در چه مواردی به کودکان حق انتخاب بدهیم؟

باید به کودک حق انتخاب بدهید اما نه بیش از ظرفیتش!

وظیفه والدین این است که کودک را در محیط غنی مانند خانه پارک، طبیعت، خانه اسباب بازی و… قرار دهند و اجازه دهند کودک خودش محرک ها را انتخاب کند و به او حق انتخاب بدهند. شما به او چیزی را تزریق نکنید. انتخاب کردن بخشی از زندگی است. انتخاب های درست، کسانی را که موفق می شوند، از افرادی که بعدها در زندگی به مشکل دچار خواهند شد، جدا می کند. اما مهارت در انتخاب به سادگی کسب نمی شود. فرزندتان از دوران نوزادی به سال ها و سال ها تمرین نیاز دارد.

با شرایطی که اکنون زیر نظر خودتان برای فرزندتان ایجاد می کنید، به او فرصت می دهید وقتی هنوز در فضای امن خانه و خانواده است انتخاب های ساده را شاید با تردید انجام بدهد. فرزندتان تمام مدت یک اسباب بازی را در مقابل اسباب بازی دیگر انتخاب می کند. حالا نوبت شماست تا موضوعات مهم مورد انتخاب فرزند نوپا یا پیش دبستانی تان را گسترش دهید. هر بار امکان دارد اجازه دهید فرزند نوپای شما یک انتخاب انجام دهد. به او اجازه دهید بین لباس پلیس راهنمایی رانندگی بچه گانه یا لباس پلیس نیروی انتظامی، غذا و این که می خواهد چه نوع فعالیتی انجام دهد را انتخاب کند. او خود را بزرگ، مهم و مورد احترام حس می کند.

مهم ترین نکته در این سن این است که به فرزندتان اجازه انجام کارهایی را بدهید که به شکلی حساسیت های بزرگسالانه شما را نیاز دارد. برای این کار بگذارید فرزندتان بین دو چیز انتخاب کند که شما ترجیح می دهید و در عین حال برای او جالب است.

با حق انتخاب دادن بدون زیر پا گذاشتن مسئولیت های تان در مقام پدر یا مادر، نشان می دهید برای عقاید فرزندتان احترام قائل هستید. به عنوان پدر یا مادری باهوش، اجازه می دهید تصمیم گیری های کوچک انجام شود در حالی که در مورد تصمیمات بزرگ که می تواند سلامت و امنیت فرزندتان را به خطر بیندازد خودتان عمل می کنید. فرزند پیش دبستانی تان با تمرین انتخاب های کوچک و ساده احساس می کند خودش برای زندگی اش تصمیم می گیرد. اگر امروز به فرزندتان حق انتخاب ندهید شاید وقتی انتخاب ها حساس تر می شود قادر به تصمیم گیری نباشد.

مقاله مرتبط: عوامل موثر بر قیمت لباس یگان ویژه نوپو

به دو منظور والدین باید به کودکان حق انتخاب بدهند:

۱– جلوگیری از نه گفتن های اضافی و قشقرق

۲– افزایش اعتماد به نفس

اگر به کودک بیش از ظرفیتش، حق انتخاب بدهید، انگار که به آن ها اعلام جنگ داده اید. کودک توانایی انتخاب بین تعداد زیادی اشیاء را ندارد و قادر به انتخاب از بین تعداد زیادی وسیله نیست. به دلیل گیجی حاصل از عدم توانایی در انتخاب، به رفتارهایی رو می آورد که ما آن ها را به اشتباه لجبازی تعبیر می کنیم.

مادر: عزیزم بیا ببینم برای رفتن به میهمانی، کدام یک از این لباس ها را انتخاب می کنی و کودک که توان انتخاب از بین لباس های متعدد را در خود نمی بیند، گیج شده و دست به رفتارهای عجیب و غریب می زند.

حق انتخاب به کودک به این مفهوم است که ابتدا کودک را بین دو انتخاب (این یا آن) قرار می دهیم. مثلاً برای لباس پوشیدن دو لباس را انتخاب می کنیم، سپس از او می خواهیم یکی از آن دو را انتخاب کند. در هنگام خرید نیز می توان برای کودک دو چیز را انتخاب کرد سپس از او خواست که بین آن دو یکی را انتخاب کند.

مدتی که بگذرد و کودک توانایی انتخاب بین دو چیز را به دست آورد، می توان بین سه چیز برای او حق انتخاب قائل شد و بدین گونه حق انتخاب ها کم کم و متناسب با بالا رفتن ظرفیت ادراکش افزایش می یابد تا جایی که درک مدیریت زمان در او به وجود آید. بنابراین حق انتخاب نه تنها از قشقرقاگر شما هم جزو آن دسته از والدینی هستید که عادت دارید را خودتان برای فرزندتان انتخاب کنید، در ادامه مطلب با ما همراه باشید.

حق انتخاب در کودکان ؛ چگونه می‌توانیم به کودکانمان حق انتخاب بدهیم؟

وجود حق انتخاب در کودکان ، یکی از مباحثی است که امروزه توجه والدین و روان‌شناسان حوزه‌ی کودک را به خود جلب کرده است. امتیازی که در گذشته کمتر به رسمیت شناخته می‌شد و حتی اسمی هم از آن، در خانواده‌ها برده نمی‌شد. برخلاف گذشته، وجود حق انتخاب در کودکان امروزه بسیار مورد توجه است و سعی می‌شود از آن به نفع رشد و تعالی کودک استفاده بهینه شود.

• اما حق انتخاب در کودک چیست؟
• آیا لازم است به کودکان در انتخاب فعالیت‌های مورد نظرشان، حق انتخاب داد؟
• در چه زمینه‌هایی می‌توان به کودک حق انتخاب داد و در چه زمینه‌هایی نباید کودک را در انتخاب آزاد گذاشت؟
• آیا وجود حق انتخاب در کودکان ، باعث ایجاد خطر برای آن‌ها نمی‌شود؟

اگر سوالات این چنینی در ذهن شماست، این محتوا دنبال کنید. در ادامه یک به یک، به سوالات بالا پاسخ داده خواهد شد.

انتخاب کردن یک مهارت است:

انتخاب کردن ، یک فرآیند لذت‌بخش است که همه‌ی انسان‌ها از کوچک و بزرگ، به دنبال آن هستند. انتخاب ، بخشی از زندگی است و همه‌ی ما ناچاریم در طول زندگی‌، دست به انتخاب‌های درست و غلطی بزنیم که بدون شک، نتیجه‌ی نهایی آن‌ها، می‌تواند مسیر زندگی ما را تغییر دهد. یک انتخاب مناسب، می‌تواند ما را در مسیر موفقیت بیشتر قرار دهد و یک انتخاب نادرست، می‌تواند ما را به سراشیبی سقوط سوق دهد. با این وجود، همه‌ی ما ناگزیر از انتخاب هستیم و عواقب انتخاب‌هایمان چه خوب و چه بد، می‌تواند برای ما سرنوشت‌ساز باشد.

دادن حق انتخاب به کودک ، یکی از مهم‌ترین مهارت‌هایی است که باعث می‌شود کودک مسئولیت‌پذیر باشد و یاد بگیرد با توجه به عواقب یک انتخاب، چگونه باید دست به گزینش بزند.

وجود حق انتخاب در کودکان چه فوائدی دارد؟

    افزایش اعتماد بنفس:

با دادن حق انتخاب به کودک ، باعث افزایش اعتماد بنفس در او خواهید شد. کودکی که حس کند، نظر و سلیقه‌اش اهمیت دارد و می‌تواند در مسائل خود تصمیم‌گیری کند، توانایی بیشتری در خود حس خواهد نمود.

    مسئولیت‌پذیری:،

کودک از همان سنین ابتدایی تولد، باید یاد بگیرد که مسئولیت تصمیمات و انتخابات او، بر عهده‌ی خودش است. دادن حق انتخاب به کودکان ، یکی از بهترین روش‌ها برای آموزش و ایجاد حس مسئولیت‌پذیری در کودکان است.

    کاهش لجبازی:

با بخشیدن حق انتخاب به کودکان ، می‌توانید به میزان چشم‌گیری از لجبازی و پرخاشگری در آن‌ها بکاهید. زیرا کودک با داشتن حق انتخاب، حس می‌کند که به خواست و نظر او توجه شده است و دست از لجبازی بر خواهد داشت.

    جلوگیری از مخالفت‌ها و نه گفتن‌های افراطی کودک:

با تکنیک دادن حق انتخاب به کودک ، می‌توانید از نه گفتن‌های افراطی کودک نسبت به هر چیزی که به صلاحدید او است، پیشگیری کنید. برای نیل به این منظور، لازم است حق انتخاب کودک را در دو یا سه گزینه‌ای قرار دهید که از مزیت یکسانی نسبت به یکدیگر برخوردارند و انتخاب تمام گزینه‌ها، نتیجه‌ی یکسانی را در بر خواهد داشت. با این روش می‌توانید به خواست غیر معقول کودک، پاسخ منفی بدهید.

    احترام به کودک:

دادن حق انتخاب به کودکان ، باعث افزایش عزت نفس در آن‌ها می‌شود، زیرا کودک حس می‌کند خودش و نظرش از نظر شما قابل احترام است و خودش را بیشتر دوست خواهد داشت.

حق انتخاب را در چه زمینه‌هایی باید به کودک داد؟

طبیعی است که کودک، نمی‌تواند خوب و بد را از هم تشخیص دهد و اگر در تمام زمینه‌ها حق انتخاب داشت باشد، بدون شک برای خود دردسر خواهد آفرید. لازم است با توجه به سن و درک کودک، گزینه‌هایی را در پیش روی او قرار دهید که نتایج بدست آمده از آن، خطری برای کودک نداشته باشد.

به عنوان مثال، می‌توانید چند اسباب‌بازی متناسب با سن کودک را به او نشان دهید و از او بخواهید، هر کدام را که می‌پسندد انتخاب کند. همان‌طور که مشاهده می‌کنید، هر چند گزینه‌ای که در پیش روی کودک است نتیجه‌ی یکسانی در بر دارد و از طرفی می‌تواند این حس را در کودک ایجاد کند که خودش دست به انتخاب اسباب‌بازی مورد علاقه‌اش زده است. همین طور است در انتخاب لباس، خوراک، برنامه‌های تلویزیونی، سرگرمی و غیره….

حق انتخاب کودک را از دو گزینه شروع کنید:

در ابتدای شروع آموزش، حق انتخاب کودک را در بین دو گزینه قرار دهید و بعد از آن، با توجه به رشد و درک کودک، گزینه‌ها را افزایش دهید. اگر در ابتدای مسیر، کودک را با گزینه‌های متعدد مواجه کنید، او را دچار گیجی و سردرگمی خواهید کرد، زیرا کودکان در سنین کم، نمی‌توانند بین گزینه‌های زیاد، دست به انتخاب بزنند.

گاهی اجازه دهید، کودک با عواقب انتخاب اشتباهش مواجه شود!

همیشه نمی‌توان گزینه‌هایی با نتایج مثبت را برای انتخاب کردن، پیش روی کودک گذاشت، زیرا کودک یاد نمی‌گیرد که نتیجه‌ی تصمیمات اشتباهش چیست و چه مشکلاتی را برای او بوجود می‌آورد. برای اجتناب ازین موضوع، با توجه به صلاحدید خودتان و سن و میزان درکی که کودک از محیط اطرافش دارد، اجازه دهید گاهی کودک، دست به انتخاب اشتباهی بزند تا با نتیجه‌ی اشتباه آن درگیر شده و آن را لمس کند.

مواجه شدن با انتخاب‌های اشتباه، درس مهمی است که کودکان باید از سنین کودکی آن را بیاموزند و تمرین کنند تا در آینده، گزینه‌‌های اصلح‌تر و درست‌تری را انتخاب کنند.

کم کم کودک را با انتخاب‌های  پیش رویش تنها بگذارید:

کودک شما در آینده وارد اجتماع بزرگتر و بی‌رحمی خواهد شد که هر انتخابی، عواقب خوب یا بدی را برایش به همراه خواهد داشت، بنابراین باید برای این مهم آماده باشد و آموزش‌های لازم را دیده باشد. گزینه‌های پیش روی کودک را متناسب با درک او و ظرفیت‌ عقلی و ادراکی‌اش افزایش دهید و اجازه دهید انتخاب‌هایش را مدیریت کند.

بیش از ظرفیت کودک، به او حق انتخاب ندهید:

دادن حق انتخاب به کودکان ، روندی کاملا نسبی است و به ظرفیت عقلی و ادراکی کودک مربوط است. بنابراین طبیعی است که با توجه به شرایط خانوادگی و فرهنگی و همچنین توانایی تشخیصی کودک، گزینه‌های انتخابی که در اختیار کودک قرار می‌گیرد، متفاوت خواهد بود. اگر بیش از ظرفیت کودک به او حق انتخاب دهید، ممکن است او را به مسیر اشتباهی هدایت کنید.

سخن پایانی:

انتخاب، بخش مهمی از زندگی است. بخش‌ مهمی از موفقیت‌ها و دستاوردهای ما به انتخا‌ب‌هایی که در گذشته انجام داده‌ایم، بستگی دارد. دادن حق انتخاب به کودکان ، باعث می‌شود کودک حس کند فرد مهمی است و می‌تواند برای زندگی‌اش تصمیم‌گیری کند تا کم‌کم وارد بلوغ فکری و ذهنی بیشتری شده و بتواند مسئولیت تصمیمات خود را بر عهده بگیرد.