پاسخگوی نیازهای مسافران ورودی و خروجی باشد. اما برای بخش های تجاری و اداری، ساعات کاری مشخصی وجود دارد:

• بخش تجاری (کارگو): معمولاً از شنبه تا چهارشنبه، از ساعت 8:00 صبح تا 15:00 بعدازظهر فعال است. ممکن است در ایام خاص یا برای رویه های فوری، استثنائاتی وجود داشته باشد.
• استثنائات: برای آگاهی دقیق تر از ساعات کاری بخش های تخصصی یا در ایام تعطیلات رسمی، توصیه می شود با شماره تلفن های مربوطه تماس حاصل فرمایید.

رویه های گمرکی قابل انجام در IKIA

گمرک فرودگاه امام خمینی قابلیت انجام طیف وسیعی از رویه های گمرکی را داراست که در جدول زیر با رویه های قابل انجام در گمرکات دیگر پایتخت مقایسه شده است:

رویه گمرکی	گمرک تهران (شهریار)	گمرک غرب	گمرک امام خمینی (ره)
ورود موقت عمل	✓	✓	✓
ورود قطعی موقت	✓	✓	✓
ورود برای پردازش	✓	✓	✓
ورود مرجوعی (اعاده به خارج از کشور)	✓	✓	✓
مقصد عبور داخلی	✓	✓
صدور عبور خارجی قطعی		✓	✓
کارنه تیر (کارنه)	✓	✓
پیک سیاسی و بسته های پست بین المللی			✓
فروشگاه های آزاد			✓
مرسولات انتقالی به قاچاق ورودی			✓
رسیدگی به حقوق مالیاتی ورودی	✓	✓	✓
استرداد	✓		✓

سوالات متداول

چگونه می توانم از آخرین تغییرات قوانین گمرکی مطلع شوم؟

برای آگاهی از آخرین تغییرات قوانین گمرکی، توصیه می شود به صورت دوره ای به وب سایت رسمی گمرک جمهوری اسلامی ایران مراجعه کرده یا با شماره تلفن های بخش اطلاعات گمرک فرودگاه امام خمینی تماس حاصل فرمایید. همچنین، مشاوره با ترخیص کاران و شرکت های بازرگانی معتبر می تواند شما را در جریان به روزترین مقررات قرار دهد.

آیا برای ورود موقت کالا نیز باید اظهارنامه پر کنم؟

بله، برای تمامی رویه های گمرکی از جمله ورود موقت کالا نیز باید اظهارنامه گمرکی به صورت کامل و دقیق در سامانه EPL تکمیل و مدارک مربوطه ارائه شود. ورود موقت کالا نیز تابع مقررات خاص خود است و نیازمند تعهدات لازم جهت خروج مجدد کالا از کشور است.

فرق فریت بار و کارگو چیست؟

فریت بار و کارگو هر دو به حمل ونقل بار هوایی اشاره دارند، اما تفاوت های ظریفی بین آن ها وجود دارد. کارگو (Cargo) یک اصطلاح کلی تر است و به هر نوع بار تجاری یا غیرتجاری که از طریق هوایی حمل می شود، اطلاق می گردد. در مقابل، فریت بار (Freight) اغلب به بار مسافری اطلاق می شود که مسافر آن را با خود همراه ندارد، اما می خواهد از طریق هوایی و جدا از بار همراه خود، ارسال کند. این نوع بار معمولاً لوازم شخصی، اثاثیه منزل یا اقلامی است که حجم و وزن بیشتری از بار مجاز مسافر را دارد و جنبه تجاری ندارد.

چگونه می توانم هزینه عوارض گمرکی کالای خود را قبل از سفر محاسبه کنم؟

محاسبه دقیق عوارض گمرکی قبل از سفر ممکن است کمی دشوار باشد زیرا به عواملی نظیر نوع کالا (تعرفه گمرکی)، ارزش کالا، منشأ کالا و نرخ ارز روز بستگی دارد. با این حال، می توانید با مراجعه به جداول تعرفه گمرکی در وب سایت گمرک ایران و یا مشاوره با کارشناسان گمرکی یا ترخیص کاران، برآوردی از هزینه های احتمالی خود داشته باشید.

در صورت توقیف کالا در گمرک چه باید کرد؟

در صورتی که کالای شما در گمرک توقیف شود، ابتدا باید دلیل توقیف را از مأمورین گمرک جویا شوید. دلایل ممکن است شامل نقص مدارک، مغایرت کالا با اظهارنامه، ممنوعیت ورود کالا، یا تلاش برای قاچاق باشد. بسته به دلیل توقیف، باید نسبت به رفع نقص (مانند ارائه مدارک تکمیلی یا اخذ مجوز) یا در صورت تخلف، تبعات قانونی را بپذیرید. در این شرایط، مشاوره حقوقی با وکیل متخصص امور گمرکی بسیار کمک کننده خواهد بود.

آیا می توانم اقلام شکستنی را با خود به فرودگاه بیاورم؟

بله، می توانید اقلام شکستنی را با خود به فرودگاه بیاورید، اما مسئولیت حفاظت از آن ها بر عهده خودتان است. برای اقلام شکستنی در بار همراه (چمدان دستی) بهتر است آن ها را به دقت بسته بندی کرده و با خود به داخل کابین هواپیما ببرید. برای بارهای فریت یا کارگو، بسته بندی مناسب و استفاده از شرکت های حمل و نقل معتبر که خدمات بسته بندی تخصصی ارائه می دهند، بسیار حائز اهمیت است تا از آسیب دیدن کالا جلوگیری شود.

مراحل ثبت شکایت از گمرک فرودگاه چگونه است؟

در صورتی که با مشکلی در گمرک فرودگاه مواجه شدید یا از عملکرد آن شکایت دارید، می توانید از طریق روش های زیر اقدام به ثبت شکایت کنید:

• تماس با شماره 51006666 (021) که مربوط به رسیدگی به شکایات فرودگاه امام خمینی است.
• مراجعه حضوری به دفتر رسیدگی به شکایات در گمرک فرودگاه.
• ثبت شکایت از طریق سامانه شکایات در وب سایت رسمی گمرک جمهوری اسلامی ایران.

در هنگام ثبت شکایت، ارائه جزئیات کامل حادثه، تاریخ، زمان و در صورت امکان نام مأمورین مربوطه، می تواند به تسریع فرآیند رسیدگی کمک کند.

نتیجه گیری

گمرک فرودگاه ایران، به ویژه گمرک فرودگاه بین المللی امام خمینی (ره)، نقش کلیدی و حیاتی در مدیریت و نظارت بر تجارت هوایی و تردد مسافران ایفا می کند. این نهاد با ساختار منظم و بخش های تخصصی متعدد خود، از ترخیص کالا و امور مسافری گرفته تا بازرسی های امنیتی و مدیریت انبارها، در تلاش است تا ضمن اجرای دقیق قوانین و مقررات، فرآیندهای گمرکی را برای تمامی ذینفعان تسهیل نماید. آگاهی جامع از قوانین، رویه ها، و جزئیات مربوط به ورود و خروج کالا، ارز و اقلام خاص، برای مسافران، تجار و فعالان اقتصادی از اهمیت بالایی برخوردار است. رعایت این ضوابط نه تنها به سفری راحت تر یا تجارتی موفق تر کمک می کند، بلکه از بروز هرگونه مشکل قانونی، تأخیر و هزینه های اضافی نیز جلوگیری می نماید. در نهایت، با توجه به پیچیدگی های موجود، همواره توصیه می شود در صورت نیاز به اطلاعات دقیق تر یا انجام امور پیچیده، با کارشناسان و ترخیص کاران مجرب در حوزه گمرک فرودگاه ایران مشورت شود.