قویترین باز کننده عروق دکتر خیراندیش
سلامت قلب و عروق شاه‌کلید یک زندگی طولانی و باکیفیت است. متاسفانه گرفتگی عروق به دلیل سبک زندگی ناسالم تغذیه نامناسب و استرس به یکی از چالش‌های جدی سلامت در جامعه امروز تبدیل شده است. بسیاری از افراد به دنبال راهکارهایی طبیعی و اثربخش برای پیشگیری و درمان این مشکل هستند و در این میان رویکردهای طب سنتی ایران به ویژه توصیه‌های اساتیدی همچون دکتر خیراندیش مورد توجه قرار گرفته است.
در این مقاله ما به بررسی جامع گرفتگی عروق علل و علائم آن می‌پردازیم و سپس تمرکز خود را بر روش‌های درمانی و پیشگیرانه از دیدگاه طب سنتی قرار می‌دهیم. با تکیه بر اصول علمی طب سنتی و تجربیات ارزشمند سعی داریم قویترین راهکارهای طبیعی برای باز کردن عروق را ارائه دهیم از جمله معرفی برخی ترکیبات گیاهی و شربت‌هایی که در این زمینه مطرح هستند. هدف ما ارائه اطلاعاتی دقیق کاربردی و قابل اعتماد است تا شما بتوانید با آگاهی بیشتری مسیر حفظ سلامت قلب و عروق خود را طی کنید.
گرفتگی رگ قلب چیست؟
گرفتگی رگ قلب یا تصلب شرایین (Atherosclerosis) وضعیتی است که در آن پلاک‌هایی متشکل از چربی کلسترول کلسیم و مواد دیگر در دیواره داخلی سرخرگ‌ها تجمع پیدا می‌کنند. این تجمع باعث سفت و باریک شدن عروق می‌شود و جریان خون حاوی اکسیژن و مواد مغذی به قلب را کاهش می‌دهد. در صورت عدم درمان این وضعیت می‌تواند منجر به آنژین (درد قفسه سینه) حمله قلبی یا سکته شود.
علت گرفتگی رگ قلب چیست؟
علل گرفتگی رگ قلب پیچیده و چندعاملی هستند. برخی از مهمترین عوامل از دیدگاه پزشکی نوین و طب سنتی عبارتند از:
- تغذیه نامناسب و مصرف بیش از حد چربی‌های اشباع و ترانس
- بالا بودن سطح کلسترول بد (LDL) و تری‌گلیسیرید خون
- فشار خون بالا که به دیواره عروق آسیب می‌رساند
- دیابت کنترل نشده که باعث التهاب و آسیب عروقی می‌شود
- چاقی و کم‌تحرکی
- استعمال دخانیات (سیگار و قلیان)
- استرس مزمن
- سابقه خانوادگی بیماری‌های قلبی
- افزایش سن
- برخی دیدگاه‌های طب سنتی نیز بر نقش سوء مزاج‌ها (به ویژه غلبه بلغم و سودا) و تجمع اخلاط غلیظ در ایجاد انسداد عروق تاکید دارند.
علائم گرفتگی رگ قلب
علائم گرفتگی عروق قلب ممکن است در ابتدا خفیف یا حتی نامحسوس باشند اما با پیشرفت بیماری شدیدتر می‌شوند. شایع‌ترین علائم عبارتند از:
- درد یا فشار در قفسه سینه (آنژین) که ممکن است به بازوها گردن فک یا پشت تیر بکشد. این درد معمولاً با فعالیت افزایش و با استراحت کاهش می‌یابد.
- تنگی نفس به خصوص هنگام فعالیت
- خستگی غیرمعمول
- ضربان قلب نامنظم یا تپش قلب
- حالت تهوع یا سوء هاضمه
- تعریق سرد
- احساس ضعف یا سبکی سر
توجه داشته باشید که این علائم در زنان ممکن است متفاوت باشند و شامل خستگی شدید تهوع و درد در ناحیه شکم یا پشت باشد.
پیشگیری از گرفتگی رگ قلب
پیشگیری همواره بهتر از درمان است. راهکارهای پیشگیرانه شامل اصلاح سبک زندگی و توجه به توصیه‌های طب سنتی است:
- داشتن رژیم غذایی سالم و کم‌چرب سرشار از میوه‌ها سبزیجات و غلات کامل.
- کاهش مصرف نمک شکر و غذاهای فرآوری شده.
- ورزش منظم و فعالیت بدنی کافی.
- حفظ وزن مناسب و جلوگیری از چاقی.
- ترک سیگار و دوری از محیط‌های آلوده به دود.
- کنترل فشار خون کلسترول و قند خون.
- مدیریت استرس از طریق تکنیک‌های آرام‌سازی.
- در طب سنتی مصرف برخی عرقیات و دمنوش‌ها با طبع گرم و تر یا معتدل مانند گلاب بیدمشک بهارنارنج و سنبل‌الطیب برای تقویت قلب و اعصاب و پیشگیری از غلبه سودا و بلغم توصیه می‌شود.
- اصلاح مزاج فردی بر اساس تشخیص متخصص طب سنتی.
درمان گرفتگی عروق با طب سنتی و گیاهان دارویی
طب سنتی ایران با تکیه بر خواص بی‌نظیر گیاهان دارویی و ترکیبات طبیعی راهکارهایی را برای کمک به باز شدن عروق و بهبود عملکرد سیستم قلبی عروقی ارائه می‌دهد. این روش‌ها معمولاً با هدف رقیق کردن خون کاهش چربی و کلسترول تقویت عضله قلب و بهبود جریان خون انجام می‌شوند. البته لازم است تاکید کنیم که در موارد شدید گرفتگی عروق مراجعه به پزشک متخصص قلب و عروق و پیگیری درمان‌های نوین پزشکی ضروری است و طب سنتی می‌تواند به عنوان یک درمان مکمل و کمک‌کننده مورد استفاده قرار گیرد.
اساتیدی مانند دکتر خیراندیش بر اهمیت اصلاح سبک زندگی و استفاده هوشمندانه از گیاهان دارویی تاکید دارند. در ادامه به برخی از مهمترین ترکیبات و گیاهان مورد اشاره در این زمینه می‌پردازیم.
نحوه تهیه معجون برای درمان گرفتگی عروق با طب سنتی
یکی از معروف‌ترین و پرکاربردترین معجون‌ها در طب سنتی برای کمک به باز کردن عروق ترکیبی از سیر و لیمو ترش تازه است. این معجون به دلیل خواص ضدالتهابی آنتی‌اکسیدانی و توانایی کمک به کاهش چربی خون مورد توجه قرار گرفته است. تهیه آن نسبتاً ساده است و در منابع مختلف طب سنتی به آن اشاره شده است.
روش مصرف معجون سیر و لیمو ترش
برای تهیه معجون سیر و لیمو ترش معمولاً حدود ۳۰ حبه سیر را پوست گرفته و با ۵ عدد لیمو ترش تازه (که قبلاً هسته‌های آن جدا شده) همراه با پوست در مخلوط‌کن یا غذاساز میکس می‌کنند تا ترکیبی یکدست حاصل شود. سپس این مخلوط را با حدود یک لیتر آب مخلوط کرده و روی حرارت ملایم قرار می‌دهند. پس از اینکه مخلوط به نقطه جوش رسید بلافاصله حرارت را خاموش کرده و می‌گذارند خنک شود. معجون صاف شده در یخچال نگهداری می‌شود.
روش مصرف رایج این معجون نوشیدن روزانه نصف استکان از آن با معده خالی یا بعد از غذا است. دوره مصرف معمولاً سه هفته توصیه می‌شود و پس از آن یک وقفه کوتاه و در صورت نیاز تکرار دوره مطرح است. با این حال توصیه می‌شود پیش از مصرف هرگونه معجون یا داروی گیاهی با یک مشاور سلامت یا متخصص طب سنتی مشورت کنید تا از مناسب بودن آن برای شرایط شما اطمینان حاصل شود.
زردچوبه برای درمان گرفتگی عروق با طب سنتی
زردچوبه ادویه‌ای با رنگ درخشان و خواص دارویی فراوان جایگاه ویژه‌ای در طب سنتی و آشپزی ایرانی دارد. ماده فعال اصلی زردچوبه کورکومین (Curcumin) است که دارای خواص ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی قوی است. از دیدگاه طب سنتی زردچوبه به دلیل طبع گرم و خشک خود می‌تواند به تحلیل بردن اخلاط غلیظ و بهبود جریان خون کمک کند.
مطالعات جدید نیز نشان می‌دهند که کورکومین می‌تواند به کاهش سطح کلسترول خون و جلوگیری از تجمع پلاک در عروق کمک کند. مصرف منظم زردچوبه در غذاها یا به صورت دمنوش (ترکیب با شیر یا آب گرم) می‌تواند در پیشگیری و کمک به درمان گرفتگی عروق موثر باشد.
زنجبیل برای درمان گرفتگی رگ‌های قلبی
زنجبیل گیاهی با طبع گرم و خشک از دیرباز در طب سنتی برای بهبود گردش خون و تقویت قلب استفاده می‌شده است. خواص ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی زنجبیل می‌تواند به کاهش التهاب در دیواره عروق و جلوگیری از تشکیل لخته کمک کند. همچنین برخی تحقیقات نشان می‌دهند که زنجبیل ممکن است در کاهش کلسترول و فشار خون نقش داشته باشد.
مصرف زنجبیل به صورت تازه در غذاها دمنوش زنجبیل (به تنهایی یا با عسل و لیمو) یا افزودن پودر آن به نوشیدنی‌ها و غذاها می‌تواند به سلامت قلب و عروق کمک کند. دمنوش زنجبیل به خصوص در فصول سرد سال برای بهبود جریان خون مفید است.
برای درمان گرفتگی عروق با طب سنتی از شربت لیمو استفاده کنید
شربت لیمو ترش تازه به خصوص در ترکیب با عسل یا شکر قهوه‌ای نوشیدنی خوشایند و مفیدی است که می‌تواند به سلامت عروق کمک کند. لیمو ترش سرشار از ویتامین C و آنتی‌اکسیدان‌ها است و می‌تواند به تقویت دیواره عروق و کاهش التهاب کمک کند. همچنین لیمو ترش خاصیت رقیق‌کنندگی خون دارد و به بهبود جریان خون کمک می‌کند.
مصرف منظم شربت لیمو (تهیه شده از آب لیمو ترش تازه و آب) می‌تواند به پاکسازی بدن و بهبود عملکرد سیستم قلبی عروقی کمک کند. این شربت به خصوص در فصول گرم سال برای رفع عطش و تقویت عمومی بدن نیز مفید است.</
مصرف سیر برای درمان گرفتگی رگ‌های قلبی مفید است
سیر یکی از قدرتمندترین گیاهان دارویی در طب سنتی برای سلامت قلب و عروق است. سیر حاوی ترکیبات گوگردی فعال مانند آلیسین (Allicin) است که خواص درمانی متعددی دارند. از دیدگاه طب سنتی سیر دارای طبع گرم و خشک است و به دلیل خاصیت تحلیل‌برنده و بازکنندگی خود شناخته می‌شود.
تحقیقات علمی نیز نشان داده‌اند که سیر می‌تواند به کاهش فشار خون کاهش کلسترول بد (LDL) جلوگیری از تشکیل لخته خون و کاهش تجمع پلاک در عروق کمک کند. مصرف منظم سیر خام یا پخته در رژیم غذایی یا استفاده از مکمل‌های استاندارد سیر می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری و کمک به درمان گرفتگی عروق ایفا کند.
فلفل قرمز قاتل گرفتگی رگ‌های قلبی
فلفل قرمز و ماده فعال آن کپسایسین (Capsaicin) دارای خواص متعددی برای سلامت قلب و عروق هستند. از دیدگاه طب سنتی فلفل قرمز طبع بسیار گرم و خشکی دارد و می‌تواند به افزایش حرارت در بدن و بهبود جریان خون کمک کند. کپسایسین می‌تواند به کاهش فشار خون کاهش کلسترول و تری‌گلیسیرید خون و جلوگیری از تشکیل لخته کمک کند.
افزودن مقدار کمی فلفل قرمز به غذاها می‌تواند متابولیسم بدن را افزایش داده و به سلامت عروق کمک کند. البته به دلیل طبع بسیار گرم آن مصرف آن برای افراد با مزاج گرم یا افرادی که مشکلات گوارشی دارند باید با احتیاط و تحت نظر متخصص باشد.
شربت فومیسل (دوای قلب و عروق) حکیم خیراندیش
در میان توصیه‌های طب سنتی برای تقویت قلب و باز کردن عروق برخی ترکیبات اختصاصی نیز توسط حکیمان معرفی شده‌اند. شربت فومیسل یا “دوای قلب و عروق” یکی از این موارد است که نام آن با توصیه‌های حکیم حسین خیراندیش گره خورده است. این شربت ترکیبی از مواد طبیعی است که با هدف تقویت عضله قلب بهبود خون‌رسانی به آن و کمک به رفع انسداد و گرفتگی عروق تهیه می‌شود.
ترکیبات دقیق این شربت ممکن است متفاوت باشد اما معمولاً شامل عصاره یا عرقیات گیاهانی نظیر گل گاوزبان سنبل‌الطیب بیدمشک بهارنارنج و زعفران در پایه عسل طبیعی است. این مواد هر یک به تنهایی خواص مفیدی برای قلب و عروق دارند؛ به عنوان مثال گل گاوزبان و سنبل‌الطیب آرام‌بخش و مقوی قلب هستند عسل به عنوان حامل و تقویت‌کننده عمومی عمل می‌کند و زعفران در طب سنتی برای تقویت قلب و بهبود گردش خون شناخته شده است. مصرف این شربت طبق دستور متخصص طب سنتی می‌تواند به عنوان بخشی از برنامه درمانی یا پیشگیری برای سلامت قلب و عروق مفید باشد.
درمان گرفتگی عروق پا
گرفتگی عروق پا که اغلب به دلیل تصلب شرایین در شریان‌های اندام تحتانی رخ می‌دهد می‌تواند باعث درد بی‌حسی ضعف و گرفتگی در پاها شود به خصوص هنگام راه رفتن (لنگیدن متناوب). این وضعیت می‌تواند خطرناک باشد زیرا نشان‌دهنده وجود گرفتگی در سایر عروق بدن از جمله عروق قلب و مغز نیز هست.
درمان گرفتگی عروق پا شامل تغییر سبک زندگی (ترک سیگار ورزش رژیم غذایی سالم) دارودرمانی برای کنترل عوامل خطر (کلسترول فشار خون دیابت) و در موارد پیشرفته‌تر آنژیوپلاستی یا جراحی برای باز کردن یا کنارگذر از عروق مسدود شده است. از دیدگاه طب سنتی راهکارهایی که برای گرفتگی عروق قلب ذکر شد (مانند معجون سیر و لیمو زنجبیل زردچوبه) می‌توانند به بهبود کلی گردش خون در بدن از جمله در پاها کمک کنند. همچنین ماساژ با روغن‌های گرم (مانند روغن سیاه‌دانه یا زنجبیل) در ناحیه پاها می‌تواند به بهبود موضعی جریان خون کمک کند.
آیا گرفتگی عروق پا خطرناک است؟
بله گرفتگی عروق پا می‌تواند بسیار خطرناک باشد. این وضعیت نه تنها باعث محدودیت در حرکت و کاهش کیفیت زندگی می‌شود بلکه یک علامت هشداردهنده جدی برای وجود بیماری عروق کرونر قلب و بیماری عروق مغزی (که می‌تواند منجر به سکته مغزی شود) است. در موارد شدید گرفتگی عروق پا می‌تواند منجر به زخم‌هایی شود که به راحتی بهبود نمی‌یابند و حتی در نهایت به قطع عضو (آمپوتاسیون) نیاز پیدا کنند. بنابراین تشخیص و درمان به موقع گرفتگی عروق پا از اهمیت بالایی برخوردار است.
برای گرفتگی عروق پا به چه دکتری مراجعه کنیم؟
برای تشخیص و درمان گرفتگی عروق پا اولین قدم مراجعه به پزشک عمومی است. پزشک عمومی می‌تواند با بررسی علائم و سابقه پزشکی شما معاینه فیزیکی و انجام برخی آزمایش‌های اولیه شما را به متخصص مربوطه ارجاع دهد. متخصصانی که در زمینه بیماری‌های عروق پا فعالیت می‌کنند عبارتند از:
- متخصص قلب و عروق: از آنجایی که گرفتگی عروق پا اغلب با بیماری عروق کرونر همراه است متخصص قلب می‌تواند به ارزیابی کلی سلامت عروق شما بپردازد.
- متخصص جراحی عروق (Vascular Surgeon): این متخصص در زمینه تشخیص و درمان بیماری‌های شریان‌ها و وریدها از جمله گرفتگی عروق پا تخصص دارد و می‌تواند درمان‌های جراحی یا روش‌های کم‌تهاجمی‌تر مانند آنژیوپلاستی را انجام دهد.
- متخصص داخلی یا فوق تخصص غدد (در صورت داشتن دیابت): دیابت یکی از عوامل خطر اصلی گرفتگی عروق پا است و کنترل آن نقش حیاتی در مدیریت این بیماری دارد.
علاوه بر این برای بهره‌مندی از راهکارهای مکمل طب سنتی می‌توانید با یک مشاور سلامت یا متخصص طب سنتی نیز مشورت کنید.
چه غذاهایی برای باز شدن عروق مفید هستند؟
غذاهایی که سرشار از فیبر آنتی‌اکسیدان‌ها و چربی‌های سالم هستند برای سلامت عروق مفیدند. این شامل میوه‌ها و سبزیجات رنگارنگ غلات کامل حبوبات ماهی‌های چرب (مانند سالمون) مغزها و دانه‌ها (مانند گردو و دانه چیا) و روغن زیتون است. سیر زردچوبه و زنجبیل نیز در این دسته قرار می‌گیرند.
آیا ورزش برای باز شدن عروق قلب موثر است؟
ورزش منظم به طور مستقیم عروق مسدود شده را “باز” نمی‌کند اما نقش حیاتی در بهبود سلامت کلی سیستم قلبی عروقی دارد. ورزش به تقویت عضله قلب بهبود گردش خون کاهش فشار خون کاهش کلسترول بد و کنترل وزن کمک می‌کند. این عوامل در کنار هم می‌توانند به کند کردن روند گرفتگی عروق و بهبود عملکرد عروق موجود کمک کنند. برای حفظ سلامتیم و عروق ورزش یک جزء ضروری است.