دانلود نمونه دادخواست تقابل مطالبه وجه (کامل و جدید)
نمونه دادخواست تقابل مطالبه وجه
دعوای تقابل مطالبه وجه، ابزاری قانونی است که به خوانده یک پرونده مطالبه وجه امکان می دهد تا همزمان با دفاع از خود، متقابلاً از خواهان اصلی طلبکار شود. این اقدام نه تنها به دفاع مؤثرتر کمک می کند، بلکه موجب رسیدگی توأمان به تمامی اختلافات مالی مرتبط میان طرفین در یک مرجع قضایی می شود و از اطاله دادرسی و طرح دعاوی متعدد جلوگیری می کند.
در نظام حقوقی پیچیده امروزی، اختلافات مالی بخش جدایی ناپذیری از روابط افراد و کسب وکارها هستند. گاهی ممکن است فردی به دلیل مطالبه وجهی در دادگاه، خوانده دعوا قرار گیرد؛ اما خود نیز از خواهان اصلی، طلبکار باشد. در چنین شرایطی، قانون گذار راهکاری تحت عنوان «دعوای تقابل» پیش بینی کرده است تا طرفین بتوانند در یک فرآیند واحد، به تمامی اختلافات مالی خود رسیدگی کنند و از اتلاف زمان و هزینه جلوگیری شود. نمونه دادخواست تقابل مطالبه وجه به عنوان یک ابزار حیاتی، به خوانده پرونده مطالبه وجه امکان می دهد تا با طرح یک دعوای متقابل، ضمن دفاع از خود، حقوق مالی از دست رفته اش را نیز پیگیری کند. این محتوای جامع، با هدف آشنایی کامل شما با مفهوم، شرایط، مهلت قانونی و نحوه تنظیم صحیح این نوع دادخواست تدوین شده است. در ادامه، گام به گام با این فرآیند مهم حقوقی آشنا شده و با ارائه یک نمونه دادخواست استاندارد، به شما در احقاق حقوق تان یاری خواهیم رساند.
دعوای تقابل مطالبه وجه چیست؟
دعوای تقابل، در نظام حقوقی ایران و بر اساس قانون آیین دادرسی مدنی، به دعوایی اطلاق می شود که از سوی خوانده دعوای اصلی علیه خواهان همان دعوا و در همان دادگاه و در زمان رسیدگی به دعوای اصلی اقامه می گردد. هدف از طرح این دعوا، رسیدگی توأمان به هر دو خواسته (دعوای اصلی و دعوای متقابل) و جلوگیری از صدور آرای متناقض و اطاله دادرسی است. در بستر دعاوی مطالبه وجه، دعوای تقابل مطالبه وجه هنگامی مطرح می شود که خوانده دعوای اصلی، معتقد است که خواهان دعوای اصلی نیز به او بدهکار است و برای مطالبه این بدهی، دعوای متقابل را مطرح می کند.
تعریف حقوقی دعوای تقابل
مواد 141 تا 143 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی، چارچوب قانونی دعوای تقابل را تعیین می کنند. ماده 141 این قانون مقرر می دارد: خوانده می تواند در مقابل ادعای خواهان، اقامه دعوا کند، مشروط بر این که دعوای متقابل با دعوای اصلی ناشی از یک منشأ یا ارتباط کامل داشته باشد. این دعوا در صورتی که خواسته اصلی نباشد، دعوای تقابل نامیده شده و باید ضمن یک دادخواست اقامه گردد. هدف اصلی از طرح این دعوا، تجمیع رسیدگی به دعاوی مرتبط است. تصور کنید فردی (خواهان اصلی) از دیگری (خوانده اصلی) مبلغی را مطالبه می کند. خوانده اصلی نیز مدعی است که خواهان اصلی به دلایلی (مثلاً انجام خدمتی، فروش مالی، خسارتی که وارد کرده) به او بدهکار است. اگر این دو دعوا به صورت جداگانه مطرح شوند، نه تنها دو پرونده مجزا تشکیل خواهد شد، بلکه ممکن است دو قاضی با استنباط های متفاوت، آرای متناقضی صادر کنند. دعوای تقابل این امکان را فراهم می آورد تا هر دو خواسته در یک دادگاه و توسط یک قاضی مورد بررسی قرار گیرد.
مزایای این رویکرد عبارتند از:
- جلوگیری از اطاله دادرسی: به جای رسیدگی به دو پرونده در دو زمان متفاوت، هر دو دعوا همزمان بررسی می شوند.
- صرفه جویی در وقت و هزینه: برای طرفین و سیستم قضایی، نیاز به دادرسی های متعدد و پرداخت هزینه های اضافی مرتفع می شود.
- جلوگیری از صدور آرای متناقض: با رسیدگی واحد، احتمال تضاد در آراء به حداقل می رسد.
- دفاع مؤثرتر: خوانده دعوای اصلی می تواند با طرح دعوای متقابل، موضع دفاعی خود را تقویت کند و حقوق خود را فعالانه پیگیری نماید.
چرایی طرح دعوای تقابل در مطالبه وجه
دعوای تقابل مطالبه وجه، در موقعیت های متعددی کاربرد پیدا می کند که در ادامه به برخی از سناریوهای رایج اشاره می شود:
- معاملات تجاری و قراردادها: در بسیاری از قراردادها، طرفین تعهدات متقابلی دارند. فرض کنید شرکتی از پیمانکاری بابت عدم تکمیل پروژه، مطالبه خسارت می کند (دعوای اصلی). پیمانکار نیز مدعی است که شرکت هنوز بخشی از حق الززحمه او را پرداخت نکرده است (دعوای تقابل مطالبه وجه). در اینجا هر دو دعوا از یک منشأ (قرارداد) ناشی شده اند و طرح دعوای تقابل منطقی است.
- اسناد تجاری: ممکن است فردی بابت یک چک برگشتی، علیه صادرکننده آن دعوای مطالبه وجه طرح کند. حال صادرکننده چک ادعا کند که بابت قرارداد دیگری، از دارنده چک طلبکار است یا چک به عنوان تضمین بوده و مورد سوءاستفاده قرار گرفته است. در اینجا نیز طرح دعوای تقابل برای مطالبه طلب متقابل یا استرداد وجه چک قابل بررسی است.
- خسارات متقابل: گاهی در جریان انجام یک فعالیت، هر دو طرف به یکدیگر خساراتی وارد کرده اند. به عنوان مثال، در یک حادثه رانندگی، یکی از طرفین از دیگری مطالبه خسارت می کند. طرف مقابل نیز مدعی است که خود نیز به دلیل سهل انگاری خواهان، دچار خسارت شده است و متقابلاً مطالبه وجه خسارت می کند.
- فسخ یا بطلان قرارداد: در برخی موارد، خواهان اصلی بر اساس یک قرارداد، مطالبه وجه می کند. خوانده ممکن است مدعی بطلان یا فسخ آن قرارداد باشد و در نتیجه، مطالبه استرداد مبالغی را که قبلاً پرداخته، به عنوان دعوای تقابل مطرح کند.
در تمامی این سناریوها، مزیت اصلی طرح دعوای تقابل به جای اقامه یک دعوای مستقل، در رسیدگی توأمان و هم زمانی است. این امر نه تنها سرعت دادرسی را افزایش می دهد، بلکه از احتمال سردرگمی دادگاه و پیچیدگی های اجرایی ناشی از صدور احکام متعدد جلوگیری می کند.
شرایط و ارکان دعوای تقابل مطالبه وجه
اقامه دعوای تقابل، تابع شرایط شکلی و ماهوی خاصی است که رعایت آن ها برای قابلیت استماع این دعوا ضروری است. عدم رعایت هر یک از این شرایط می تواند منجر به رد دعوای تقابل یا رسیدگی جداگانه به آن شود.
رابطه دعوای تقابل با دعوای اصلی
یکی از اساسی ترین و مهم ترین شرایط طرح دعوای تقابل، وجود رابطه کامل یا منشأ واحد میان دعوای تقابل و دعوای اصلی است. ماده 141 قانون آیین دادرسی مدنی به صراحت این شرط را بیان کرده است.
- منشأ واحد: به این معنی است که هر دو دعوا (اصلی و تقابل) از یک علت حقوقی مشترک یا یک واقعه حقوقی واحد ناشی شده باشند. به عنوان مثال، اگر دعوای اصلی مطالبه وجه ناشی از عدم پرداخت اقساط یک قرارداد فروش باشد، دعوای تقابل مطالبه خسارت ناشی از عدم تحویل به موقع همان کالا می تواند دارای منشأ واحد (قرارداد فروش) باشد.
- ارتباط کامل: به این معناست که رسیدگی به هر دو دعوا به نحوی به یکدیگر وابسته باشد که تصمیم گیری در مورد یکی، بر تصمیم گیری در مورد دیگری تأثیر مستقیم داشته باشد. این ارتباط باید به اندازه ای باشد که تجمیع رسیدگی به نفع عدالت و جلوگیری از تشتت آراء باشد. مثال بارز آن زمانی است که خواهان اصلی، مطالبه وجه سفته ای را می کند و خوانده متقابلاً ادعا می کند که سفته مزبور به جهت تضمین حسن انجام کار به خواهان داده شده و خواهان اصلی تعهد خود را انجام نداده است. در اینجا، ماهیت وجود دین و تعهد متقابل، ارتباط کامل را توجیه می کند.
در صورت عدم احراز این ارتباط، دادگاه ممکن است قرار عدم استماع دعوای تقابل را صادر کند یا دستور دهد که دعوای تقابل به صورت یک دعوای مستقل و جداگانه در همان دادگاه یا دادگاه صالح دیگر مورد رسیدگی قرار گیرد.
مهلت قانونی طرح دعوای تقابل
ماده 143 قانون آیین دادرسی مدنی، مهلت مشخصی را برای طرح دعوای تقابل تعیین کرده است: دعوای تقابل به موجب دادخواست اقامه می شود. این دادخواست باید تا پایان اولین جلسه دادرسی داده شود و اگر خوانده ای که دعوای تقابل اقامه می کند، در اولین جلسه دادرسی حاضر نشده باشد و یا در مهلت قانونی به او ابلاغ واقعی نشده باشد، می تواند تا پایان اولین جلسه دادرسی که به او ابلاغ واقعی شده یا در آن حاضر شده است، دادخواست تقابل خود را تقدیم کند.
این مهلت از اهمیت بالایی برخوردار است. «اولین جلسه دادرسی» زمانی است که دادگاه برای اولین بار به منظور رسیدگی به ماهیت دعوا تشکیل می شود و طرفین یا وکلای آن ها در آن حضور پیدا می کنند. اگر دعوای تقابل پس از این مهلت مطرح شود، دادگاه معمولاً آن را به صورت یک دعوای مستقل تلقی کرده و رسیدگی توأمان را انجام نخواهد داد، مگر در موارد استثنایی و با رضایت خواهان اصلی یا اثبات عدم آگاهی از جلسه دادرسی. رعایت این مهلت، به دلیل تأکید بر رسیدگی همزمان و جلوگیری از تأخیرهای بی مورد در فرآیند دادرسی، بسیار حائز اهمیت است.
صلاحیت دادگاه
در دعوای تقابل، اصل بر این است که همان دادگاهی که به دعوای اصلی رسیدگی می کند، صلاحیت ذاتی و محلی رسیدگی به دعوای تقابل را نیز دارا باشد. این امر نیز در راستای هدف اصلی دعوای تقابل، یعنی تجمیع رسیدگی و جلوگیری از تشتت آراء است. بنابراین، نیازی به طرح دعوای جدید در دادگاه دیگر یا ارجاع پرونده به شعبه ای دیگر از همان دادگاه نیست. دادگاه عمومی حقوقی که به دعوای مطالبه وجه اصلی رسیدگی می کند، به دعوای تقابل مطالبه وجه نیز صلاحیت رسیدگی خواهد داشت.
قابلیت استماع دعوا
علاوه بر شرایط فوق، دعوای تقابل نیز مانند هر دعوای دیگری باید دارای شرایط عمومی قابلیت استماع باشد. این شرایط شامل موارد زیر است:
- ذی نفع بودن: خواهان تقابل (یعنی خوانده دعوای اصلی) باید در مطالبه وجه مورد نظر، ذی نفع باشد و از طرح دعوا سودی برای او حاصل شود.
- اهلیت طرفین: طرفین دعوا (خواهان و خوانده تقابل) باید دارای اهلیت قانونی برای طرح و دفاع از دعوا باشند؛ یعنی بالغ، عاقل و رشید باشند.
- مشروعیت خواسته: خواسته دعوا (مطالبه وجه) باید مشروع و قانونی باشد.
- عدم طرح قبلی دعوا: موضوع دعوای تقابل نباید قبلاً مورد حکم قطعی قرار گرفته باشد (امر مختومه) یا در حال رسیدگی در مرجع قضایی دیگری باشد (دعوای مطروحه).
رعایت کلیه این شرایط، بستر مناسبی را برای رسیدگی عادلانه و مؤثر به دعوای تقابل مطالبه وجه فراهم می آورد.
نحوه تنظیم و نگارش دادخواست تقابل مطالبه وجه
تنظیم دادخواست تقابل مطالبه وجه، نیازمند دقت و رعایت اصول حقوقی است تا از مشکلات آتی در روند دادرسی جلوگیری شود. در این بخش، به تفصیل به اجزای یک دادخواست تقابل مطالبه وجه پرداخته می شود.
مشخصات طرفین دعوا
در دادخواست تقابل، نقش طرفین تغییر می کند:
- خواهان تقابل: کسی که در دعوای اصلی «خوانده» بوده و اکنون در دعوای تقابل، مدعی «خواسته» جدیدی علیه خواهان اصلی است. در اینجا، مشخصات کامل وی (نام و نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، شغل، نشانی کامل، شماره تماس) باید قید شود.
- خوانده تقابل: کسی که در دعوای اصلی «خواهان» بوده و اکنون در دعوای تقابل، «خوانده» قرار می گیرد. مشخصات وی نیز باید به همان ترتیب خواهان تقابل درج شود.
- وکیل (در صورت وجود): در صورتی که طرفین دارای وکیل باشند، مشخصات کامل وکیل (نام و نام خانوادگی، شماره پروانه وکالت، نشانی دفتر و شماره تماس) نیز باید در دادخواست درج شود. این امر به ویژه در دعاوی تخصصی و پیچیده، به شدت توصیه می شود.
تعیین خواسته
بخش خواسته، قلب دادخواست است و باید با دقت و صراحت کامل بیان شود:
- تقابل مطالبه مبلغ: دقیقاً مبلغ مورد مطالبه را به عدد و حروف قید کنید (مثلاً: تقابل مطالبه مبلغ 100,000,000 ریال معادل یکصد میلیون ریال).
- شرح دقیق بابت خواسته: منشأ و علت دقیق مطالبه وجه را مشخص کنید. این بخش باید به روشنی توضیح دهد که چرا خواهان تقابل، از خوانده تقابل طلبکار است. مثال هایی برای این بخش می تواند شامل:
- باقیمانده ثمن معامله مورخ [تاریخ]
- اجرت المثل کارهای انجام شده به موجب قرارداد/توافق شفاهی
- خسارت عدم انجام تعهد ناشی از قرارداد [نوع قرارداد] به شماره [شماره] و تاریخ [تاریخ]
- استرداد وجه پرداخت شده بابت [عنوان] به شماره [شماره] و تاریخ [تاریخ]
- بدهی ناشی از سند تجاری (چک/سفته/برات) به شماره [شماره]، تاریخ [تاریخ]، سررسید [سررسید] و مبلغ [مبلغ].
- مطالبه خسارات دادرسی: درخواست مطالبه کلیه خسارات دادرسی از جمله هزینه های دادرسی، حق الوکاله وکیل (در صورت انتخاب وکیل)، هزینه کارشناسی (در صورت لزوم جلب نظر کارشناس) و خسارت تأخیر تأدیه (در صورت وجود شرایط قانونی) باید ذکر شود. خسارت تأخیر تأدیه در دعاوی مالی و مطابق با نرخ تورم اعلامی توسط بانک مرکزی، از تاریخ سررسید دین تا تاریخ پرداخت آن قابل مطالبه است.
دلایل و منضمات
این بخش شامل تمامی مدارکی است که ادعای خواهان تقابل را اثبات می کند و باید به صورت منظم و همراه با تصویر مصدق آن ها به دادخواست پیوست شود:
- مدارک اثبات کننده طلب: این مدارک می تواند شامل موارد زیر باشد:
- تصویر مصدق فاکتورها، رسیدهای پرداخت، اسناد تجاری (چک، سفته، برات).
- تصویر مصدق قراردادها و توافق نامه ها (شامل قراردادهای فروش، اجاره، پیمانکاری و…).
- تصویر مصدق اقرارنامه کتبی یا هر سندی که دال بر بدهی خوانده تقابل باشد.
- پرینت پیامک ها، مکاتبات الکترونیکی (ایمیل) یا پرینت گردش حساب بانکی که مؤید پرداخت یا وجود طلب باشد.
- شهادت شهود (در صورت نیاز و در فرم جداگانه شهادت نامه).
- مدارک مربوط به پرونده اصلی: اشاره به کلاسه، شعبه پرونده اصلی و دادگاهی که به آن رسیدگی می کند، ضروری است. همچنین، می توان تصویر مصدق دادخواست و ضمائم پرونده اصلی را نیز پیوست کرد تا ارتباط دو دعوا برای دادگاه روشن شود.
- نظر کارشناسی (در صورت لزوم): اگر مطالبه وجه نیازمند ارزیابی کارشناسی باشد (مثلاً برای تعیین میزان خسارت یا ارزش کار انجام شده)، درخواست جلب نظر کارشناس رسمی دادگستری باید قید شود.
- سایر مدارک: هر مدرک دیگری که به اثبات ادعای شما کمک کند (مانند رأی تأمین دلیل در صورت اخذ).
شرح دادخواست (متن اصلی)
شرح دادخواست، جایی است که خواهان تقابل، داستان خود را به طور کامل و شفاف برای دادگاه روایت می کند. این بخش باید شامل موارد زیر باشد:
- بیان ارتباط با دعوای اصلی: در ابتدا، باید به صراحت به پرونده اصلی و کلاسه آن اشاره کرده و ارتباط دعوای تقابل با دعوای اصلی را توضیح دهید. این ارتباط می تواند از نوع منشأ واحد یا ارتباط کامل باشد.
- توضیح منشأ و علت طلب: با جزئیات کامل و به ترتیب وقوع حوادث، توضیح دهید که چگونه خوانده اصلی (خواهان تقابل) از خواهان اصلی (خوانده تقابل) طلبکار شده است. این بخش باید شامل تاریخ ها، وقایع کلیدی، تعهدات نقض شده، و مبالغ درگیر باشد. لحن نوشتار باید حقوقی، مستند و اقناع کننده باشد.
- استناد به مواد قانونی: به مواد قانونی مرتبط با ماهیت مطالبه وجه و همچنین مواد مربوط به دعوای تقابل در قانون آیین دادرسی مدنی (مانند مواد 141، 142 و 143) استناد کنید. همچنین، اگر مطالبه وجه ناشی از قرارداد است، به مواد قانون مدنی (مانند 331، 132، 265، 301، 303) و اگر سند تجاری است، به مواد قانون تجارت (مانند 310 و 313) اشاره نمایید.
- درخواست رسیدگی توأمان و صدور حکم: در پایان، با توجه به دلایل و منضمات ارائه شده، از دادگاه رسیدگی توأمان به دعوای تقابل و پرونده اصلی و در نهایت صدور حکم بر محکومیت خوانده تقابل به پرداخت مبلغ مورد مطالبه به همراه کلیه خسارات دادرسی (شامل هزینه دادرسی، حق الوکاله وکیل، هزینه کارشناسی و تأخیر تأدیه) را درخواست نمایید.
به یاد داشته باشید که شفافیت، دقت و رعایت جزئیات حقوقی در تنظیم این بخش، از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
نمونه دادخواست تقابل مطالبه وجه
در این بخش، یک نمونه دادخواست کامل و قابل استفاده برای دعوای تقابل مطالبه وجه ارائه می شود که می توانید با جایگذاری اطلاعات خود، آن را ویرایش و تکمیل نمایید. این الگو شامل تمامی بخش های ضروری یک دادخواست حقوقی است.
بسمه تعالی
ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی [نام شهرستان]
مشخصات خواهان تقابل (خوانده دعوای اصلی):
- نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی خواهان تقابل]
- نام پدر: [نام پدر خواهان تقابل]
- کد ملی: [کد ملی خواهان تقابل]
- شغل: [شغل خواهان تقابل]
- نشانی: [نشانی کامل و دقیق محل اقامت خواهان تقابل]
- شماره تماس: [شماره تماس خواهان تقابل]
مشخصات خوانده تقابل (خواهان دعوای اصلی):
- نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی خوانده تقابل]
- نام پدر: [نام پدر خوانده تقابل]
- کد ملی: [کد ملی خوانده تقابل]
- شغل: [شغل خوانده تقابل]
- نشانی: [نشانی کامل و دقیق محل اقامت خوانده تقابل]
- شماره تماس: [شماره تماس خوانده تقابل]
وکیل (در صورت وجود):
- نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی وکیل]
- شماره پروانه وکالت: [شماره پروانه]
- نشانی دفتر: [نشانی دفتر وکیل]
- شماره تماس: [شماره تماس وکیل]
خواسته:
- تقابل مطالبه مبلغ [مبلغ به عدد] ریال معادل [مبلغ به حروف] ریال بابت [مثلاً: باقیمانده ثمن معامله مورخ 1402/05/10 / اجرت المثل کارهای تاسیساتی انجام شده در ملک خوانده / خسارت عدم انجام تعهد ناشی از قرارداد ساخت وساز مورخ 1401/10/20 / استرداد وجه پیش پرداخت بابت خرید خودرویی که معامله آن فسخ شده است / بدهی ناشی از سفته به شماره 123456، تاریخ 1402/03/15، سررسید 1402/04/15 و مبلغ 200,000,000 ریال].
- مطالبه کلیه خسارات دادرسی شامل هزینه های دادرسی، حق الوکاله وکیل (در صورت انتخاب وکیل)، هزینه کارشناسی (در صورت جلب نظر کارشناس) و خسارت تأخیر تأدیه (در صورت قابلیت مطالبه و بر اساس شاخص بانک مرکزی).
دلایل و منضمات:
- تصویر مصدق [مثلاً: فاکتور خدمات مورخ 1402/01/20 / قرارداد مشارکت مورخ 1401/08/10 / سفته به شماره 123456 / چک به شماره 789012 و تاریخ 1402/06/01 / رسید پرداخت وجه مورخ 1402/02/05 / اقرارنامه کتبی خوانده تقابل مورخ 1402/03/01].
- تصویر مصدق [سایر مدارک مرتبط، مانند: پرینت مکالمات بانکی / شهادت نامه شهود / نظریه کارشناسی تأمین دلیل (در صورت اخذ)].
- تصویر مصدق دادخواست و ضمائم پرونده اصلی کلاسه [شماره کلاسه پرونده اصلی] مطرح در شعبه [شماره شعبه] دادگاه [نام دادگاه] [نام شهرستان].
- عنداللزوم جلب نظر کارشناس رسمی دادگستری جهت ارزیابی و تعیین دقیق میزان طلب / خسارت.
شرح دادخواست:
ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی [نام شهرستان]
با سلام و احترام،
به استحضار می رساند، اینجانب خواهان تقابل، [نام و نام خانوادگی خواهان تقابل]، خوانده پرونده کلاسه [شماره کلاسه پرونده اصلی] مطرح در شعبه [شماره شعبه] آن دادگاه محترم می باشم. خواهان اصلی در آن پرونده اقدام به طرح دعوای [موضوع دعوای اصلی، مثلاً: مطالبه مبلغ 300,000,000 ریال بابت طلب ناشی از قرارداد پیمانکاری] علیه اینجانب نموده است.
حال، نظر به اینکه [در این قسمت، ماجرا را به طور دقیق و کامل شرح دهید که چگونه خوانده اصلی (خواهان تقابل) از خواهان اصلی (خوانده تقابل) طلبکار شده است. این بخش باید شامل موارد زیر باشد:]
بر اساس [مثلاً: قرارداد اجاره مورخ 1402/01/01 فی مابین اینجانب و خوانده تقابل، ایشان متعهد به پرداخت اجاره بهای ماهیانه 50,000,000 ریال بوده که علیرغم انقضای مدت اجاره و تحویل ملک، مبلغ 200,000,000 ریال بابت چهار ماه اجاره بها را پرداخت نکرده است.] یا [اینجانب به موجب فاکتورهای پیوست و انجام خدمات بازاریابی برای شرکت خوانده تقابل در تاریخ های مختلف، جمعاً مبلغ 150,000,000 ریال از ایشان طلبکارم که تا کنون نسبت به پرداخت آن اقدام نشده است.]
[اثبات طلب: مدرک (نوع مدرک مانند رسید پرداخت، چک، سفته) به شماره (شماره) و تاریخ (تاریخ) نیز مؤید پرداخت این مبلغ به ایشان می باشد.]
این دعوا از جهت [مثلاً: منشأ / موضوع] با دعوای اصلی ارتباط کامل دارد، زیرا [توضیح دهید که چگونه این دو دعوا به هم مرتبط هستند. مثلاً: دعوای اصلی مطالبه خسارت ناشی از عدم انجام تعهد است و دعوای تقابل مطالبه بازگشت وجه پرداختی بابت همان تعهد.] هر دو دعوا ناشی از روابط مالی و قراردادی واحدی هستند که میان طرفین شکل گرفته و رسیدگی توأمان به آن ها موجب روشن شدن ابعاد کامل اختلافات و جلوگیری از صدور آرای متناقض خواهد شد.
لذا با توجه به ارتباط کامل و مستقیم این دعوا با دعوای اصلی و مستنداً به مواد 141، 142، و 143 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی، همچنین مواد [مواد قانونی مرتبط با ماهیت مطالبه وجه، مثلاً مواد 331، 132، 265، 301، 303 قانون مدنی (برای تعهدات)، مواد 310 و 313 قانون تجارت (برای اسناد تجاری) و…]، تقاضای رسیدگی توأمان به دعوای تقابل حاضر و پرونده اصلی و در نهایت صدور حکم مبنی بر:
- محکومیت خوانده تقابل به پرداخت مبلغ [مبلغ به عدد و حروف] ریال بابت [شرح دقیق خواسته] در حق اینجانب.
- محکومیت خوانده تقابل به پرداخت کلیه خسارات دادرسی (شامل هزینه دادرسی، حق الوکاله وکیل، هزینه کارشناسی و…) و خسارت تأخیر تأدیه (در صورت لزوم) در حق اینجانب خواهان تقابل،
مورد استدعاست.
با تشکر و احترام فراوان،
نام و نام خانوادگی خواهان تقابل (یا وکیل وی)
امضا
تاریخ: [تاریخ تنظیم دادخواست]
مهمترین نکته در تنظیم دادخواست تقابل مطالبه وجه، اثبات ارتباط کامل یا منشأ واحد آن با دعوای اصلی است. دادگاه بدون احراز این شرط، دعوای تقابل را به صورت توأمان رسیدگی نخواهد کرد.
مراحل عملی پس از تنظیم دادخواست تقابل
پس از اینکه دادخواست تقابل مطالبه وجه را با رعایت کلیه نکات شکلی و ماهوی تنظیم کردید، لازم است مراحل اداری و قضایی مربوط به ثبت و پیگیری آن را طی کنید. این مراحل عبارتند از:
ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
امروزه، کلیه دادخواست های حقوقی از جمله دادخواست تقابل، باید از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت و به دادگاه مربوطه ارسال شوند.
- تکمیل فرم های مربوطه: در دفتر خدمات، فرم های الکترونیکی دادخواست تقابل توسط کارشناس تکمیل می شود. اطمینان حاصل کنید که تمامی اطلاعات وارد شده، به ویژه کلاسه پرونده اصلی، شماره شعبه، و مشخصات طرفین، دقیق و بدون خطا باشد.
- ارائه تصویر برابر اصل مدارک: تمامی دلایل و منضماتی که در دادخواست ذکر کرده اید (مانند قراردادها، اسناد تجاری، فاکتورها، رسیدها و…) باید به صورت تصویر برابر اصل (کپی برابر اصل) به دادخواست پیوست شود. دفاتر خدمات قضایی معمولاً امکان برابر اصل کردن مدارک را نیز فراهم می کنند، اما بهتر است از قبل مدارک خود را آماده کرده باشید.
- تأیید نهایی و دریافت کد رهگیری: پس از بررسی و تأیید صحت اطلاعات توسط کارشناس و پرداخت هزینه های مربوطه، دادخواست شما ثبت شده و یک کد رهگیری به شما تحویل داده می شود. این کد برای پیگیری وضعیت پرونده ضروری است.
پرداخت هزینه های دادرسی
دعوای تقابل نیز مانند هر دعوای حقوقی دیگر، مستلزم پرداخت هزینه های دادرسی است. این هزینه ها بر اساس خواسته دعوا (مبلغ مورد مطالبه) و بر اساس تعرفه های قانونی تعیین می شود.
- نحوه محاسبه: هزینه های دادرسی دعاوی مالی بر اساس درصدی از مبلغ خواسته محاسبه می گردد. این مبلغ توسط سیستم دفاتر خدمات قضایی به صورت خودکار محاسبه و به شما اعلام می شود.
- روش پرداخت: پرداخت هزینه ها معمولاً به صورت الکترونیکی و از طریق کارت بانکی در همان دفتر خدمات قضایی انجام می پذیرد.
عدم پرداخت یا نقص در پرداخت هزینه های دادرسی، می تواند منجر به صدور اخطار رفع نقص از سوی دادگاه و در نهایت، قرار رد دادخواست (در صورت عدم رفع نقص در مهلت مقرر) شود.
ابلاغ دادخواست به خوانده تقابل
پس از ثبت دادخواست تقابل، لازم است که این دادخواست به خوانده تقابل (همان خواهان دعوای اصلی) ابلاغ شود. ابلاغ نیز امروزه غالباً به صورت الکترونیکی از طریق سامانه ثنا صورت می گیرد.
- سامانه ثنا: اگر خوانده تقابل در سامانه ثنا ثبت نام کرده باشد، ابلاغ دادخواست به صورت الکترونیکی و در کمترین زمان ممکن انجام می شود.
- ابلاغ واقعی: در برخی موارد، به ویژه اگر خوانده تقابل در سامانه ثنا ثبت نام نکرده باشد یا نشانی الکترونیکی معتبری نداشته باشد، ابلاغ ممکن است به صورت سنتی (از طریق مأمور ابلاغ) انجام شود. مهم است که از ابلاغ واقعی دادخواست اطمینان حاصل شود، زیرا بدون ابلاغ صحیح، فرآیند دادرسی ممکن است دچار مشکل شود.
رسیدگی توأمان به دعاوی
یکی از مزایای اصلی طرح دعوای تقابل، رسیدگی همزمان به آن با دعوای اصلی است.
- تجمیع پرونده ها: پس از ثبت و ابلاغ دادخواست تقابل، این دادخواست به پرونده اصلی ضمیمه شده و هر دو دعوا توسط یک شعبه و یک قاضی مورد رسیدگی قرار می گیرند.
- جلسات دادرسی مشترک: دادگاه برای هر دو دعوا، جلسات دادرسی مشترکی را تشکیل می دهد و طرفین می توانند در یک فرآیند واحد، دلایل و مستندات خود را هم برای دعوای اصلی و هم برای دعوای تقابل ارائه دهند.
- صدور حکم واحد یا مستقل: دادگاه ممکن است در نهایت، حکم واحدی برای هر دو دعوا صادر کند یا برای هر یک از آن ها به صورت جداگانه حکم صادر نماید. مهم این است که رسیدگی به گونه ای انجام می شود که آرای صادر شده با یکدیگر در تعارض نباشند.
این فرآیند به خواهان تقابل اطمینان می دهد که حقوق او به طور کامل و جامع در یک بستر واحد قضایی مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
نکات مهم در دعوای تقابل مطالبه وجه
رعایت برخی نکات و آگاهی از ظرایف حقوقی می تواند در طرح و پیگیری دعوای تقابل مطالبه وجه بسیار مؤثر باشد و از بروز اشتباهات احتمالی جلوگیری کند.
آیا می توان دعوای تقابل را پس از اولین جلسه دادرسی مطرح کرد؟
به طور کلی و طبق صراحت ماده 143 قانون آیین دادرسی مدنی، مهلت طرح دعوای تقابل تا پایان اولین جلسه دادرسی است. این یک مهلت قانونی و نسبتاً سخت گیرانه است. پس از این مهلت، دادگاه معمولاً دعوای تقابل را به عنوان یک دعوای مستقل تلقی کرده و رسیدگی توأمان به آن را نمی پذیرد. با این حال، استثنائاتی نیز وجود دارد:
- رضایت خواهان اصلی: اگر خواهان دعوای اصلی (خوانده تقابل) با طرح دعوای تقابل پس از اولین جلسه دادرسی موافقت کند، دادگاه می تواند آن را بپذیرد.
- بروز سبب جدید دفاع: در صورتی که سبب طرح دعوای تقابل، پس از اولین جلسه دادرسی و در اثنای رسیدگی به دعوای اصلی حادث شده باشد، خوانده می تواند آن را مطرح کند. به عنوان مثال، اگر پس از اولین جلسه، خواهان اصلی مرتکب تخلفی شود که موجب طلب جدیدی برای خوانده گردد.
- عدم ابلاغ واقعی: اگر ابلاغ واقعی اولین جلسه دادرسی به خوانده صورت نگرفته باشد و او در جلسه حاضر نشده باشد، می تواند تا اولین جلسه ای که ابلاغ واقعی شده یا در آن حاضر شده، دادخواست تقابل را تقدیم کند.
اگر دعوای تقابل با دعوای اصلی ارتباط نداشته باشد، چه اتفاقی می افتد؟
همانطور که قبلاً ذکر شد، وجود ارتباط کامل یا منشأ واحد میان دعوای تقابل و دعوای اصلی، شرط اساسی قابلیت استماع این دعوا است. در صورتی که دادگاه این ارتباط را احراز نکند:
- قرار عدم استماع: دادگاه ممکن است قرار عدم استماع دعوای تقابل را صادر کند. این قرار قابل تجدیدنظر است.
- رسیدگی مستقل: دادگاه می تواند دعوای تقابل را به صورت یک دعوای مستقل مورد رسیدگی قرار دهد. در این صورت، پرونده از پرونده اصلی جدا شده و به صورت جداگانه، اگر در صلاحیت همان دادگاه باشد، در همان شعبه یا شعبه دیگری از همان دادگاه رسیدگی خواهد شد. این امر هدف از طرح دعوای تقابل را که تجمیع رسیدگی است، از بین می برد.
برای طرح موفقیت آمیز دعوای تقابل، ضروری است که مستندات و دلایل کافی برای اثبات وجود «ارتباط کامل» یا «منشأ واحد» بین دعوای اصلی و تقابل را به دادگاه ارائه دهید.
چه زمانی می توان خسارت تأخیر تأدیه را مطالبه کرد؟
خسارت تأخیر تأدیه، جبران ضرر ناشی از عدم پرداخت به موقع دین پولی است. مطالبه این خسارت تابع شرایط خاصی است:
- دین وجه نقد باشد: موضوع مطالبه باید مبلغی وجه نقد باشد.
- مطالبه توسط طلبکار: طلبکار باید رسماً و کتباً (مثلاً از طریق اظهارنامه) مطالبه دین خود را کرده باشد.
- تمکن مدیون و امتناع از پرداخت: مدیون (بدهکار) با وجود تمکن مالی، از پرداخت دین خودداری کرده باشد.
- در اسناد تجاری: در خصوص اسناد تجاری مانند چک و سفته، خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ سررسید دین (تاریخ مندرج در چک/سفته) تا زمان پرداخت آن قابل مطالبه است.
- نرخ تورم: نرخ خسارت تأخیر تأدیه بر اساس شاخص نرخ تورم اعلامی توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران محاسبه می شود.
آیا برای طرح دعوای تقابل نیاز به وکیل است؟
گرچه برای طرح هیچ دعوایی در دادگاه نیاز اجباری به وکیل نیست و هر فردی می تواند شخصاً حقوق خود را پیگیری کند، اما با توجه به پیچیدگی های حقوقی، شکلی و ماهوی دعاوی، به ویژه دعوای تقابل، مشاوره و استفاده از وکیل مجرب به شدت توصیه می شود.
- پیچیدگی های شکلی: تنظیم صحیح دادخواست، رعایت مهلت ها، و ارائه مدارک به شیوه قانونی، نیازمند دانش حقوقی است.
- پیچیدگی های ماهوی: تشخیص ارتباط میان دعاوی، استناد به مواد قانونی صحیح، و نحوه دفاع در دادگاه، مستلزم تخصص حقوقی است.
- افزایش شانس موفقیت: وکیل با تجربه می تواند با تحلیل دقیق پرونده، بهترین استراتژی را اتخاذ کرده و شانس موفقیت شما را به طرز چشمگیری افزایش دهد.
آیا تأمین خواسته در دعوای تقابل امکان پذیر است؟
بله، تأمین خواسته در دعوای تقابل نیز مانند دعوای اصلی امکان پذیر است، مشروط بر اینکه شرایط قانونی آن وجود داشته باشد. تأمین خواسته اقدامی است که پیش از صدور رأی قطعی و به منظور جلوگیری از تضییع حقوق خواهان و فرار خوانده از پرداخت دین صورت می گیرد.
- شرایط تأمین خواسته: این شرایط شامل مواردی مانند: دین مستند به سند رسمی باشد، خواسته در معرض تضییع و تفریط باشد، یا خواهان تضمین مناسبی (مانند وجه نقد) را به دادگاه بسپارد.
- مراحل: خواهان تقابل می تواند همزمان با تقدیم دادخواست تقابل یا حتی پیش از آن (در قالب یک درخواست مستقل)، تقاضای تأمین خواسته را نیز به دادگاه ارائه دهد.
تأمین خواسته به ویژه در دعاوی مطالبه وجه که خطر نقل و انتقال اموال توسط بدهکار وجود دارد، می تواند ابزاری مؤثر برای حفظ حقوق خواهان تقابل باشد.
نتیجه گیری
دعوای تقابل مطالبه وجه، یک راهکار حقوقی کارآمد و ضروری در سیستم قضایی ایران است که به خوانده یک دعوای اصلی اجازه می دهد تا به صورت فعالانه و در یک بستر واحد، حقوق مالی خود را از خواهان اصلی مطالبه کند. این فرآیند با تجمیع رسیدگی به اختلافات مرتبط، از اطاله دادرسی، سردرگمی قضایی و صدور آرای متناقض جلوگیری می کند.
در این مقاله، به بررسی جامع ابعاد مختلف نمونه دادخواست تقابل مطالبه وجه پرداختیم؛ از تعریف حقوقی و چرایی طرح این دعوا گرفته تا شرایط اساسی، مهلت های قانونی و نحوه تنظیم دقیق دادخواست. همچنین با ارائه یک نمونه دادخواست استاندارد و نکات کاربردی، سعی شد تا راهنمایی کامل برای افرادی که در چنین موقعیت حقوقی قرار می گیرند، فراهم شود.
دقت در رعایت اصول قانونی، تنظیم صحیح دادخواست، و ارائه مستندات محکم، سه رکن اساسی برای موفقیت در دعوای تقابل مطالبه وجه است. عدم توجه به هر یک از این موارد می تواند سرنوشت پرونده را تغییر دهد. بنابراین، آگاهی کامل از این فرآیند و در صورت لزوم، بهره گیری از مشاوره وکلای متخصص، گامی هوشمندانه در راستای احقاق حقوق شما خواهد بود. با شناخت دقیق این ابزار حقوقی، می توانید با اطمینان و آگاهی کامل، حقوق خود را پیگیری کرده و به عدالت دست یابید.
برای دریافت مشاوره حقوقی تخصصی و راهنمایی بیشتر در زمینه تنظیم و پیگیری دعاوی تقابل مطالبه وجه، می توانید با وکلای مجرب ما تماس بگیرید. مطالعه سایر مقالات مرتبط ما، مانند نمونه دادخواست مطالبه وجه و نحوه مطالبه خسارت تأخیر تأدیه، نیز می تواند به افزایش آگاهی حقوقی شما کمک کند.