گمرکی کالای همراه مسافر

مقررات گمرکی کالای همراه مسافر به مجموعه ای از قوانین و ضوابط اطلاق می شود که بر ورود و خروج اقلام و وسایل شخصی همراه مسافران در مبادی گمرک کشور نظارت دارد و شامل تعیین اقلام مجاز و ممنوع، میزان معافیت های عوارض گمرکی و فرآیندهای اظهار کالا و ترخیص کالا است.

سفر، چه برای مقاصد تفریحی، کاری یا تحصیلی، همواره با جابجایی اقلام و وسایل شخصی همراه است. این جابجایی بین المللی، مستلزم رعایت قوانین و مقررات خاصی است که توسط نهادهای گمرک هر کشور وضع می شوند. آشنایی با این قوانین، برای هر فردی که قصد ورود یا خروج از کشور را دارد، امری ضروری است. عدم آگاهی یا بی توجهی به این ضوابط می تواند منجر به مشکلات حقوقی، جریمه های مالی و حتی توقیف کالا شود. از این رو، درک دقیق جنبه های مختلف گمرکی کالای همراه مسافر، از تعریف و انواع کالا تا نحوه اظهار و شرایط ترخیص، از اهمیت بالایی برخوردار است.

مقررات گمرکی مربوط به کالای همراه مسافر

مقررات گمرکی مربوط به کالای همراه مسافر، چارچوبی قانونی است که ورود و خروج کالاها را از مبادی گمرک کشور تنظیم می کند. این قوانین گمرکی با هدف کنترل جریان کالا، جلوگیری از قاچاق و تامین حقوق و عوارض گمرکی دولت تدوین شده اند. مهم ترین بخش این مقررات در قانون امور گمرکی و آیین نامه اجرایی آن آمده است. این مقررات، هم برای مسافران ورودی و هم برای مسافران خروجی اعمال می شوند و تمایزات خاص خود را دارند.

به طور کلی، کالاهایی که جنبه تجاری نداشته باشند و برای استفاده شخصی یا به عنوان سوغات در حد متعارف باشند، از تسهیلات ویژه ای برخوردارند. اما کالاهای با جنبه تجاری، حتی اگر همراه مسافر باشند، مشمول قوانین واردات کالا و صادرات کالا تجاری خواهند شد. گمرک ایران برای تسریع فرآیند بازرسی و ترخیص کالا، از نظام دو مسیره (کانال سبز و کانال قرمز) استفاده می کند. انتخاب هر مسیر توسط مسافر، به منزله اظهار کالا و پذیرش مسئولیت محتویات آن است.

تعریف کالای همراه مسافر

کالای همراه مسافر به اقلامی اطلاق می شود که مسافر هنگام ورود یا خروج از کشور، به صورت شخصی و برای استفاده در طول سفر یا به عنوان هدیه و سوغات، با خود حمل می کند. این کالاها شامل طیف وسیعی از اقلام می شوند، از لوازم شخصی روزمره مانند لباس و لوازم بهداشتی گرفته تا کالاهای الکترونیکی قابل حمل، کتاب، و اقلام مصرفی. ویژگی اصلی این کالاها، غیرتجاری بودن آن ها و متناسب بودن با شان مسافر و مدت اقامت اوست.

بر اساس قوانین گمرکی، این کالاها معمولاً از پرداخت کامل حقوق ورودی یا انجام تشریفات پیچیده تجاری معاف هستند، مشروط بر اینکه از حدود و سقف های تعیین شده تجاوز نکنند. تشخیص جنبه تجاری یا غیرتجاری کالا بر عهده ماموران گمرک است و در صورت وجود هرگونه تردید، مسافر موظف به ارائه توضیحات و مدارک لازم است. این تعریف، مرزی بین واردات کالا شخصی و واردات کالا تجاری ایجاد می کند و مبنای اعمال مقررات و معافیت گمرکی است.

انواع کالای همراه مسافر

کالای همراه مسافر را می توان از جنبه های مختلفی دسته بندی کرد که هر یک مقررات خاص خود را دارند. این دسته بندی به شرح زیر است:

1. لوازم شخصی: این کالاها شامل پوشاک، لوازم بهداشتی، آرایشی، کتاب، لوازم ورزشی و سایر اقلامی است که مسافر به طور معمول برای استفاده شخصی خود در طول سفر نیاز دارد. این اقلام معمولاً مشمول معافیت گمرکی کامل هستند و نیازی به اظهار کالا یا پرداخت عوارض ندارند، مگر اینکه تعداد آن ها بیش از حد متعارف باشد.

2. سوغات و هدایا: کالاهایی که مسافر برای هدیه دادن به دوستان و خانواده یا به عنوان یادگاری از سفر با خود می آورد. این کالاها نیز تا سقف ارزشی مشخصی (در حال حاضر 80 دلار در سال برای مسافران ورودی) از حقوق ورودی معاف هستند. مازاد بر این مبلغ، در صورت غیرتجاری بودن، مشمول پرداخت عوارض گمرکی خواهد شد.

3. کالاهای مصرفی: شامل مواد غذایی، سیگار و دخانیات، و نوشیدنی ها (غیر الکلی) که برای مصرف شخصی مسافر در نظر گرفته شده اند. برای این کالاها نیز معمولاً سقف و محدودیت های مقداری وجود دارد که باید رعایت شود.

4. کالاهای دارای جنبه تجاری: هرگونه کالا که به قصد فروش یا مبادلات تجاری توسط مسافر حمل شود، حتی اگر در حجم کم باشد، مشمول مقررات واردات کالا یا صادرات کالا تجاری خواهد بود و نیازمند رعایت تشریفات مربوط به آن، از جمله ثبت سفارش و ارائه کارت بازرگانی است.

5. ابزار کار و حرفه: برای ایرانیان مقیم خارج یا اتباع خارجی که برای کار به ایران سفر می کنند، ابزار و آلات دستی مربوط به شغل یا حرفه آن ها، تحت شرایط خاصی از حقوق ورودی معاف هستند. این معافیت منوط به تایید اشتغال و تناسب ابزار با حرفه مورد ادعاست.

6. ارز و طلا: حمل ارز (نقدی و اسناد بی نام) و طلا و جواهرات نیز مشمول مقررات خاصی است. میزان مجاز ارز همراه مسافر بدون نیاز به اظهار کالا محدود است و مازاد بر آن باید به گمرک اظهار کالا شود. طلا و جواهرات نیز در حد متعارف شخصی مجازند، اما حمل مقادیر زیاد طلا و فلزات گرانبها نیاز به مجوز دارد.

کالاهای مجاز همراه مسافر

کالاهای مجاز همراه مسافر شامل اقلامی هستند که مسافر می تواند بدون نیاز به مجوزهای خاص تجاری و صرفاً با رعایت مقررات گمرکی مربوط به کالای همراه مسافر، آن ها را وارد یا از کشور خارج کند. این اقلام عمدتاً شامل لوازم شخصی، سوغات، و کالاهای مصرفی در حد متعارف می شوند. برای مسافران ورودی، اقلامی مانند لباس، لوازم آرایشی و بهداشتی شخصی، کتاب، مجلات، سیگار (تا سقف مشخص مثلاً یک کارتن)، و لوازم الکترونیکی قابل حمل مانند تلفن همراه، لپ تاپ، دوربین عکاسی و فیلمبرداری، در صورتی که جنبه تجاری نداشته باشند، مجاز هستند.

برای مسافران خروجی نیز، به طور کلی لوازم شخصی و کالاهای ایرانی (مانند فرش دستباف، صنایع دستی) تا سقف و تعداد مشخصی مجاز به خروج هستند. خروج ارز نیز تا سقف مشخصی مجاز است و مازاد بر آن باید اظهار کالا شود. مقررات دقیق برای هر نوع کالا و سقف های مجاز آن، توسط گمرک جمهوری اسلامی ایران به طور دوره ای اعلام می شود و مسافران باید پیش از سفر از آخرین بخشنامه ها مطلع شوند. اهمیت عدم تجاری بودن کالا در این بخش بسیار بالاست؛ هرگونه کالا که ظاهراً برای فروش باشد، مشمول مقررات واردات کالا و صادرات کالا تجاری خواهد شد.

کالاهای ممنوعه همراه مسافر

کالاهای ممنوعه همراه مسافر به اقلامی اشاره دارد که ورود کالا یا خروج کالا آن ها از مرزهای کشور، تحت هر شرایطی، مطلقاً ممنوع است و حمل آن ها جرم محسوب می شود. این کالاها به دلیل ماهیت خطرناک، مضر، یا مغایر با قوانین و ارزش های کشور، اجازه جابجایی ندارند. فهرست این کالاها بسیار گسترده است و شامل موارد زیر می شود:

1. مواد مخدر و روان گردان: حمل هرگونه مواد مخدر، اعم از سنتی و صنعتی، یا مواد روان گردان، حتی به مقدار بسیار کم، با مجازات های سنگین مواجه است.

2. اسلحه و مهمات: انواع اسلحه گرم و سرد، مهمات، و مواد منفجره به هیچ وجه مجاز به ورود کالا یا خروج کالا نیستند.

3. مشروبات الکلی: ورود کالا و حمل مشروبات الکلی به کشور ممنوع است.

4. کالاهای خلاف عفت عمومی و ارزش های دینی: اقلامی مانند کتب، مجلات، فیلم ها، تصاویر و هرگونه محتوای مستهجن یا مغایر با اخلاق و شئونات اسلامی.

5. کالاهای تقلبی و نقض کننده کپی رایت: کالاهای جعلی، اقلام قاچاق، یا کالاهایی که حقوق مالکیت فکری را نقض می کنند.

6. اقلام تاریخی و میراث فرهنگی: خروج هرگونه شیء تاریخی، عتیقه، یا اقلامی که جزو میراث فرهنگی کشور محسوب می شوند، بدون مجوزهای خاص و رسمی، ممنوع است.

7. برخی داروها: حمل داروهای خاص و کنترل شده بدون نسخه پزشک و تاییدیه رسمی، یا در مقادیر زیاد، ممنوع است. مسافر باید نسخه پزشک به همراه داشته باشد و مقدار دارو متناسب با نیاز درمانی باشد.

8. حیوانات و گیاهان حفاظت شده: ورود کالا یا خروج کالا گونه های حیوانی یا گیاهی که در معرض خطر انقراض هستند یا مشمول کنوانسیون های بین المللی حفاظت از حیات وحش (CITES) می شوند، بدون مجوزهای لازم، ممنوع است.

9. برخی تجهیزات ماهواره ای و مخابراتی: ورود کالا و استفاده از برخی تجهیزات ماهواره ای و مخابراتی خاص بدون مجوزهای مربوطه، ممنوع است.

10. مواد رادیواکتیو و هسته ای: حمل این مواد به هر شکل، ممنوع است.

در صورت کشف کالاهای ممنوعه، علاوه بر توقیف کالا، مسافر با پیگرد قانونی و مجازات های سنگین روبرو خواهد شد. لذا، آگاهی کامل از لیست کالاهای ممنوعه پیش از سفر، از اهمیت حیاتی برخوردار است.

سقف ارزش کالای همراه مسافر

یکی از مهم ترین مقررات گمرکی برای کالای همراه مسافر، تعیین سقف ارزش برای معافیت گمرکی است. بر اساس آیین نامه اجرایی قانون امور گمرکی، کالای همراه مسافر ورودی (غیرتجاری) تا سقف ارزشی مشخص، از پرداخت حقوق ورودی معاف است. این سقف ارزش به طور سالانه توسط گمرک جمهوری اسلامی ایران اعلام می شود و برای سال ۱۴۰۲، این میزان 80 دلار آمریکا تعیین شده است. این به این معنی است که مسافر می تواند در هر سال، تا سقف 80 دلار کالا را بدون پرداخت عوارض گمرکی وارد کشور کند.

در صورتی که ارزش کالاهای همراه مسافر بیش از این مبلغ 80 دلار باشد، مازاد بر آن، مشروط بر اینکه کالاها همچنان جنبه غیرتجاری داشته باشند، مشمول پرداخت حقوق گمرکی و دو برابر سود بازرگانی خواهد بود. این مقررات برای جلوگیری از سوءاستفاده از عنوان کالای همراه مسافر برای واردات کالا تجاری و همچنین تامین درآمدهای گمرکی دولت وضع شده است. مسافران باید توجه داشته باشند که این سقف ارزش، سالانه است و نمی توان آن را به سال های بعد منتقل کرد یا در یک سال چندین بار از آن استفاده نمود. ارزش گذاری کالا توسط کارشناسان گمرک صورت می گیرد و مبنای محاسبه عوارض خواهد بود.

نحوه اظهار کالای همراه مسافر

اظهار کالا به معنای اعلام رسمی و دقیق محتویات کالاهای همراه مسافر به گمرک است. این فرآیند از ارکان اصلی ترخیص کالا محسوب می شود و برای جلوگیری از مشکلات قانونی و قاچاق، بسیار حیاتی است. در مبادی گمرکی بین المللی مانند فرودگاه ها، گمرک ایران از سیستم دو مسیره یا کانال های سبز و قرمز استفاده می کند:

1. کانال سبز (Green Channel): برای مسافرانی که هیچ کالای مشمول عوارض گمرکی، کالای ممنوعه یا کالای محدود (نیاز به مجوز) همراه ندارند. انتخاب این مسیر به منزله اظهار کالا مبنی بر عدم وجود کالای خاص است. مسافرانی که از این مسیر عبور می کنند، کمتر مورد بازرسی دقیق قرار می گیرند، اما گمرک حق بازرسی تصادفی را برای خود محفوظ می دارد.

2. کانال قرمز (Red Channel): برای مسافرانی که کالای مشمول عوارض گمرکی، کالای ممنوعه، کالای محدود یا ارز بیش از سقف مجاز همراه دارند. مسافر موظف است با مراجعه به این کانال، فرم اظهار کالا را تکمیل کرده و جزئیات دقیق کالاها، از جمله نوع، تعداد، ارزش و منشأ آن ها را اعلام کند. در این مسیر، کالا توسط ماموران گمرک بازرسی، ارزش گذاری کالا و در صورت لزوم، حقوق ورودی و عوارض گمرکی آن محاسبه و اخذ می شود.

اهمیت اظهار کالا صحیح و صادقانه در این است که هرگونه عدم اظهار کالا یا اظهار کالا خلاف واقع، می تواند به جرم قاچاق منجر شود و تبعات حقوقی و مالی سنگینی برای مسافر در پی داشته باشد. حتی اگر مسافر به اشتباه کالای ممنوعه همراه داشته باشد و آن را اظهار کالا کند، گمرک موظف است ممنوعیت خروج یا ورود کالا را به وی اعلام کند تا کالا را بازگرداند و در این صورت، معمولاً جریمه ای از مسافر وصول نمی شود.

عوارض گمرکی کالای همراه مسافر

عوارض گمرکی کالای همراه مسافر به مجموعه ای از وجوهی اطلاق می شود که گمرک بابت ورود کالا به کشور، از مسافر دریافت می کند. این عوارض شامل حقوق ورودی و سایر عوارض و مالیات های مربوطه است. همانطور که پیشتر اشاره شد، کالای همراه مسافر ورودی، تا سقف 80 دلار در سال، از پرداخت حقوق ورودی معاف است.

در صورتی که ارزش کالاهای غیرتجاری همراه مسافر، از این میزان فراتر رود، مازاد بر مبلغ معافیت گمرکی، مشمول پرداخت حقوق گمرکی و دو برابر سود بازرگانی خواهد بود. سود بازرگانی توسط دولت تعیین می شود و به همراه حقوق گمرکی، مبنای محاسبه عوارض را تشکیل می دهد. این عوارض بر اساس نوع کالا، ارزش آن و نرخ های مصوب محاسبه می شوند.

پرداخت این عوارض در محل گمرک و پس از اظهار کالا و بازرسی آن صورت می گیرد. لازم به ذکر است که کالاهای دارای جنبه تجاری، مشمول مقررات واردات کالا تجاری خواهند بود و نرخ حقوق ورودی و عوارض آن ها بر اساس تعرفه های تجاری محاسبه می شود که معمولاً بسیار بالاتر از نرخ های کالای همراه مسافر است.

آگاهی از سقف معافیت گمرکی و نحوه محاسبه عوارض، به مسافران کمک می کند تا با برنامه ریزی دقیق تر، از پرداخت هزینه های پیش بینی نشده یا مواجه شدن با مشکلات در گمرک جلوگیری کنند.

معافیت های گمرکی کالای همراه مسافر

معافیت های گمرکی کالای همراه مسافر از جمله تسهیلاتی هستند که برای سهولت در جابجایی کالاهای شخصی و غیرتجاری مسافران در نظر گرفته شده اند. این معافیت ها به شرح زیر است:

1. معافیت ارزشی: کالای همراه مسافر ورودی، در هر سال، تا سقف 80 دلار آمریکا از پرداخت حقوق ورودی معاف است. این معافیت برای تمامی کالاهای غیرتجاری و شخصی که مسافر همراه دارد، اعمال می شود.

2. لوازم شخصی: لوازم شخصی مسافر که به طور معمول برای استفاده در طول سفر لازم است (مانند لباس، لوازم بهداشتی، کتاب، و اقلام الکترونیکی قابل حمل) به طور کامل از پرداخت عوارض گمرکی معاف هستند، مشروط بر اینکه جنبه تجاری نداشته باشند و متناسب با شان مسافر باشند.

3. لوازم منزل ایرانیان مقیم خارج: ایرانیان مقیم خارج که حداقل یک سال در خارج از کشور اقامت داشته اند و قصد بازگشت به ایران را دارند، می توانند لوازم منزل و کالاهای شخصی خود را در حد متعارف و غیرتجاری، بدون پرداخت حقوق ورودی وارد کشور کنند. این معافیت منوط به رعایت شرایط زمانی (ورود کالا از یک ماه قبل تا نه ماه بعد از ورود شخص) و عدم استفاده از این معافیت در پنج سال گذشته است.

4. ابزار کار و حرفه: آلات و ابزار دستی، اعم از برقی و غیربرقی، مربوط به کار یا حرفه ایرانیان شاغل در خارج و اتباع خارجی که برای کار به ایران می آیند، از پرداخت حقوق ورودی معاف هستند. این معافیت نیازمند تایید اشتغال توسط مقامات کنسولی ایران یا مقامات محلی و ورود ابزار کار در بازه زمانی مشخص است.

5. لوازم شخصی مسافران غیرمقیم ایران: مسافران غیرمقیم ایران (اعم از خارجی و ایرانیان مقیم خارج) می توانند لوازم شخصی خود را به طور قطعی وارد کشور کنند. همچنین، برخی اقلام خاص مانند جواهرآلات شخصی، دوربین، آلات موسیقی، لپ تاپ و تلفن همراه را می توانند با رویه ورود کالا موقت و با ارائه تضمین، وارد کشور نمایند و هنگام خروج، آن را بازگردانند.

هدف از این معافیت ها، تسهیل تردد مسافران و جلوگیری از تحمیل هزینه های غیرضروری بر اقلام شخصی آن هاست، در حالی که همچنان کنترل های لازم برای جلوگیری از سوءاستفاده های تجاری یا قاچاق حفظ می شود.

شرایط ترخیص کالای همراه مسافر

شرایط ترخیص کالای همراه مسافر به مجموعه ای از مراحل و ضوابطی گفته می شود که مسافر برای خارج کردن کالاهای خود از قلمرو گمرکی باید رعایت کند. این فرآیند، بسته به نوع کالا و ارزش آن، متفاوت است:

1. اظهار کالا و بازرسی: اولین گام، اظهار کالا به گمرک است که معمولاً از طریق انتخاب مسیر سبز یا قرمز انجام می شود. پس از اظهار کالا، کالاها توسط ماموران گمرک بازرسی می شوند تا از مطابقت محتویات با اظهار کالا و عدم وجود کالاهای ممنوعه اطمینان حاصل شود.

2. عدم جنبه تجاری: مهم ترین شرط برای ترخیص کالای همراه مسافر بدون تشریفات تجاری، غیرتجاری بودن کالاها است. کالاهایی که جنبه تجاری داشته باشند، حتی اگر همراه مسافر باشند، مشمول مقررات واردات کالا یا صادرات کالا تجاری شده و نیاز به ثبت سفارش، کارت بازرگانی و سایر مجوزهای مربوطه خواهند داشت.

3. پرداخت عوارض: در صورتی که ارزش کالاهای غیرتجاری مسافر بیش از سقف معافیت گمرکی باشد، مسافر موظف به پرداخت حقوق ورودی و سایر عوارض گمرکی مربوطه است. این پرداخت معمولاً در محل گمرک و پس از ارزش گذاری کالا صورت می گیرد.

4. پته گمرکی: برای کالاهای غیرتجاری که مشمول معافیت هستند یا عوارض آن ها پرداخت شده است، گمرک اقدام به صدور پته گمرکی می کند. پته گمرکی به منزله مجوز خروج کالا از قلمرو گمرکی است و بدون آن، کالا قابل ترخیص نخواهد بود. این پته جایگزین اظهارنامه کتبی و ثبت سفارش برای کالاهای غیرتجاری می شود.

5. رعایت سایر مقررات: مسافر باید از رعایت سایر مقررات و ضوابط خاص برای برخی کالاها (مانند ارز، طلا، دارو، حیوانات خانگی) اطمینان حاصل کند. برخی کالاها ممکن است نیاز به مجوزهای بهداشتی، قرنطینه ای یا فرهنگی داشته باشند.

6. امانت سپاری کالا: مسافرانی که برای مدت کوتاه به کشور وارد می شوند و نمی خواهند کالاهای خود را در طول اقامت حمل کنند، می توانند با اظهار کالا و تحویل آن به انبار گمرک، کالاها را به امانت بگذارند و هنگام خروج، آن ها را تحویل بگیرند. این امر نیازمند ثبت در دفتر انبار و دریافت قبض انبار است.

رعایت دقیق این شرایط، فرآیند ترخیص کالا را برای مسافر تسهیل کرده و از بروز هرگونه مشکل جلوگیری می کند.

مقررات واردات کالاهای همراه ایرانیان مقیم خارج

مقررات واردات کالاهای همراه ایرانیان مقیم خارج از کشور، به دلیل شرایط خاص اقامت و بازگشت آن ها به وطن، دارای تسهیلات و ضوابط متفاوتی نسبت به مسافران عادی است. این مقررات با هدف تسهیل بازگشت هموطنان به کشور و جلوگیری از تحمیل هزینه های گزاف بر لوازم زندگی آن ها تدوین شده اند. اصلی ترین تسهیلات مربوط به ورود کالا لوازم منزل و کالاهای شخصی این افراد است که تحت شرایطی خاص، از پرداخت حقوق ورودی و عوارض گمرکی معاف می شوند.

این مقررات در مواد 77 و 78 قانون امور گمرکی و ماده 135 آیین نامه اجرایی آن پیش بینی شده اند و به ایرانیان مقیم خارج اجازه می دهند تا پس از مدت زمان مشخصی اقامت در خارج از کشور، لوازم زندگی خود را بدون نیاز به ثبت سفارش و با پته گمرکی، وارد و ترخیص کالا کنند. این تسهیلات نه تنها شامل لوازم منزل می شود، بلکه ابزار و آلات کار مربوط به حرفه آن ها را نیز در بر می گیرد، مشروط بر اینکه جنبه تجاری نداشته باشند و با شان اجتماعی فرد متناسب باشند.

شرایط خاص واردات کالای ایرانیان مقیم خارج

برای بهره مندی ایرانیان مقیم خارج از تسهیلات و معافیت گمرکی در واردات کالا، رعایت شرایط خاصی الزامی است:

1. مدت اقامت: مسافر ایرانی باید حداقل یک سال (365 روز) به طور مستمر در خارج از کشور اقامت داشته باشد. این اقامت باید قابل اثبات باشد (مثلاً از طریق مهر خروج و ورود در گذرنامه یا گواهی اقامت).

2. بازه زمانی ورود کالا: لوازم و اشیای مورد نظر باید از یک ماه قبل از ورود کالا شخص به قلمرو گمرکی ایران تا نه ماه پس از تاریخ ورود کالا وی، وارد کشور شوند. رعایت این بازه زمانی برای ترخیص کالا با معافیت ضروری است.

3. تناسب و غیرتجاری بودن: لوازم و اشیا وارداتی باید با وضع و شان اجتماعی فرد متناسب باشند و فاقد جنبه تجاری باشند. تشخیص این تناسب و عدم تجاری بودن بر عهده گمرک است. به عنوان مثال، وارد کردن تعداد زیادی از یک نوع کالا، حتی اگر شخصی باشد، می تواند جنبه تجاری تلقی شود.

4. عدم استفاده قبلی از معافیت گمرکی: فرد در پنج سال گذشته نباید از این تسهیلات معافیت گمرکی استفاده کرده باشد. این شرط برای جلوگیری از سوءاستفاده های مکرر از این معافیت وضع شده است.

5. ابزار کار و حرفه: برای ابزار و آلات دستی مربوط به کار یا حرفه، علاوه بر شرایط فوق، اشتغال فرد به حرفه و پیشه مورد ادعا باید توسط مقامات کنسولی ایران در کشور محل اقامت قبلی یا در نقاط فاقد کنسولگری، توسط مقامات محلی، به تصدیق رسیده و گواهی شود.

رعایت دقیق این شرایط، امکان ورود کالا لوازم منزل و کالاهای شخصی ایرانیان مقیم خارج را با حداقل تشریفات و عوارض گمرکی فراهم می آورد.

محدودیت های کالای همراه ایرانیان مقیم خارج

با وجود تسهیلات ویژه برای ایرانیان مقیم خارج، محدودیت های کالای همراه ایرانیان مقیم خارج نیز وجود دارد که باید به آن ها توجه شود. این محدودیت ها عمدتاً برای جلوگیری از سوءاستفاده های تجاری و حفظ کنترل بر ورود کالا به کشور اعمال می شوند:

1. جنبه تجاری: مهم ترین محدودیت، عدم امکان واردات کالا با جنبه تجاری تحت عنوان کالای همراه مسافر است. هرگونه کالا که به قصد فروش یا استفاده تجاری وارد شود، حتی اگر توسط ایرانیان مقیم خارج حمل شود، مشمول مقررات واردات کالا تجاری خواهد شد و نیازمند طی تشریفات کامل تجاری و پرداخت حقوق ورودی و عوارض مربوطه است.

2. تناسب با شان: کالاهای وارداتی باید با شان و وضعیت اجتماعی مسافر متناسب باشند. گمرک حق بازرسی و تشخیص این تناسب را دارد و در صورت عدم تناسب، ممکن است معافیت گمرکی لغو شود یا کالا مشمول عوارض شود.

3. کالاهای ممنوعه و مشروط: ایرانیان مقیم خارج نیز مانند سایر مسافران، مجاز به ورود کالا یا خروج کالا کالاهای ممنوعه نیستند. همچنین برای کالاهای محدود (مجاز مشروط) مانند برخی تجهیزات مخابراتی یا داروهای خاص، اخذ مجوزهای لازم پیش از ورود کالا الزامی است.

4. محدودیت های مقداری: حتی برای کالاهای شخصی و لوازم منزل، ممکن است محدودیت های مقداری عرفی وجود داشته باشد. به عنوان مثال، ورود کالا تعداد زیادی از یک وسیله الکترونیکی، حتی اگر شخصی باشد، می تواند سوال برانگیز تلقی شود.

5. ارز و طلا: حمل ارز و طلا نیز برای ایرانیان مقیم خارج مشمول همان مقررات عمومی ارز همراه مسافر است و مازاد بر سقف مجاز باید اظهار کالا شود.

رعایت این محدودیت ها برای اطمینان از اعمال صحیح معافیت گمرکی و جلوگیری از سوءاستفاده از آن ضروری است. مسافران باید پیش از سفر، از آخرین مقررات و محدودیت ها اطلاع یابند تا با مشکل مواجه نشوند.

مدارک لازم برای کالای ایرانیان مقیم خارج

برای بهره مندی از تسهیلات معافیت گمرکی و ترخیص کالا لوازم منزل و کالاهای شخصی ایرانیان مقیم خارج، ارائه مدارک خاصی به گمرک ضروری است. این مدارک به گمرک کمک می کنند تا شرایط لازم برای اعمال معافیت را تایید کند:

1. گذرنامه: گذرنامه مسافر که حاوی مهرهای ورود کالا و خروج است و مدت زمان اقامت وی در خارج از کشور را نشان می دهد. این مدرک برای اثبات شرط اقامت حداقل یک ساله در خارج از کشور حیاتی است.

2. لیست تفصیلی کالاها (پکینگ لیست): فهرستی دقیق و کامل از تمامی کالاهای همراه مسافر، شامل نوع، تعداد، وزن، و در صورت امکان، ارزش تقریبی هر قلم. این لیست به بازرسی گمرک کمک می کند.

3. بارنامه یا قبض انبار: در صورتی که کالاها به صورت بارنامه (مثلاً از طریق شرکت های حمل و نقل) یا به امانت در انبار گمرک وارد شده باشند، ارائه بارنامه یا قبض انبار مربوطه الزامی است.

4. کارت پرواز یا بلیط: برای اثبات تاریخ ورود کالا مسافر به کشور، ارائه کارت پرواز یا بلیط قطعی شده وی مورد نیاز است.

5. گواهی اقامت یا اشتغال (در صورت نیاز): برای اثبات مدت اقامت در خارج از کشور یا برای ترخیص ابزار کار و حرفه، ممکن است گمرک گواهی اقامت از مقامات محلی یا گواهی اشتغال از مقامات کنسولی ایران را درخواست کند.

6. مدارک مربوط به ارز و طلا (در صورت وجود): در صورت حمل ارز بیش از سقف مجاز یا طلا و جواهرات با ارزش بالا، مدارک مربوط به منشأ و قانونی بودن آن ها (مانند اظهارنامه ارزی یا فاکتور خرید) باید ارائه شود.

7. کارت ملی و شناسنامه: برای احراز هویت مسافر.

ارائه کامل و صحیح این مدارک، فرآیند ترخیص کالا را تسریع کرده و از بروز هرگونه تاخیر یا مشکل در گمرک جلوگیری می کند. مسافران بهتر است پیش از سفر، تمامی مدارک مورد نیاز را آماده کنند.

آگاهی از مقررات گمرکی و آماده سازی مدارک لازم، کلید یک سفر بی دغدغه و ترخیص کالا روان از گمرک است.

سوالات متداول

گمرکی کالای همراه مسافر چیست؟

گمرکی کالای همراه مسافر به مجموعه قوانین و مقررات گمرکی اطلاق می شود که بر ورود کالا و خروج کالا اقلام شخصی و غیرتجاری همراه مسافران نظارت دارد. این مقررات شامل تعیین کالاهای مجاز و ممنوعه، سقف معافیت گمرکی، و نحوه اظهار کالا به گمرک است تا از قاچاق جلوگیری و حقوق ورودی اخذ شود.

چه کالاهایی همراه مسافر مجاز است؟

کالاهای مجاز همراه مسافر شامل لوازم شخصی (پوشاک، لوازم بهداشتی)، لوازم الکترونیکی قابل حمل (موبایل، لپ تاپ)، سوغات و هدایا تا سقف ارزشی معین، و برخی اقلام مصرفی در حد متعارف است. این کالاها باید غیرتجاری باشند و با شان مسافر متناسب.

چه کالاهایی همراه مسافر ممنوع است؟

کالاهای ممنوعه همراه مسافر شامل مواد مخدر، اسلحه و مهمات، مشروبات الکلی، کالاهای خلاف عفت عمومی، کالاهای تقلبی، اقلام تاریخی و میراث فرهنگی بدون مجوز، و برخی داروهای خاص بدون نسخه معتبر است. حمل این اقلام جرم محسوب می شود.

سقف ارزش کالای همراه مسافر چقدر است؟

سقف ارزش کالای همراه مسافر ورودی که از پرداخت حقوق ورودی معاف است، 80 دلار آمریکا به صورت سالانه تعیین شده است. مازاد بر این مبلغ، در صورت غیرتجاری بودن کالا، مشمول پرداخت حقوق گمرکی و دو برابر سود بازرگانی خواهد بود.

آیا ایرانیان مقیم خارج از مقررات خاصی برخوردارند؟

بله، ایرانیان مقیم خارج از تسهیلات ویژه ای برای ورود کالا لوازم منزل و کالاهای شخصی خود برخوردارند. این معافیت گمرکی مشروط به اقامت حداقل یک ساله در خارج، ورود کالا در بازه زمانی مشخص، تناسب کالا با شان و عدم استفاده از این معافیت در پنج سال گذشته است.

مدارک لازم برای ترخیص کالای همراه مسافر چیست؟

مدارک لازم برای ترخیص کالای همراه مسافر شامل گذرنامه، لیست تفصیلی کالاها، بارنامه یا قبض انبار (در صورت نیاز)، کارت پرواز یا بلیط، و در برخی موارد گواهی اقامت یا اشتغال است. ارائه صحیح این مدارک فرآیند ترخیص کالا را تسهیل می کند.

آیا کالای همراه مسافر شامل عوارض گمرکی می شود؟

بله، کالای همراه مسافر در صورتی که ارزش آن از سقف معافیت گمرکی (80 دلار) تجاوز کند، مشمول عوارض گمرکی می شود. این عوارض شامل حقوق ورودی و دو برابر سود بازرگانی برای مازاد ارزش کالاهای غیرتجاری است.